درباره مرد بلندآوازه هنر ايران
خالقي و موسيقي ما
گروه هنر و ادبيات
روح‌الله خالقي موسيقيدان و آهنگساز برجسته‌اي است كه شايد بيشتر مردم او را با اثر «اي ايران» مي‌شناسند. او سال 1285 خورشيدي در خانواده‌اي اهل هنر در ماهان كرمان متولد شد. علاقه به موسيقي در خانواده خالقي امري كاملا معمول بود، چراكه پدر و مادر هر دو تار مي‌نواختند. او بعد از مهاجرت به تهران در دوران كودكي در مدرسه امريكايي‌ها به تحصيل پرداخت و در سال 1302 به مدرسه عالي موسيقي رفت و اين هنر را به صورت حرفه‌اي نزد علينقي وزيري دنبال كرد.
خالقي از شاگردان اصلي و ممتاز علينقي وزيري بود كه براي حفظ موسيقي ايراني تلاش‌هاي بسياري كرد. او در موسيقي، سخت پيرو علينقي وزيري بود و ارتباط بسيار خوبي با او داشت و اين در مسير كار هنري او بسيار مهم و موثر بود.
خدمات ارزنده زنده‌ياد روح‌الله خالقي به موسيقي ايراني بر اهالي و علاقه‌مندان و مخاطبان جدي موسيقي پوشيده نيست؛ فرهاد فخرالديني درباره خالقي گفته است: «روح‌الله خالقي هم به عنوان موسيقيدان و هم در مقام يك محقق شخصيت بي‌نظير و تاثيرگذاري است. زماني كه اركستر «انجمن موسيقي» را تشكيل داد (همان‌طور كه مي‌دانيم ابتدا انجمن موسيقي و سپس با همكاري ابوالحسن صبا، روح‌الله خالقي و ديگران اركستر انجمن موسيقي تشكيل شد) براي اينكه اركستر رپرتوار اجرايي داشته باشد، مجموعه قطعاتي را تنظيم و اركستراسيون كرد. با اين آهنگ‌ها اركستر «انجمن موسيقي» برنامه‌ها و اجراهايي داشت كه در زمان خود كارهايي نوآورانه محسوب مي‌شدند. روح‌الله خالقي هارموني را از طريق مكاتباتي كه با فرانسه داشت، فرا گرفته بود و به علم موسيقي آگاهي خوبي داشت، به همين دليل نوع صدادهي اركستر در آثار اين موسيقيدان با آثار هنرمندان پيش از او كاملا متفاوت هستند.»
خالقي براي موسيقي در حوزه‌هاي مختلفي كوشيد، او در كارنامه خود نوشتن چندين كتاب را دارد و خالقي همچنين كار روزنامه‌نگاري نيز انجام مي‌داد.
روح‌الله خالقي آثار به يادماندني بسياري دارد، پيش از اين به سرود اي ايران با شعر به يادماندني «حسين گل‌گلاب» اشاره شد، اما جز اين نيز نمي‌توان از ترانه‌هايي همچون «بوي جوي موليان»، «مي ناب» و «حالا چرا؟»، «آتشين لاله» ياد نكرد.
از كتاب‌هايي كه به زندگي و هنر اين موسيقيدان بلندآوازه ايراني پرداخته مي‌توان به «اي ايران» نوشته گلنوش خالقي (مجموعه‌اي از نوشته‌ها و سفرنامه‌هاي روح‌الله خالقي) و «سرگذشت روح‌الله خالقي» نوشته سيدابوالحسن مختاباد اشاره كرد.
روح‌الله خالقي هنرستان موسيقي ملي را تاسيس كرد و رياست آن را عهده‌دار شد همچنين سرپرستي اركستر گلها را نيز برعهده داشته است.
روح‌الله خالقي در سال 1344 در «سالزبورگ» اتريش پس از چند عمل جراحي ناموفق، بر اثر سرطان معده درگذشت و پيكر او در گورستان ظهيرالدوله دفن شد.