روحاني دو كارت قرمز از شوراي شهر تهران گرفت
حق‌خواهي شورا از دولت؛ سهم تهران را بپردازيد
نورا حسيني
بي‌مهري دولتي با شهرداري‌ها اتفاق تازه‌اي نيست، يك گلايه هميشگي است از سوي مديران شهري. اينكه دولت سهم خود را در تكاليفي كه قانون بر عهده‌اش گذاشته نمي‌پردازد. اين بي‌توجهي طولاني باعث شده ناوگان اتوبوسراني بسياري از شهرها در وضعيت بحراني قرار گيرد. تهران وضعيت متفاوت‌تري نسبت به ساير شهرها دارد. هزينه‌هاي پايتخت بودن نيز به اين شهر تحميل مي‌شود كه هرگز دولت زير بار كمك به تامين اين هزينه‌ها نرفته است.
ميانه دولت و شهرداري در اين سال‌ها چندان خوب نبوده است. پيش‌تر حضور شهردار درآرزوي پاستور باعث شده بود كه دولتي‌ها تمايلي به همراهي با شهرداري نداشته باشند و با تغيير مديران شهري نيز اتفاق تازه‌اي نيفتاد و تنها چند نامه‌نگاري و جلسات مشترك بدون خروجي براي شهر حاصل همراهي دولت ملي و محلي در شهر تهران بود.
اين بي‌توجهي دولتي‌ها به نيازهاي شهر موضوع مشترك تذكر اعضاي شوراي شهر تهران به دولت بود. «محمدجواد حق‌شناس» رييس كميسيون فرهنگي و اجتماعي شوراي شهر تهران در تذكر روز گذشته در صحن شوراي شهر تهران مطرح كرد و گفت: روشن است كه تمركز سازمان‌ها و نهادهاي دولتي در شهر تهران از استانداردهاي بين‌المللي فاصله دارد و ايران در شاخص پراكنش فضايي و آمايش سرزميني از منظر نهادي و سازماني، چه در سطح ملي و چه در سطح استاني با مساله مواجه است. در اين راستا كارگروه انتقال كاركنان دولت از شهر تهران در سال 89 مصوب كرده كه 163 سازمان و نهاد دولتي به ترتيب اولويت و به مرور از تهران خارج شده و در ساير استان‌ها استقرار يابند. با اين حال و آن طور كه شواهد و قراين شهر نشان مي‌دهد اين مصوبه تاكنون اجرايي نشده است. در جلسه‌اي كه در سال نخست شوراي پنجم به صورت مشترك ميان اعضاي شوراي شهر تهران با رييس‌جمهور برگزار شد، مساله تفكيك هزينه‌هاي اداره شهر تهران از هزينه‌هاي اداره پايتخت به عنوان يكي از محورهاي جلسه مطرح شد و در آن زمان به نظر مي‌رسيد موضِع دولت درخصوص كمك به شهرداري تهران و تامين بخشي از هزينه‌هاي نگهداشت پايتخت، موضِعي مثبت و سازنده است. با اين حال از آن زمان تاكنون كه نزديك به 3 سال مي‌گذرد، ريالي از سوي دولت به شهرداري تهران پرداخت نشده است.
او در اين باره ادامه داد: در همين خصوص استناد مي‌كنم به مصاحبه اول آذر ماه جاري وزيرامور اقتصادي و دارايي؛ گزارش وزير نشانگر وضعيت مطلوبي در تحقق بودجه سال جاري دولت و بيانگر شرايط اميدواركننده‌اي در اقتصاد كلان كشور در موقعيت دشوار جاري است. برخي از موارد شامل: تامين مالي موفق بودجه از محل فروش اوراق خزانه به ميزان ۹۰ هزار ميليارد تومان؛ تحقق صددرصد سهم هفت دوازدهم ماليات، در 7 ماهه اول سال؛ تامين مالي اقتصاد از محل بازار سرمايه در 6 ماهه اول سال جاري به ۳۲۰ هزار ميليارد تومان كه نسبت به كل تاريخ بورس ايران بي سابقه است و ديگر شاخص‌هاي مثبت؛ خب؛ سوال من اينجاست؛ جاي شهرداري تهران لااقل درخصوص تأديه مطالبات از دولت كجاست؟ هزينه‌هاي عظيم و پنهان پايتختي شهر تهران، كي محاسبه و در صورت‌حساب مطالبات مديريت شهري تهران از دولت قرار مي‌گيرد؟
رييس كميسيون فرهنگي اجتماعي شورا افزود: باتوجه به ابراز معاونت مالي و اقتصاد شهري شهرداري تهران مبني بر طلب 30 هزار ميليارد توماني شهرداري تهران از دولت و با عنايت به اقرار شخص شهردار تهران درخصوص وجوه مطالبات و پرداختي قسمتي از مطالبات در قالب عدم دريافت هزينه‌هاي مربوط به ملك جماران كه حكايت از داد و ستد ميان شهرداري و دولت دارد چرا به رغم وجود اين تعداد بدهي، شهردار تهران هيچ اقدام قانوني و عملي در راستاي وصول مطالبات شهر نكرده است؟
او ادامه داد: اين در حالي است كه شهرداري تهران به بانك‌ها مديون است و ساليانه بابت ديون، مقدار قابل‌توجهي به عنوان سود پرداخت مي‌كند. چرا شهرداري به وظايف قانوني خود عمل نكرده و اين بي‌عملي موجب زيان جدي به شهر و شهروندان شده است؟ انتظار مي‌رفت شهرداري براي وصول هزينه‌هاي پايتخت اقدام عاجل مي‌كرد، در حالي كه اين بي‌توجهي موجب انباشت بدهي‌ها و كاهش درآمدهاي شهر و معطل ماندن صدها پروژه نيمه تمام شده است؟ چگونه مي‌توان اين خسارت را جبران كرد؟ چرا شهرداري تهران جربزه و توان ورود به عرصه تعيين تكليف بار تحميلي دولت بر نظام مالي شهرداري تهران را ندارد؟
اين عضو شوراي شهر تهران گفت: به استناد قوانين جاري كشور، دولت وظايف مشخصي درقبال شهرها و شهرداري‌ها در حوزه‌هاي مختلف همچون توسعه حمل و نقل عمومي، نوسازي بافت‌هاي فرسوده، تامين هواي پاك و امثالهم برعهده دارد. دولت دوازدهم به رغم وعده‌هايي كه پيش‌تر داده بود، با مستمسك قرار دادن اين مساله كه دولت توان تامين مالي مستقيم در حوزه مسائل شهري از جمله نوسازي ناوگان حمل و نقل عمومي، تسهيلات احياي بافت فرسوده و امثالهم را ندارد، از انجام وظايف قانوني خود سر باز زده است. متاسفانه اظهار احتياج مداوم شهرداري‌ها به كمك‌هاي مالي نيز به كام دولت از منظر تثبيت جايگاه قدر قدرتي خوش آمده و شواهد نشان مي‌دهد دولت دوازدهم درصدد است اين مساله را استخوان لاي زخم تا پايان عمر خود ادامه دهد. با اين وجود، اينكه پس از 3 سال و اندي از آغاز فعاليت دوره پنجم مديريت شهري پايتخت، همچنان به مردم اين پيام را مخابره كنيم كه چون دولت مطالبات شهرداري را نمي‌دهد پروژه‌هاي مهم توسعه شهري بر زمين مانده، چيزي جز رفع تكليف نيست! مردم حق دارند بپرسند پس شما چه كاره‌ايد كه نمي‌توانيد حق شهر و شهروندان را بگيريد؟! حق دارند بپرسند شما براي وصول و تعيين تكليف اين مطالبات چه كرديد؟! توصيه، گلايه و انتقاد از عملكرد دولت اگر قرار بود گره‌اي در اين خصوص باز كند، تاكنون كرده بود. تجربه نشان داده بيش از اين نمي‌توان نسبت به احقاق حقوق شهروندان تهران مسامحه كرد، از اين رو به شهردار تهران تذكر مي‌دهم ضروري است سازوكار مشخصي براي وصول فوري مطالبات شهرداري از دولت و پيگيري ايجاد رديفي با عنوان «سهم دولت در تامين هزينه‌هاي اداره امور پايتخت» يا مشابه آن در بخش منابع لايحه بودجه سال 1400 و پيش‌بيني واقعي از ميزان تحقق آن، با بسيج تمامي منابع و امكانات شهرداري و استفاده از ظرفيت همكاري با ساير نهادهاي حاكميتي با تمام توان اقدامات لازم را به عمل آورده و در صورت لزوم اقدامات حقوقي لازم را در اين خصوص آغاز و تا احقاق حقوق شهر و شهروندان نسبت به پيگيري همه‌جانبه آن اقدام كند.
عضو ديگري كه روز گذشته به رييس‌جمهور تذكر داد «محمود ميرلوحي» عضو كميسيون برنامه و بودجه شوراي شهر تهران بود. او خطاب به روحاني گفت: از مقام رياست‌جمهوري انتظار داريم به شكرانه سرنگوني ترامپ رييس‌جمهور شرور امريكا دستور فرمايند دولت در تامين منابع خريد پانصد دستگاه اتوبوس و تامين ساخت 110 دستگاه واگن ملي در سال 1399 مشاركت كند تا بخشي از مشكلات حمل و نقل عمومي تهران در شرايط كرونا در سال 1399 رفع شود.
به گفته اين عضو شوراي شهر تهران با وجود انبوه تصميمات و مصوبات طي 10 سال گذشته اتوبوسي به تهران داده نشده و سال‌هاست كه تامين واگن مترو با موانع روبه‌روست و مناقصات خريد واگن از خارج به واسطه تحريم‌ها به نتيجه نمي‌رسد.