براي اعتياد به قمار در ايران
چه بايد كرد؟
هومان نارنجي‌ها
اخيرا دوباره در رسانه‌ها پديده شرط‌بندي و قمار مطرح شده و از گوشه و كنار دنيا مي‌شنويم كه سلبريتي‌ها و خوانندگان و ساير افراد فعال در فضاهاي مجازي خارج از كشور براي جمعيت ايراني سايت‌هاي قمار راه‌اندازي كرده‌اند. من با اينكه چطور اين سايت‌ها از خارج از كشور به سيستم درگاه الكترونيك ايران متصل مي‌شوند و اينكه اصلا عزمي ملي براي رويارويي با آن وجود دارد يا خير، كاري ندارم، من از ديدگاه كارشناسي مي‌خواهم اين نكته را برجسته كنم كه قمار نيز يكي از چند اختلال رفتاري اعتيادآور سخت دنياست؛ اختلالي كه با سيستم پاداش مغزي و ترشح واسطه‌هاي لذت همراه است.
من در همين ايران خودمان كه كازينو و قمارخانه رسمي ندارد بيماري داشتم كه در عرض 4 ماه 800 ميليون تومان از اعتبار و سرمايه زندگي‌اش را در قمار آنلاين باخته بود. بيمار ديگري داشتم كه به دنبال باخت زندگي و سرمايه‌اش، همسرش تقاضاي طلاق كرده بود و شب‌ها در مغازه خالي‌اش مي‌خوابيد و دربه‌در به دنبال يك كارت اعتباري بود كه با قرض كردن مقداري پول بتواند دوباره قمار كند و جالب اين بود كه تصور مي‌كرد، مي‌تواند سرمايه از دست رفته را بازگرداند، اما همان مبالغ قرضي را نيز دايما مي‌باخت.
دانستن اين نكته خالي از لطف نيست كه تراز مالي قمارخانه هميشه مثبت است، به عبارتي قرار نيست قماركننده‌ها و مشتريان اين سايت‌هاي قمار پولي برنده شوند، بلكه قرار است كه سود هنگفتي به جيب مالكان قمارخانه واريز شود و در اين بين، برخي افراد نيز در مدت زماني كوتاه مبلغي برنده مي‌شوند تا در قمار بعدي آن را هم ببازند. پس سيستم به گونه‌اي طراحي شده تا قماركننده درنهايت هميشه ببازد و مالك قمارخانه بالاخره برنده شود.
در اصل اين قماربازان هستند كه از جيب هم موقتا پول‌هاي كمي برمي‌دارند تا درنهايت آنها را به جيب صاحب قمارخانه واريز كنند. زندگي افراد قمارباز حتي در شرايط خوب نيز ثبات ندارد زيرا فرد سرمايه‌اش را دراختيار احتمال و تصادف قرار داده و هر لحظه ممكن است از بالاترين شرايط و امكانات زندگي، به پايين‌ترين سطح سقوط كند و اكثرا چنين مي‌شود.
از سوي ديگر متاسفانه باتوجه به اينكه كلينيك‌هاي ما در طول 15 سال گذشته بيشتر روي اعتياد به مواد مخدر متمركز بوده‌اند و در حوزه به‌كار‌گيري داروهاي مخدر مانند متادون و بوپره نورفين تبحر دارند، رفتار درماني و مشاوره، رشد قابل‌توجهي نداشته است به همين دليل توانايي زيادي در رويارويي و درمان يك فرد معتاد به قمار ندارند.
وقتي فرد معتاد به قمار كه درمانش مانند اعتياد به الكل بسيار سخت و عودكننده است به كلينيك مراجعه مي‌كند، كلينيك درماني قادر نيست با تجويز متادون و دارو آن را درمان كند لذا عملا خلع سلاح مي‌شود. در حال حاضر سازمان‌هاي بين‌المللي درگير اعتياد پروتكل‌هاي درمان قمار را منتشر كرده‌اند تا متخصصان براي درمان بيماران خود از آنها استفاده كنند .
پس به عبارتي اعتياد به قمار بسيار شديد است و رفتارهاي عودكننده مكرر دارد، همچنين تجربه كم درمان اعتياد به قمار در كشور نيز سابقه طولاني و موثري ندارد. با اين شرايط و با ديدگاه پيشگيرانه بايد گفت اگر جلوي سايت‌هاي مذكور گرفته نشود و با همين فرمان پيش برويم در آينده‌اي نه‌چندان دور با معتادان به قمار و چه بسا كارتن‌خوابي مواجه خواهيم بود كه نه به متادون جواب مي‌دهند، نه شربت ترياك نه كمپ و نه زندان. همچنين لازم است تا مراكز درمان اعتياد كشور از متادون و دارو محوري خارج شوند و تدابير و مداخلات روانشناسي را برجسته‌تر كنند. با اين كار هم درمان‌هاي فعلي مواد محرك مانند شيشه و موادمخدر موثر‌تر خواهد بود و هم براي اعتياد به قمار و بازي‌هاي الكترونيك در آينده آماده شده‌اند.
كارشناس اعتياد