ماجراي تورهاي مسافرتي واكسيناسيون كرونا
دبير كميته ملي اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت درباره تبليغات برخي تورهاي مسافرتي به قصد واكسيناسيون كرونا و امكان اين واكسيناسيون براي مهاجرين، در شرايط دسترسي محدود كشورها به اين واكسن و همچنين مراحل مطالعه انساني واكسن ايراني كرونا توضيح داد.
دكتر احسان شمسي كوشكي در گفت‌وگو با ايسنا، درباره برخي تبليغات تورهاي مسافرتي براي تزريق واكسن كرونا و سفر به كشورهايي كه واكسيناسيون را آغاز كرده‌اند، گفت: بايد توجه كرد كه در حال حاضر واكسن كرونا در دنيا توزيع بسيار محدودي دارد و حتي كشورهايي كه واكسيناسيون كرونا را آغاز كردند، نمي‌توانند همه جمعيت‌شان را با هم تحت واكسيناسيون قرار دهند، بلكه اولويت‌بندي كردند تا واكسن را براساس اولويت‌بندي تزريق مي‌كنند.
او افزود: بنابراين مجموعا در حال حاضر قطعا مي‌توانم بگويم كه در يك كشور، اتباع ساير كشورها، در اولويت اول واكسيناسيون كرونا نيستند، زيرا مردم عادي آن كشورها هم در اولويت اول نيستند؛ چراكه اكنون تعداد واكسن در دنيا بسيار محدود است. بنابراين ضمن اينكه افراد حق دارند مسافرت كنند و كسي نمي‌تواند از نظر قانوني جلوي مسافرت افراد را بگيرد، اما در حال حاضر امكان تزريق واكسن كرونا در يك كشور براي مهاجرين يا اتباع كشورهاي ديگر، به سادگي وجود ندارد.
شمسي كوشكي در بخش ديگري از سخنان خود ادامه داد: ضمن اينكه اين موضوع ممكن است باعث سوءاستفاده برخي افراد شود، به‌طوري كه حتي ممكن است به كشوري با قول تزريق واكسن كرونا سفر كنند، اما چيزي را دريافت كنند كه استاندارد لازم را نداشته باشد. زيرا در حال حاضر واكسن‌هاي كرونا در درون سيستم‌هاي بهداشتي توزيع مي‌شود كه البته سيستم‌هاي دولتي هستند و به‌شدت هم روي هر يك عدد واكسن سختگيري وجود دارد. بنابراين سفر به كشوري براي دريافت واكسن كرونا، مردم را در معرض سوءاستفاده قرار مي‌دهد تا افراد سودجو به بهانه تزريق واكسن كرونا، آنها را به كشورهاي ديگر ببرند و پول‌هاي گزافي از آنها دريافت كنند و بعد ممكن است حتي مواد غيراستاندارد به افراد تزريق كنند، زيرا قاعدتا در حال حاضر سيستم‌هاي بهداشتي كشورها اعلام تزريق واكسيناسيون را در سطح جهاني انجام ندادند.
او با بيان اينكه تاكنون بسيار بعيد مي‌دانم كه وضعيت دسترسي يك كشور به واكسن كرونا به جايي رسيده باشد كه بخواهد براي اتباع ساير كشورها، واكسن كرونا تزريق كند، گفت: در عين حال بايد توجه كرد كه واكسيناسيون اقدامي كاملا فني و علمي است. ممكن است يك واكسني كه وارد بازار مي‌شود، براي همه افراد مناسب نباشد. بنابراين يك شركت توريستي نمي‌تواند اعلام كند كه من افراد را به فلان كشور برده و براي‌شان واكسن كرونا تزريق مي‌كنم. اين اقدام كاري كاملا علمي است و اگر قرار باشد كسي اين اقدام را انجام دهد، بايد از طريق سيستم پزشكي كشورها باشد. شمسي كوشكي تاكيد كرد: من اين نوع تبليغات را فاقد وجاهت علمي، فني و قانوني مي‌دانم و به احتمال بسيار زياد اين اقدامات، راه‌هايي هستند كه ممكن است منجر به سوءاستفاده از مردم شوند. البته ممكن است در برخي كشورهاي ثروتمند در آينده به حدي به واكسن كرونا دسترسي داشته باشند تا با دريافت پول از اتباع ساير كشورها به آنها واكسن تزريق كنند، اما اين اقدام فعلا وجود ندارد و مردم هم نبايد به اين تبليغات توجه كنند. او درباره تبليغات تور استانبول براي تزريق واكسن كرونا كه اخيرا در فضاي مجازي مطرح شده، گفت: اطلاعي از اينكه واكسن كرونا دراختيار تركيه قرار گرفته يا خير، ندارم، اما به‌طور كلي اگر هم واكسن كرونايي دراختيار تركيه قرار گرفته باشد، تعداد محدودي است كه آنها را اولويت‌بندي مي‌كنند و براساس اولويت به افراد كشور خودشان تزريق خواهند كرد. بنابراين در حال حاضر وضعيت واكسن كرونا در دنيا به صورتي نيست كه كسي بخواهد به عنوان توريست واكسيناسيون به كشور ديگري برود. در عين حال با توجه به جنبه‌هاي فني كه واكسيناسيون دارد، عوارض و مشكلاتي كه ممكن است ايجاد شود، اصلا توصيه نمي‌شود كه مردم اين اقدام را انجام دهند. دبير كميته ملي اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت در ادامه صحبت‌هايش درباره وضعيت مطالعه انساني واكسن كروناي ايراني نيز گفت: در مجموع در ايران تاكنون يك واكسن كرونا مجوز كميته اخلاق در پژوهش را دريافت كرده است. البته بايد توجه كرد كه مجوز كميته اخلاق به معني مجوز آغاز مطالعه انساني نيست، بلكه اين مجوز يكي از مستنداني است كه سازمان غذا و دارو به عنوان يكي از نهادهاي رگولاتوري كشور لازم دارد. بعد از صدور اين مجوز سازمان غذا و دارو ملاحظات فني ديگري را بررسي مي‌كند و سپس مجوزي به نام CTA يا clinical trial authorization يا مجوز آزمايش انساني را صادر مي‌كند. حال زماني كه مجوز CTA صادر شود، آن زمان شركت مي‌تواند مطالعه انساني خود را آغاز كند، اما مجوز كميته اخلاق مهم‌ترين مقدمه صدور اين مجوز است. بنابراين تاكنون كميته اخلاق در پژوهش بعد از بررسي‌هاي مفصل و برگزاري دو جلسه اضطراري فقط به يك واكسن كرونا مجوز داده است. شمسي كوشكي تاكيد كرد: البته فعلا به فاز اول مطالعه انساني اين واكسن كرونا مجوز داده شده است، به طوري كه در فاز يك مطالعه واكسن در مجموع روي حدود 50 نفر آزمايش مي‌شود. اگر فاز يك مشكلي نداشت و افراد به سلامتي از فاز يك عبور كردند، فازم دوم براساس داده‌هاي فاز يك بررسي مي‌شود و اگر مشكلي نبود، مجوز فاز دو صادر مي‌شود تا اينكه به همين صورت وارد فاز سوم شويم و بعد هم مجوز ورود به بازار داده شود. بنابراين بايد منتظر باشيم تا نتايج فاز اول را ببينيم.
او در اين باره تاكيد كرد: در فاز يك هم افراد به صورت تدريجي وارد پژوهش مي‌شوند. در حال حاضر منتظريم سازمان غذا و دارو CTA را صادر كند تا كار پژوهش آغاز شود.