آيا مركز آينده پژوهشي جاي ستاد احياي درياچه اروميه را مي‌گيرد؟
ستاد احياي درياچه اروميه اولين مصوبه دولت تدبير و اميد بود و اقدامات آن زندگي را به نگين فيرزوه‌اي برگرداند، حال قرار است براي ادامه فعاليت‌هاي ستاد احيا، مركز آينده پژوهشي درياچه اروميه تشكيل شود تا كارها متوقف نشود، چون كسي نمي‌داند كه ستاد در دولت بعدي هم خواهد بود يا نه. درياچه اروميه بزرگ‌ترين درياچه داخلي ايران و دومين درياچه آب شور دنياست، آب اين درياچه بسيار شور بوده و عمدتا از رودخانه‌هاي زرينه‌رود، سيمينه‌رود،گادر، باراندوز، شهرچاي، نازلو و زولا تغذيه مي‌شود، حوضه آبريز اين درياچه بيش از ۵۱ كيلومتر مربع است كه 3 درصد مساحت كل كشور را در برمي‌گيرد، اين حوضه با داشتن دشت‌هايي مانند دشت تبريز، اروميه، مراغه، مهاباد، مياندوآب، نقده، سلماس، پيرانشهر، آذرشهر و اشنويه يكي از كانون‌هاي ارزشمند فعاليت كشاورزي و دامداري در ايران به شمار مي‌رود اما همين دشت‌ها به مرور جان درياچه را كه همان آب است از آن گرفتند و روزگارش را سياه كردند. درياچه اروميه با داشتن بيش از ۱۰۰ جزيره كوچك صخره‌اي محل توقف پرندگان مهاجر از جمله فلامينگو، پليكان، كفچه نوك، اكراس، لك‌لك، اردك پيسه، نوك خنجري، چوب پا و مرغ نوروزي است، آب آن بسيار شور و ميزان نمك محلول در آن دوبرابر اقيانوس‌هاست به اين دليل آب آن هيچ وقت يخ نمي‌زند. از جمله مهم‌ترين بي‌مهرگان موجود در درياچه مي‌توان به آرتميا اشاره كرد كه گونه‌اي ميگوي آب شور و از گونه‌هاي بومي درياچه اروميه است، اين‌گونه مهم‌ترين منبع غذايي بسياري از پرندگان آبزي مانند فلامينگوها به شمار مي‌رود كه با حيات دوباره درياچه زندگي به آرتميا برگشت. در واقع مي‌توان دولت تدبير و اميد را نجات‌دهنده درياچه اروميه دانست چون تنها دولت محيط زيستي است و اولين مصوبه آن نيز محيط زيستي و مربوط به تشكيل ستاد احياي درياچه اروميه بود و جالب‌تر اينكه با توجه به اهميت موضوع دولت آن را شامل اصل ۱۳۸ قانون اساسي دانست و بعد از آن طي جلسات متعددي مصوبات اجرايي تصويب و كارها آغاز شد و اكنون بعد از گذشت حدود 7 سال فعاليت و نزديك به 5 هزار ميليارد تومان هزينه، حيات به نگين فيروزه‌اي كشور بازگشته است. علاوه بر مواردي كه هيات وزيران يا وزيري مامور تدوين آيين‌نامه‌هاي اجرايي قوانين مي‌شود، هيات وزيران حق دارد براي انجام وظايف اداري و تامين اجراي قوانين و تنظيم سازمان‌هاي اداري به وضع تصويبنامه و آيين‌نامه بپردازد. هر يك از وزيران نيز در حدود وظايف خويش و مصوبات هيات وزيران حق وضع آيين‌نامه و صدور بخشنامه را دارند ولي مفاد اين مقررات نبايد با متن و روح قوانين مخالف باشد. دولت مي‌تواند تصويب برخي امور مربوط به وظايف خود را به كميسيون‌هاي متشكل از چند وزير واگذار كند. مصوبات اين كميسيون‌ها در محدوده قوانين پس از تاييد رييس‌جمهور لازم‌الاجراست. بر اساس اعلام ستاد احياي درياچه اروميه، بيشتر كارهاي سازه‌اي احيا تمام شده كه بر اساس پيش‌بيني‌هاي اوليه قرار بود همه اقدامات سخت‌افزاري تا بهمن ماه امسال پايان يابد كه شامل انتقال آب زاب به درياچه نيز بود اما به دليل برخي مشكلات از جمله تحريم‌ها شايد با يك يا دو ماه تاخير افتتاح شوند. اما مساله مهم و سوالي كه بيشتر اذهان را مشغول كرده، اين است كه آيا بعد از دولت دوازدهم فعاليت ستاد احياي درياچه اروميه همچنان ادامه دارد؟ يا اينكه باز هم همچنان جزو اصل ۱۳۸ قانون اساسي خواهد بود؟ كه سازمان حفاظت محيط زيست به عنوان متولي و ناظر بر ستاد احياي درياچه اروميه در يك حركت پيشگيرانه، اقدام به راه‌اندازي مركز آينده پژوهشي درياچه اروميه كرده تا اقدامات ستاد را در دولت بعدي دنبال كند كه مستقيم زير نظر معاون رييس‌جمهوري و رييس سازمان حفاظت محيط زيست فعاليت خواهد كرد. مركز آينده پژوهشي (مهپاد) بر اساس مصوبه هيات دولت در ساحل درياچه اروميه و در كيلومتر ۳۰ جاده اروميه با مهاباد و داخل سرمحيط‌باني رشكان احداث مي‌شود و پس از اتمام ساختمان آينده‌پژوهي درياچه اروميه وظايف ستاد احياي درياچه اروميه به اين مركز منتقل خواهد شد و راهبري احيا و حفظ درياچه اروميه را در حوضه آبريز آن در 3 استان آذربايجان غربي، شرقي و كردستان بر عهده خواهد گرفت. مسعود تجريشي، مدير دفتر برنامه‌ريزي و تلفيق ستاد احياي درياچه اروميه به ايرنا گفت: اساسنامه مركز آينده پژوهشي درياچه اروميه را تهيه و از وزارتخانه‌هاي مرتبط هم نظرخواهي كرديم و اكنون منتظر تشكيل شوراي عالي محيط زيست هستيم تا مصوب شود و بعد آن را به كارگروه ملي تالاب‌ها ارايه دهيم چون در نظر داريم اين الگو را براي تمام تالاب‌هاي كشور اجرا كنيم.
او افزود: معاون اول رييس‌جمهوري از حدود دو سال پيش از ستاد خواست تا براي اقدامات صورت گرفته در روند احياي درياچه اروميه براي بعد از اين دولت هم فكري بشود چون ممكن است ديگر اصل ۱۳۸ نباشد بنابراين بايد فكري براي حفظ شرايط كرد كه بر اساس آن كارگروهي تشكيل داديم و نگاهي به تجربه‌هاي جهاني كرديم، به عنوان نمونه درياچه وايس ژاپن، درياچه موري دارلينگ استراليا و درياچه ديگري در امريكا مشابه درياچه اروميه و فعاليت‌هاي صورت گرفته در روند احياي آن بودند بنابراين اطلاعات آنها را گرفتيم و بعد از برگزاري جلسات متعدد و بررسي تمام زواياي اين تجربيات اساسنامه اوليه را تهيه كرديم و نگاه اين است كه مركز آينده پژوهشي علاوه بر حفظ درياچه اروميه بتواند مديريت تالاب‌هاي ديگر كشور را نيز انجام دهد. معاون محيط زيست انساني سازمان حفاظت محيط زيست اظهار كرد: بخشي كه در بودجه سالانه در قوانين مربوط به تالاب‌ها بود به اضافه برنامه 5 ساله ششم توسعه را به سند ملي احيا و حفاظت درياچه اروميه تبديل كرديم و با اين حساب زماني كه اساسنامه تاييد و فعاليت ستاد در دولت بعدي متوقف شود اين مركز در قالب اين سند كارهاي ستاد را به عنوان يك نهاد جديد ادامه مي‌دهد.