«اعتماد» گزارش مي‌دهد
شهروندان در لايحه ساماندهي پيادهروها عادلانه ديده نشدند
گروه اجتماعي| لايحه ساماندهي پيادهروها كه منتقدانش آن را لايحه پياده‌رو فروشي مي‌نامند در صحن شورا بررسي خواهد شد، اما هنوز منتقدان سرسختي دارد. آنها هدف اصلي اين لايحه را حذف دستفروشان از سطح پيادهروها مي‌دانند.پياده‌روهايي كه متعلق به همه مردم است اما با اين لايحه برخي از اصناف مي‌توانند با دادن پول بخشي از آن را به نفع خود تصرف كنند. پياده‌روهايي كه به دليل استاندارد نبودن، برخي از شهروندان تهراني مانند افراد داراي معلوليت يا زنان باردار امكان استفاده از آن را ندارند.
لايحه ساماندهي پيادهروها به جز فعالان اجتماعي منتقدان سرسختي نيز در داخل شورا دارد؛ كميسيون فرهنگي و اجتماعي و برخي از اعضاي كميسيون شهرسازي و معماري با رويكرد اين لايحه مخالف هستند و انتقاداتي به آن دارند.
محمد سالاري، رييس كميسيون معماري و شهرسازي يكي از منتقدين اين لايحه است؛ او به «اعتماد» مي‌گويد: من با اين لايحه كه با محوريت معاونت خدمات شهري و محيط‌زيست و شركت ساماندهي صنايع و مشاغل در ماه‌هاي گذشته تهيه شده، مخالف بوده و بارها مراتب اعتراض خود را مبتني بر استنادات كارشناسي مطرح كردم. او ادامه مي‌دهد: نظر كميسيون شهرسازي و معماري شوراي شهر را به صورت مبسوط در 11 صفحه با پيوست‌هاي كارشناسي مبتني بر نظر جامعه مدني به رييس شوراي شهر تهران ارايه دادم. اشكال وارد به اين طرح نگاه درآمدزايي آن است. متاسفانه بي‌تدبيري حوزه مربوطه با وجود مجموعه راهبردهاي شهرداري و شوراي شهر تهران كه مبتني بر تامين درآمدزايي و لطمه زدن به حقوق عمومي نبوده و در اصل مبتني بر حقوق عمومي و رعايت اصول و قوانين و رويكرد انسان‌محوري بوده، منافات دارد.
سالاري اضافه مي‌كند: اين لايحه با نگارشي به شورا ارايه شد كه اين ذهنيت را به بخشي از جامعه مدني و حرفه‌اي القا مي‌كند كه نگاه شهرداري صرفا نگاه مبتني بر فروش پياده‌روهاي شهر است. در جلسه مشتركي كه با كميسيون برنامه و بودجه داشتيم به عنوان دو كميسيون اصلي به اين توافق رسيديم كه بايد عنوان لايحه تغيير كرده و به لايحه ساماندهي پياده‌روهاي شهر تهران با رويكرد ارتقاي كيفيت زندگي و سرزندگي شهري تغيير كند.
او مي‌گويد: در جريان رسيدگي به اين لايحه دو نگاه وجود داشت؛ من معتقدم از آنجايي كه عرصه پيادهروها در محدوده طرح تفصيلي شهر تهران عرصه بسيار گسترده‌اي است و مخاطبان آن برابر كل جمعيت شهر تهران و مسافران اين شهر هستند، ساماندهي پيادهروها نيازمند نگاهي جامعه‌گرايانه بايد باشد.
سالاري ادامه مي‌دهد: همه ابعاد شهرسازي، حقوقي، اجتماعي و اقتصادي بايد در آن ديده شده و از آنجايي كه موضوع قلمروهاي عمومي و پلازهاي شهري و پيادهروها همواره در برنامه پنج ساله و بودجه‌هاي سنواتي ديده شده بايد اين لايحه را رد نكنيم اما به شهرداري بازگشت داده شود تا آنها را ملزم كنيم مشاوري ذي‌صلاح گرفته و با رويكردي جامعه‌گرايانه لايحه را اصلاح كنند. بايد در اين لايحه حقوق ذي‌نفعان به ويژه دستفروشان و مشاغل سيار و بي‌كانون در اولويت قرار گيرد.
سالاري تاكيد مي‌كند: رويكرد ديگري كه در اين جلسه طرفداران بيشتري داشت اين بود كه نياز به بازگشت لايحه و مطالعات جامع و مشاور ذي‌صلاح نيست و مشاوران شورا نسبت به اصلاح اين لايحه مي‌توانند اقدام كنند. اين عضو شورا با بيان اينكه عرصه تصميم‌گيري با جمعيت شهر تهران و گردشگران برابري مي‌كند، ادامه مي‌دهد: اين لايحه در كميسيون شهرسازي و معماري با حضور نمايندگان جامعه مدني و متخصصان و دغدغه‌مندان اين حوزه بررسي شد و ما مخالفت خود را به رييس شوراي شهر اعلام كرديم. ما معتقديم براي يك پلازاي شهري چند هزار متري برنامه مديريتي تنظيم كرده، مشاور گرفته مي‌شود و مطالعات انجام مي‌دهيم و هميشه اعلام كرديم شوراي پنجم از راه مطالعه به نتيجه، طرح و لايحه مي‌رسد، حالا اگر درباره اين لايحه اينگونه تصميم بگيريم يك حركت تقليل‌گرايانه است.
رييس كميسيون شهرسازي و معماري شوراي شهر تهران مي‌گويد: در عين حال كميسيون برنامه و بودجه پيشنهاداتي را مبتني بر اصلاح لايحه شهرداري ارايه كردند. محورهايي كه براي اصلاح اين لايحه اضافه شده بود، توجه به نگاه شهرسازي و معماري، زيباسازي، مناسب‌سازي و غيره بود. همچنين در لايحه 80 درصد درآمدها به خزانه و 20 درصد به ماموريت حوزه پياده‌راه به ساماندهي مشاغل داده شده بود كه پيشنهاد اين كميسيون تعيين ماموريت در حوزه ساماندهي پيادهروها براي 80 درصد درآمدهايي كه به خزانه وارد مي‌شد، بود.
او با بيان اينكه در تركيب كميته اجرايي نمايندگاني از سازمان زيباسازي، مناسب‌سازي معابر و شوراياري محلات گنجانده شده بود، ادامه مي‌دهد: با وجود اصلاحاتي كه كميسيون برنامه و بودجه انجام داد اما بازهم شخصا مخالف جدي تصويب اين لايحه در شوراي شهر تهران هستم، دلايلم علاوه بر موضوعاتي كه عرض كردم اين است كه؛ بايد براي ساماندهي همه ابعاد را در نظر بگيريم و با يك نگاه جامعه‌گرايانه و مبتني بر مباني نظريه حق به شهر كه اعتقاد دارد پيادهروها متعلق به همگان بوده و كالا نيستند، مبتني بر جلوگيري از ايجاد تبعيض مثبت براي بخشي از اصناف و ناديده گرفتن دستفروشان‌ها و پاركلت‌ها «بخشي از پياده‌رو است كه فضاي بيشتر و امكانات رفاهي براي مردمي كه از يك خيابان استفاده مي‌كنند فراهم مي‌كند.» و همچنين ضوابط مربوط به خيابان كامل كه دستورالعمل آن نهايي و به مناطق ارسال شده، اين لايحه تدوين بشود.
سالاري به عدم توجه شهرداري به مصوبه بهمن‌ماه سال 97 شورا درباره ساماندهي مشاغل سيار و بي‌كانون اشاره كرده و اضافه مي‌كند: بايد در مدت سه ماه دستورالعمل‌هاي اين مصوبه به شورا ارايه مي‌شد كه نشد. همچنين در اين لايحه پياده پسند كردن پيادهروها ديده نشده است. سرزندگي، نشاط، فضاي سبز، سايه‌اندازي، مناسب‌سازي، مبلمان شهري و خلاقيت‌هاي معماري و شهرسازانه بايد توجه شود كه در اين لايحه ديده نشده است. در اسناد فرادست ضوابط فني و اجرايي كه ملاك عمل براي پيادهروها و معابر است، معابر، پياد‌روها را دسته‌بندي كرده و مجموعه‌اي از ضوابط را در نظر گرفته تا نحوه استقرار خدمات شهري مشخص باشد اما در اين لايحه ديده نشده است.
او ادامه مي‌دهد: مشكل اصلي اين لايحه اين است كه؛ فقط بخشي از اصناف كه در حوزه اغذيه فروشي هستند، ديده شدند و براي مابقي ذي‌نفعان تصميمي نگرفته است. صرفا شاخص عرض معبر كه از سه متر بيشتر بايد باشد اعمال شده درصورتي كه زمان استفاده از پيادهروها بسيار مهم است. ممكن است پياده رو عرض بالايي داشته باشد اما مورد استفاده و تردد زياد شهروندان قرار بگيرد و نشود زمينه پذيرايي اصناف را فراهم كرد، پس عرض معبر شاخصه كافي نيست و زمان مورد غفلت واقع شده است. سالاري همچنين با ناديده گرفتن موضوعات فرهنگي و اجتماعي در اين لايحه گفت: فرهنگ مردمان در شمال شهر و جنوب شهر فرق دارد. اينكه بگوييم معبر بالاي سه متر كفايت نمي‌كند. كارگروه بايد اختيار داشته باشد و اقتضايي تصميم بگيرد. اين عضو شورا ادامه مي‌دهد: پياده‌راه‌هاي شهر تهران براساس نيازها شكل گرفته درصورتي كه بايستي براي پياده مد پياده تعريف كنيم. همه مدهاي ترددي خودرو محور تعريف شدند و شبيه‌سازي و مطالعات علمي كه انجام شده معطوف به مدهاي خودرو محور بوده است. سالاري مي‌گويد: پياده‌مداري يك مد حركتي است و شهرداري در اين زمينه كاري انجام نداده است. شهرداري تهران بايد از ميزان تردد در پياده‌روي، اطلاعات كامل احصا كرده و مبتني بر يك چارچوب علمي شبيه‌سازي كند و براساس آن و ويژگي‌هايي چون دسته‌بندي پيادهروها و زمان، لايحه تدوين كند.
او در نهايت تاكيد مي‌كند كه پيادهروها براي همه اقشار جامعه است و بايد لايحه‌اي عادلانه تدوين شود.