با انحلال كنست تعيين سرنوشت نخستوزير اسراييل به سه فروردين موكول شد
چهارمين بختآزمايي نتانياهو
شهاب شهسواري
كابينه رژيم اشغالگر سرزمين فلسطين، براي سومين بار در دو سال گذشته منحل شد تا نتانياهو براي چهارمين بار در دو سال گذشته مجبور به برگزاري انتخابات سراسري شود. كنست اسراييل، بامداد روز چهارشنبه بعد از ناتواني در تاييد لايحه بودجه سال ۲۰۲۱ يا تصويب طرحي براي تمديد موقت بودجه سال جاري براي سال آينده، راي به انحلال خود داد تا سرنوشت رياست دولت اين رژيم به انتخابات مجدد موكول شود. بر اساس مصوبه انحلال پارلمان، انتخابات بعدي رژيم اشغالگر، سوم فروردين ماه سال ۱۴۰۰ برگزار خواهد شد كه چهارمين انتخابات در طول دو سال گذشته در سرزمينهاي اشغالي محسوب ميشود.
دليل اصلي انحلال كابينه رژيم صهيونيستي عدم حصول توافق ميان حزب ليكود به رهبري «بنيامين نتانياهو» نخستوزير رژيم صهيونيستي و حزب آبي و سفيد به رهبري «بني گانتز» وزير جنگ اين رژيم درباره بودجه بوده است. نتانياهو كه دو هفته پيش در آخرين جلسه بازجويي در سه پرونده فساد مالي و سوءاستفاده از قدرت شركت كرد، قرار است در طول ماههاي آينده در دادگاهي سرنوشتساز شركت كند، كه ممكن است با محكوميتش در اين دادگاه از ادامه نخستوزير باز بماند. با اين حال نظرسنجيها نشان ميدهد كه در حال حاضر احزاب راستگرا، حتي در صورت شكست نتانياهو در انتخابات، باز هم اكثريت كرسيهاي كنست را در اختيار خود خواهند گرفت. نتانياهو با وجود مشكلاتي از جمله نارضايتيهاي عمومي به دليل ناتواني در مديريت شيوع بيماري كرونا، اتهامهاي فساد و ايجاد انسداد سياسي، در طول چهار سال گذشته با حمايت تمامعيار دولت ايالات متحده امريكا توانسته است برخي از پيروزيها را در سياست خارجي به دست بياورد كه ميتواند به تكيهگاه تبليغات انتخاباتي او تبديل شود. شناسايي قدس به عنوان پايتخت اسراييل توسط دولت امريكا، شناسايي حاكميت اين رژيم بر جولان اشغالي توسط واشنگتن و امضاي توافقنامههاي عاديسازي روابط با چهار كشور امارات متحده عربي، بحرين، سودان و مراكش، دستاوردهايي است كه با كمك دولت دونالد ترامپ، باعث تقويت جايگاه نتانياهو در رژيم اشغالگر شده است.
گانتز روز گذشته در پيامي در توييتر نوشت: «نتانياهو فقط براي آنكه به دادگاه نرود ما را به سوي انتخابات ميكشاند و هر چيزي غير از آن يك حقه است. ما وارد كابينه شديم تا از دموكراسي دفاع كنيم.» نتانياهو نيز دو روز پيش در جريان كنفرانس خبري مشترك با «جرد كوشنر» مشاور ارشد كاخ سفيد گفت: «ما به سختي كار كرديم تا مانع از انتخابات غيرضروري شويم. ما به توافقاتي با (حزب) آبي و سفيد رسيديم. من فكر ميكردم كه اين توافقات اميدواركننده بود. اينها توافقات خوبي بودند كه ميتوانست مانع از اين انتخابات شود. متاسفانه، به دليل فشار داخلي در درون حزب، بني گانتز تصميم گرفت تا از تعهدات خود سر باز زده و اين موضوع، كشور را در اوج بحران كرونا ويروس به سوي انتخابات غيرضروري ديگر ميكشاند.» نتانياهو در ادامه گفت: «اين واقعا من را ناراحت ميكند. به جاي آنكه يك دولت با ثبات را كه براي شهروندانش كار ميكند و واقعا با هماهنگي كار كند، توانمند سازيم، آنها در حال اصرار بر حفظ دولتي در درون دولت ديگر هستند.»
بنيامين نتانياهو، در حالي بايد ابتداي سال ۱۴۰۰ در انتخاباتي جديد رقابت كند كه وضعيت او در افكار عمومي، نسبت به گذشته آسيبپذيرتر شده است. مخالفان نتانياهو در ماههاي گذشته به شكل هفتگي در مقابل محل اقامتش در قدس اشغالي تجمع ميكنند و خواهان كنارهگيرياش از قدرت ميشوند، انتقادها از ناتواني او در كنترل شيوع ويروس كرونا، روز به روز تشديد ميشود و همزمان مخالفان سياسي معتقدند كه او شخصا عامل ناتواني دولت ائتلافي در تصويب يك بودجه براي سال آينده و انحلال كابينه بود. حزب آبي و سفيد، شريك نتانياهو در دولت ائتلافي، تصويب بودجه را به حذف هر رديفي در لايحه كرده بود كه به دولت براي برگزار انتخابات زودهنگام مجوز بدهد. نتانياهو با مسدود كردن اين خواسته، تلاش داشت تا بودجه سال جاري را براي سال آينده تمديد كند، تا در صورت نياز در آستانه اتمام دوره نخستوزيري گردشياش و واگذاري قدرت به بني گانتز، با برگزاري انتخاباتي زودهنگام، شانس نخستوزير حزب آبي و سفيد را سلب كند.
رقبايي از جنس هم
با وجود اينكه با برگزاري هر انتخابات جديد در سرزمينهاي اشغالي، بخت سياسي نتانياهو براي استمرار نخستوزيرياش كمتر و كمتر ميشود، اما نظرسنجيها نشان ميدهد كه حتي در صورت شكست نتانياهو در انتخابات فروردين ماه سال آينده، باز هم راستگراهاي افراطي بيشترين بخت را براي در اختيار گرفتن قدرت دارند. اصليترين رقباي نتانياهو در انتخابات پيشرو، در واقع متحدان پيشين او هستند كه در طول دو سال گذشته يك به يك از او جدا شدهاند. تازهترين جدا شده از حزب ليكود كه با تشكيل حزبي جديد قصد رقابت با بنيامين نتانياهو در انتخابات آينده دارد، گيدئون سعر كه دي ماه سال گذشته تنها رقيب نتانياهو در انتخابات درون حزبي ليكود بود، حالا با تشكيل يك حزب جديد آماده به رقابت با نتانياهو در انتخابات بعدي است. حزب اميد جديد گيدئون سعر در تازهترين نظرسنجيها در جايگاه دوم بعد از ليكود به رهبري نتانياهو قرار دارد. گيدئون سعر وعده داده است كه هرگز در كابينهاي به رياست نتانياهو مشاركت نكند. ديگر رقيب مهم نتانياهو، آويگدور ليبرمن، رهبر حزب اسراييل بيوتنا است. ليبرمن كه يك دوره وزير جنگ كابينه نتانياهو بود، به يكي از اصليترين منتقدان او بدل شده است. حزب ليبرمن در دو انتخابات گذشته به عنوان كليديترين فراكسيون كنست رژيم تبديل شد و مانع از در اختيار گرفتن اكثريت مطلق پارلمان رژيم اشغالگر توسط ليكود و متحدانش شد. ليبرمن و حزبش در ميان مهاجران روستبار راستگرا در اسراييل حاميان وفاداري دارد. نفتالي بنت، رقيب راستگراي ديگر نتانياهو است كه روزگاري در كابينه او پست وزارت داشت. حزب يمينا به رهبري بنت، در ميان راستگرايان مذهبي نفوذ زيادي دارد.
به نوشته آسوشيتدپرس، رقابت ميان همه اين افراد با نتانياهو بيشتر شخصي است تا ايدئولوژيك، در نتيجه در دولت آينده اسراييل چه نتانياهو نخستوزير باشد و چه يكي از رقباي راستگرايش، مخالفت با ايجاد يك دولت مستقل فلسطيني و استمرار ساخت و سازهاي غيرقانوني شهركها در كرانه باختري رود اردن، قطعي خواهد بود.
از ميان رقباي ميانهرو يا چپگراي نتانياهو، هيچيك بخت چنداني براي كسب اكثريت كرسيها يا دستكم شانس بالايي براي ايجاد يك ائتلاف ميانهرو ندارند. بني گانتز، وزير جنگ كنوني و نخستوزير جايگزين كه در پي انتخابات قبلي به توافقي براي تشكيل يك ائتلاف فراگير با نتانياهو با شرط نخستوزير گردشي دست يافته بود، حالا حتي ممكن است آراي كافي براي ورود مجدد به پارلمان را هم به دست نياورد. هر چند يايير لاپيد، رهبر حزب ميانهروي يشاتيد، تعدادي از آراي ريزش كرده حزب آبي و سفيد را به خود جذب ميكند، اما بعيد است كه توانايي دست يافتن به اكثريت در انتخابات بعدي داشته باشد.
احزاب چپگرا از جمله حزب كارگر، از قديميترين احزاب اسراييل است كه دههها قدرت را در اين رژيم در اختيار داشت، در انتخابات بعدي ممكن است از حدنصاب لازم براي ورود به كنست باز بماند و حزب چپگراي افراطي مرتز هم پيشبيني ميشود كه حداقل كرسيهاي ممكن را كسب كند. فهرست مشترك عربي كه در دو انتخابات پيشين با اتحاد ميان احزاب چپگرا و ضدصهيونيست، توانست آراي زيادي را جلب كند، در ماههاي گذشته با اختلافات داخلي مواجه شده و بعيد است كه در انتخابات سال آينده بار ديگر بتواند موفقيتهاي پيشين خود را تكرار كند.