دست بردن دركتاب‌هاي درسي
حفيظ‌اله مشهور
حذف عكس دختران از روي جلد كتاب رياضي سوم دبستان بدون اجازه صاحب طرح، دست بردن در متن داستان روايت شده هوشنگ مرادي‌كرماني در كتاب فارسي پايه هفتم بدون اجازه نويسنده داستان، دست بردن در متن داستان نادر ابراهيمي در كتاب فارسي پايه هفتم بدون اطلاع (بازماندگان) صاحب اثر، حذف تصوير مقبره كوروش از كتاب عربي يازدهم و حذف نام خسرو انوشيروان از كتاب سوم دبستان. اين همه تغيير و به واقع دستبرد فقط در طول چند ماه از آغاز سال تحصيلي جاري خبرساز شده‌اند.
آنچه مسلم است تاليف كتاب‌هاي درسي بايد زير نظر برنامه‌ريزان درسي و متخصصان هر رشته با استفاده از اصول و الگوهاي علمي و متدهاي منطقي و عقلاني متناسب با ويژگي‌هاي دانش‌آموز در هر دوره تحصيلي انجام شود تا ضمن بهره‌گيري از متن، تصاوير و پيش‌بيني فعاليت‌هاي خاص، دانش‌آموز را به اهداف پيش‌بيني شده رهنمون كند.
سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي كتب درسي به عنوان متولي برنامه‌ريزي آموزشي و تاليف كتب درسي تاكنون هيچ پاسخ قانع‌كننده‌اي نسبت به اين تغييرات ارايه نداده است و واكنش‌هاي پرتعداد به اين تغييرات باعث شد كه وزير آموزش و پرورش دستور بازنگري در تغييرات دو سال اخير در كتاب‌ها را صادر كند.
آن‌گونه كه از اين اعمال غيرحرفه‌اي برداشت مي‌شود، آمران اين تغييرات در پي ترويج اخلاق و فرهنگ اسلامي و غلبه هويت ديني بر هويت ملي هستند. اما در اين رابطه ذكر دو نكته ضرورت دارد، نخست اينكه با انجام يك كار غيراخلاقي نمي‌توان اخلاق را در هيچ جامعه‌اي نهادينه كرد. دست بردن در طرح، داستان و نوشته يك فرد بدون اجازه وي مسيري غيراخلاقي و البته غيراسلامي براي آموزش اخلاق است كه قطعا راه به جايي نخواهد برد.
دومين نكته‌اي كه بايد به مسوولان سازمان پژوهش يادآوري كرد، اين است كه هويت ايراني و اسلامي در طول تاريخ در تعارض با يكديگر نبوده و گرايش به هر يك از آنها نيازمند باطل يا كمرنگ دانستن ديگري نيست. همان‌طور كه در طول قرن‌هاي متمادي شخصيت‌هاي فاخري چون سعدي، حافظ، فردوسي و ... در اين ديار پرورش يافته كه علاوه بر حفظ هويت ايراني‌شان آثاري از خود برجاي گذاشته‌اند كه در راه ترويج اخلاق اسلامي نيز بيشترين كارايي را داشته است.
آنچه مسلم است اين دست رفتارها از سوي يك فرد متخصص در حوزه آموزش و پرورش انجام نمي‌شود و مشخص نيست به جاي متخصصان حوزه برنامه‌ريزي درسي و آموزشي چه كساني بر مسند امور در سازمان پژوهش نشسته‌اند اما اگر از نظر اينان داستان‌هاي نويسندگان بنام ايراني نقص دارد و طرح طراحان جلد كتاب‌هاي درسي باعث انحراف مي‌شود، بهتر آن است كه به جاي دست بردن در كار ديگران خود دست به قلم شوند و متن و طرح‌هايي كه به گمان‌شان اثربخشي اخلاقي بيشتري دارد را توليد كنند. به قول مولانا گر تو بهتر مي‌زني بستان بزن.