ويژگيهاي مدنظر جريانهاي سياسي براي كانديداي 1400 چيست؟
رييسجمهوري بعدي و اعتماد عمومي
زمان چنداني تا انتخابات باقي نمانده، هر چند اصولگرايان جلسات پشت پرده و گعدههاي سياسي براي رسيدن به گزينه يا گزينههاي انتخاباتي را به صورت جدي پيگيري ميكنند، اصلاحطلبان هنوز گام موثري براي انتخابات برنداشتهاند و حتي تكليف نهاد اجماعسازيشان هم مشخص نيست. اصلاحطلبان علاوه بر دغدغههاي حاكميتي و مساله ردصلاحيت كانديداها از بابت از دست رفتن اعتماد عمومي نيز نگرانيهايي دارند؛ گرچه اين نگراني بيش از آنكه دغدغهاي جناحي باشد، چالشي حاكميتي است. با اين حال نميتوان ناديده گرفت كه تغيير رويكرد سياسي حسن روحاني كه كانديداي مورد حمايت اصلاحطلبان بود و همچنين عملكرد فراكسيون اميد در مجلس دهم نيز بر سرمايه اجتماعي جناح چپ سياسي تاثيرگذار بوده است. با اين شرايط كه به نوعي اعتماد عمومي به حاكميت را تحت تاثير قرار داده، در چند ماه گذشته همواره اين پرسش مطرح بوده كه دولت آينده بايد چه ويژگي يا ويژگيهايي داشته باشد تا مورد اعتماد و پذيرش افكار عمومي قرار گيرد؟ برخي، چهرهاي اقتصادي را راهگشا ميدانند و برخي معتقدند كه يك ديپلمات ميتواند نجاتدهنده باشد. در اين ميان گروهي هم از رييسجمهوري با پيشينه نظامي سخن ميگويند و حتي معتقدند روحيه نظاميگري ميتواند شرايط را تغيير دهد و بحرانهاي موجود را با سرعتي بيشتر حل و فصل كند.
پلي ميان مردم و حاكميت
فياض زاهد، كنشگر سياسي اصلاحطلب معتقد است: «اول اينكه مردم و رايدهندگان بايد احساس كنند اين دولت دولت كارآمد است. دوم اينكه دولت صادق باشد؛ اگر رييس دولت با محدوديت و ناتوانيهايي روبهرو است بايد با صداقت آنها را بيان كند. تجربهاي كه مردم از دولت سيد محمد خاتمي دارند و شايد در دوره دوم كه انتقاداتي به عملكرد دولت او وجود داشت، اما همه در يك چيز متحد بودند و آن اينكه سيد محمد خاتمي، آدم شريف و نجيبي است. متاسفانه بنيانهاي اخلاقي در جامعه ايراني آسيب ديده است.» زاهد در گفتوگويي كه با خبرگزاري برنا داشته، به برخي چهرههايي كه در اين دوران ميتوانند گزينه انتخابات رياستجمهوري باشند، اشاره كرده و توضيح داده است: «در شرايط پيشرو شخصيتهايي كه ميتوانند راهحل مناسب ارايه و امكان گفتوگو در جامعه بينالملل را فراهم كنند و مورد وثوق مردم و نهادهاي قدرت قرار بگيرند، افرادي مانند ظريف، لاريجاني، جهانگيري، زنگنه، شريعتمداري و اردكانيان هستند كه واجد اين ويژگيها هستند و ميتوانند پلي بين مردم و حاكميت شوند.» اين چهره سياسي اصلاحطلب همچنين معتقد است كه نتيجه انتخابات ايالات متحده تاثير بسياري بر انتخابات ايران خواهد گذاشت و در صورتي كه ترامپ بار ديگر بر مسند قدرت مينشست، احتمال روي كار آمدن گروههاي تندرو داخلي بيشتر ميشد اما امروز اگرچه اصولگرايان اعتماد به نفس بيشتري براي حضور در انتخابات پيدا كردهاند، اما حوادثي چون دي ۹۶ يا آبان ۹۸ و برخي رفتارهاي خشونتآميز پاشنه آشيل آنها نيز هست؛ موضوعي كه «اعتماد عمومي» را تحت تاثير قرار داده است. همانطور كه صادق زيباكلام، تحليلگر سياسي معتقد است كه اصلاحطلبان مثل گذشته ديگر اعتماد عمومي را در بين مردم از دست دادهاند و بسياري از مردم تفاوتي ميان اصلاحطلبان و اصولگرايان قائل نيستند و باتوجه به شرايط موجود كشور اصلاحطلبان فعلا نميتوانند در حد مطلوب مردم را پاي صندوق راي دعوت كنند اما وضع و حال اعتماد مردم به اصولگرايان حتي از اصلاحطلبان هم خرابتر است.
نقش «مذاكره» در انتخابات
يكي ديگر از پارامترهاي مهم در انتخابات رياستجمهوري سال ۱۴۰۰ «ديپلماسي و مذاكره» است. بسياري معتقدند كه بخش قابل توجهي از مسائل اقتصادي با مساله ديپلماسي گره خورده و قاعدتا جرياني كه بتواند راهحل مشخصي براي اين موضوع داشته باشد، ميتواند برنده انتخابات پيشرو باشد. از سويي برخي معتقدند كه بحث بر سر مذاكره، جناحي شده و جناح راست ميخواهد حل شدن مشكل ايالات متحده با جمهوري اسلامي در كارنامه اين جريان سياسي قرار گيرد، به همين دليل هم جريان اصلاحطلب و معتدل را در اين خصوص تحت فشار قرار ميدهند.محمدرضا خباز، كنشگر سياسي اصلاحطلب در مصاحبه اخيرش در رابطه با اتهامزنيهاي برخي تندروها به اصلاحطلبان به خصوص در زمينه مذاكرات توضيح داده است. خباز به خبرگزاري برنا گفته است: «يكي گفته بود مذاكره اشكالي ندارد فقط اصلاحطلبان مذاكره نكنند. كشور كه دست شما بود در زمان مذاكره شما شش قطعنامه عليه ايران تصويب شد. اين آقايان گمان ميكنند مردم ايران به آلزايمر مبتلا شدهاند. تحريمها شرايط بدي را براي مردم به وجود آورده است. اين افراد تعصب ايراني بودن خود را از دست دادهاند و نميفهمند چقدر به طبقات محروم جامعه سخت ميگذرد.» اين چهره سياسي اصلاحطلب كه مقاطعي را در دولت حسن روحاني در قامت استاندار فعاليت كرده، همچنين در ادامه سخنانش گفته است: «وقتي ترامپ راي نياورد، اين طيف زانوي غم به بغل گرفتند؛ چون ميدانستند، نفر بعدي ادامهدهنده راه ترامپ نخواهد بود.» خباز همچنين گفته است: «هر چه به انتخابات نزديكتر شويم، از اين حرفهاي بياهميت بيشتر مطرح خواهد شد.»