سامانه شاد و عدالت آموزشي
محمد داوري
آنقدر طرح‌هاي دولتي و دستورالعملي بدسابقه هستند كه اگر يك طرح خوب و مفيد هم از سوي دولت ارايه شود پيشاپيش محكوم به شكست است، البته اين ذهنيت بيراه هم نيست، تجربه‌هاي فراواني وجود دارد كه موجب ساخته شدن اين ذهنيت شده است، ضمن اينكه در كلان قضيه هم كلا سيستم دولتي ناكارآمد بوده و تجربه‌هاي تاريخي و شاخص‌هاي توسعه هم گواه اين واقعيت است. يكي از طرح‌هاي دولتي در حوزه آموزش و پرورش در مواجهه با شرايط كرونايي سامانه شاد براي جبران خلأ آموزش غيرحضوري است؛ خلئي كه از اسفند سال گذشته شروع شد و حالا كم‌كم دارد اين تجربه يك‌ساله مي‌شود و در اين راستا هم وزارت آموزش و پرورش با سامانه شاد تلاش كرده تا پاسخگوي نياز دانش‌آموزان و مدارس و خانواده‌ها باشد و هم صدا و سيما ظرفيت شبكه آموزش خود را به اين موضوع اختصاص داده است و هم مدارس خلاقيت‌هاي خود را به كار گرفته‌اند، اما آنچه هم چنان محل بحث است، سامانه شاد است. چراكه به نظر مي‌رسد برخلاف ارتقاي اين سامانه و افزايش كارآمدي آن و توسعه كاركردهاي آن، همچنان مقاومت‌هاي فراواني براي استفاده از آن وجود دارد و آن بي‌اعتمادي دست از سر اين سامانه برنمي‌دارد در حالي كه اين ظرفيت مي‌تواند در بخش عدالت آموزشي موثر باشد، چون مناطق محروم و مدارس دولتي كه به دلايل متفاوت مثل مناطق برخوردار و مدارس غيرانتفاعي امكان استفاده از سامانه‌هاي خصوصي و غيردولتي را ندارند لذا مي‌توانند با استفاده از شاد مانع ترك تحصيل يا افت تحصيلي دانش‌آموزان شوند و با زمينه‌سازي‌هايي كه شركت همراه اول به عنوان حامي سخت‌افزاري و نرم‌افزاري شاد تغييرات و تسهيلات فراواني را به ويژه در ماه‌هاي آخر ايجاد كرده است، در تحقق اين منظور يعني عدالت آموزشي كه يكي از مطالبات ديرينه كنشگران مدني حوزه آموزش و پرورش و كودكان بوده گام‌هاي جدي و عملي‌تري را بردارند. هر چند خيلي شرم‌آور است كه ما هنوز در تحقق عدالت آموزشي مانده‌ايم در حالي كه بسياري كشورها از آن عبور كرده‌اند و به كيفيت آموزشي مي‌انديشند، اما نمي‌توان آرمانگرايانه گفت و نوشت بلكه اين واقعيت تلخ را بايد پذيرفت و به شاد به عنوان يك فرصت براي تحقق عدالت آموزشي انديشيد و جايي كه ممكن است بردن بسياري از امكانات و تجهيزات سخت باشد، فرستادن تبلت و امواج اينترنت چندان سخت نباشد و موج اميد را به راحتي مي‌توان به سوي مناطق محروم و كودكان و نوجوانان مظلوم كه تعدادشان هم كم نيست، فرستاد و اگر شاد بتواند اين شادي را به ارمغان بياورد مي‌تواند همراه اول آنان در اين محروميت‌زدايي و عدالت‌خواهي و رفع مظلوميت باشد.