چهره‌هاي سياسي همزمان با چهارمين سالگرد درگذشت آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني مطرح كردند
خسران فقدانِ سردار سازندگي
آيت‌الله اكبر هاشمي‌رفسنجاني رييس اسبق مجمع تشخيص مصلحت نظام در ۱۹ دي‌ماه ۱۳۹۵ در ۸۲ سالگي دارفاني را وداع گفت و حالا در سالگرد درگذشت او چهره‌هاي سياسي و همچنين برخي كنشگران مدني، از اصلاح‌طلب و اصولگرا از آثار هاشمي بر توسعه ايران گفته‌اند. همچنين شامگاه پنجشنبه مراسمي در مرقد امام خميني(ره) به همين مناسبت با حضور رييس دفتر رييس‌جمهوري و جمعي ديگر از شخصيت‌هاي كشوري و لشكري برگزار شد و در اين مراسم نيز شخصيتِ هاشمي و جايگاه او در ايران معاصر مورد تحليل و بررسي قرار گرفت.
سيدحسن خميني در آيين بزرگداشت چهارمين سالگرد ارتحال آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني در حرم امام خميني(ره)، گفت: «مرحوم هاشمي حداقل در ۱۲ سال پاياني زندگاني‌اش مي‌توانست بسيار راحت‌تر زندگي كند؛ ولي به خاطر ايمان به وفاي عهد در مقابل تمامي مشكلات ايستادگي مي‌كرد.» يادگار امام تاكيد كرد: «احساس مسووليت آيت‌الله هاشمي نسبت به مردم و كشور از آنجايي نشأت مي‌گرفت كه ايشان معتقد بودند اگر مسوولان در نظام اسلامي عملكرد خوبي نداشته باشند، به دين لطمه وارد مي‌شود.» او به نقش برجسته آيت‌الله هاشمي در هشت سال جنگ تحميلي به عنوان جاشين كل قوا اشاره كرد و افزود: «ايشان در جنگي كه كل جهان پشت سر صدام جنايتكار عليه مردم مظلوم ايران ايستاده بودند همواره نقش يك قهرمان را داشتند.» يادگار امام با اشاره به نقش آيت‌الله هاشمي در عمليات خيبر، بدر، والفجر و ساير عمليات كه ايشان جانشين كل قوا بودند، تاكيد كرد: «امام خميني(ره) هر زمان كه آيت‌الله هاشمي به ميادين جنگي مي‌رفتند يك رأس گوسفند براي سلامتي ايشان قرباني مي‌كردند.» در اين مراسم همچنين محمدباقر نوبخت معاون رييس‌جمهوري و رييس سازمان برنامه و بودجه كشور گفت: «آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني برنامه مناسب بلندمدت فقرزدايي براي سال ۱۴۰۰ را طراحي كردند كه برنامه‌اي قابل دفاع و متقن در عرصه برنامه‌ريزي كشور است.» او خاطرنشان كرد: «همه كساني كه دغدغه توسعه كشور دارند، بدانند كه هيچ يك از دولت‌ها نتوانست براي يك دوره طولاني حداقل پنج ساله رشد ۷.۹ درصدي رشد اقتصادي را در تاريخ ايران ثبت كند؛ جز زماني كه برنامه اول توسعه با مديريت آيت‌الله هاشمي اجرايي شد.» محسن هاشمي، رييس شوراي شهر تهران سخنران ديگر اين مراسم بود و گفت: «آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني به‌دنبال توسعه آبرومند ايران اسلامي به همراه حفظ ارزش‌ها، آرمان‌ها و اهداف انقلاب بود، ايشان توسعه و بسط ارزش‌هاي انقلاب و نظام اسلامي را با كمترين فشار بر مردم دنبال مي‌كرد. هاشمي با اشاره به اينكه ۲قطبي‌سازي جامعه موجب از دست دادن سرمايه‌هاي اجتماعي مي‌شود، تاكيد كرد: «نبايد واژه‌هايي مانند جمهوريت در مقابل اسلاميت، توسعه در مقابل انقلابي‌گري، عقلانيت در مقابل شجاعت، شعار در مقابل شعور، انقلابي‌گري در مقابل ميانه‌روي قرار گيرد.»
پرونده مرگ هاشمي
فاطمه هاشمي‌رفنسجاني فرزند مرحوم هاشمي نيز درباره كميته حقيقت‌ياب شوراي عالي امنيت ملي براي بررسي پرونده درگذشت آيت‌الله هاشمي در گفت‌وگويي به خبرگزاري پانا خبر داده: «اصلا كميته‌اي به اسم يا عنوان كميته حقيقت‌ياب وجود نداشت، ما را جمع كردند و گفتند به هيچ نتيجه‌اي نرسيدند، اما آقاي شمخاني از ما براي بررسي گزارش پرونده فوت پدرم در جلسات مختلف شوراي عالي امنيت ملي دعوت كردند كه در نهايت گفتند بيشتر از اين هم نمي‌توانيم ادامه دهيم.» پيش از اين فاطمه هاشمي به اعتمادآنلاين گفته بود كه در حوله مرحوم هاشمي و بدن برخي از اعضاي خانواده او مواد راديواكتيو كشف شده است.
نبود هاشمي ضرري براي ايران
حسن غفوري‌فرد از جمله اصولگرايان نزديك به طيف سنتي اين جريان سياسي نيز به خبرگزاري برنا گفت: «مرحوم آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني شخصيت خدومي بودند كه بسيار به انقلاب خدمت كردند و اين خدمات باقي خواهد ماند. نبودن‌شان براي كشور خسارت بزرگي است. در واقع مملكت ضرر كرد كه از داشتن چنين مديري محروم شد و ايشان ضرر نكرد.» همچنين محمود واعظي رييس‌دفتر رييس‌جمهوري با انتشار پستي در صفحه اينستاگرام خود، با بيان اينكه آيت‌الله هاشمي براي آنچه درست و اصولي مي‌پنداشت، از هزينه كردن خود و آبرويش ابا نداشت، تصريح كرد: «ايشان به معناي واقعي كلمه، مصداق مفهوم اعتدال و گرانيگاه سياست در ايران بود. با درگذشت او جمهوري اسلامي ايران، يكي از نمادهايش را از دست داد، نمادي كه جاي خالي‌اش پر نخواهد شد. روحش شاد و يادش گرامي باد.» محمدرضا عارف عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام نيز در يادداشتي به همين مناسبت با بيان اينكه به نظرم نظام و كشور در شرايط كنوني بيش از هر زماني به مشي عقلايي هاشمي نيازمند است، نوشت: «هاشمي مصلحت نظام را مصلحت كشور و ملت تعريف مي‌كرد و اين خود بزرگ‌ترين باطل‌السحر نقشه‌هاي دشمنان براي ايجاد شكاف بين ملت و حاكميت بود. براي حضور در مراسم بزرگداشت اين چهره صبور و مدبر آماده مي‌شدم كه به دليل كسالتي مختصر توفيق حضور نيافتم.»
در جفاي احمدي‌نژاد به آيت‌الله
آيت‌الله هاشم هاشم‌زاده هريسي عضو مجلس خبرگان رهبري هم در اين رابطه با ايلنا به گفت‌وگو نشسته و گفته است: «آقاي هاشمي در به نتيجه رسيدن انقلاب و تشكيل نظام اسلامي و تبيين حقوق اساسي نظام، فعاليت فراوان داشتند؛ بعد از حضرت امام از نفرات اول انقلاب بود. سپس مسائلي پيش آمد و هجمه‌ها عليه ايشان آغاز شد و مورد بي‌مهري قرار گرفتند، آن زمان هم ايشان صبر كرد و اين صبر نيز خدمت ديگري بود كه نبايد از آن غافل شويم. وي ادامه داد: آقاي هاشمي براي جلوگيري از ايجاد تشنج، سكوت كرد تا آرامش حفظ شود و خود را فداي انقلاب كرد و دليل اين عملكرد آيت‌الله هاشمي اين بود كه نظام محصول كار، خدمات و شكنجه‌هايش بود و نمي‌خواست معيوب شود و از دست برود.» همزمان آيت‌الله محمدعلي گرامي، مرجع تقليد اشاره به دوران ۸ سال رياست‌جمهوري احمدي‌نژاد و جفاهايي كه در اين دوران به شخصيت آيت‌الله هاشمي صورت گرفت، گفت: «واقعا ايشان در اين دوران بسيار مظلوم بودند به گونه‌اي كه با وجود اين مظلوميت بسيار زياد، اما براي حفظ مصلحت نظام جمهوري اسلامي و كشور، اصلا به زبان هم نمي‌آوردند؛ مظلوميت ديگر ايشان زماني بود كه ايشان در مجلس خبرگان رهبري حضور داشت اما آقاي يزدي را به عنوان رييس گذاشتند؛ در عين حال هيچ اعتراضي نكرد اما ما بايد بگوييم كه آن طور كه بايد و شايسته بود، از ايشان قدرشناسي صورت نگرفت و بعد هم كه آن جريان فوت مشكوك ايشان را شاهد بوديم!» او به ايلنا گفته است: «خدا رحمت كند آيت‌الله هاشمي (رضوان‌الله تعالي‌عليه) را كه واقعا هر وقت ياد ايشان مي‌افتم افسرده مي‌شوم؛ حدود سه ماه بعد از رحلت آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني، در ديداري كه با رهبر انقلاب داشتم، ايشان هم وقتي بحث آقاي هاشمي‌رفسنجاني شد، گفتند همه رفقا از دست رفتند.»
محمدتقي رهبر امام‌جمعه موقت اصفهان نيز در اين باره به ايسنا گفت: «مرحوم هاشمي بدون شك از استوانه‌هاي انقلاب اسلامي هستند. البته در برهه‌اي از زمان آيت‌الله رفسنجاني داراي سلايق خاصي بودند كه البته اين سلايق خاص به اين معنا نيست كه چهره‌هاي انقلابي را ناديده بگيرم. اين طبيعي است كه در پاره‌اي از موارد افراد با يكديگر اختلافات جزئي داشته باشند، اما اين موارد با شخصيت افراد هيچ تنش و تضادي ندارد و اين روحاني خدوم هميشه در خدمت انقلاب بود.» همچنين محمد هاشمي درباره شخصيت هاشمي به ايرنا گفته است: «اگر در شرايط فعلي آيت‌الله هاشمي حضور داشت بر اين باور بود كه تمام تقصيرها بر گردن دولت نيست زيرا او هرگز مسووليت را متوجه يك شخص و يك دستگاه نمي‌دانست. به گفته وي آيت‌الله هاشمي با اختيار بدون مسووليت مخالف بود؛ چرا كه اساس مديريت اسلامي با چنين رويه‌اي مخالف است.»