هيات مذاكرهكننده حكومت افغانستان، روز گذشته در نخستين جلسه از دور دوم مذاكرات با گروه شبهنظامي طالبان در دوحه شركت كرد. دور دوم مذاكرات صلح بيناافغاني در قطر قرار بود از هفته گذشته آغاز شود اما اين نشستها تا شنبه اين هفته به تاخير افتاد تا بعد از يك توقف 3 هفتهاي، دو طرف بار ديگر پاي ميز مذاكره بنشينند و گفتوگو در مورد دستوركار مذاكرات براي توافق صلح را آغاز كنند.
ناجيه انوري، وزير كابينه در امور صلح روز گذشته با انتشار پيامي ويديويي گفت:«شام روز چهارشنبه گذشته(۱۷دي) جلسه مقدماتي هيات مذاكرهكننده دو طرف داير و تصميم گرفته شد كه در روز شنبه بحث اساسي روي موضوعات دستوركار ميان دو تيم آغاز شود.»
مذاكرات بيناافغاني، يك سال بعد از توافق ايالات متحده آمريكا و گروه شبهنظامي طالبان در حالي ادامه پيدا ميكند كه كمتر از دو هفته ديگر، جو بايدن،كار خود را به عنوان رييسجمهور جديد در كاخ سفيد آغاز ميكند. هنوز مشخص نيست كه دولت جديد آمريكا تا چه اندازه تمايل داشته باشد تعهدات دولت پيشين را به گروه شبه نظامي طالبان براي خروج كامل نيروهاي آمريكايي از افغانستان اجرايي كند. همزمان دبيركل پيمان آتلانتيك شمالي(NATO) در سخناني گفته هنوز تصميمي جمعي براي خروج نيروهاي اين پيمان از افغانستان اتخاذ نشده است. دبير كل ناتو گفته كه قرار است اين پيمان در نشست وزيران دفاع اين سازمان كه در ماه آينده برگزار ميشود، تصميم بگيرد كه آيا ماموريت خود در افغانستان را ادامه دهد و يا اين كشور را ترك كند؟
به نوشته پايگاه خبري طلوع نيوز، اشرف غني، رييسجمهور افغانستان در روزهاي گذشته ديدار با زلمي خليلزاد، نماينده ويژه وزارت خارجه آمريكا در امور افغانستان را رد كرده است. اين پايگاه خبري مدعي شده كه غني به دليل احتمال مطرح شدن مساله انتقال قدرت به حكومت موقت تمايلي به انجام ديدار با نماينده آمريكا نداشتهاست. زلمي خليلزاد، دو سال پيش از سوي دونالد ترامپ مامور شد تا به جنگ 20 ساله آمريكا در افغانستان پايان دهد. مذاكرات دوحه، بخشي از فرآيند ابتكاري زلمي خليلزاد بود كه با توافق آمريكا با طالبان براي خروج تمامي نظاميان آمريكايي از خاك افغانستان تا ارديبهشت 1400 آغاز شد. مشخص نيست با تغيير تيم سياست خارجي ايالات متحده آمريكا، وعدههاي خليلزاد به طالبان ازجمله عقبنشيني نيروها تا چند ماه ديگر و توقف حمايت نظامي از نيروهاي افغان در جنگ دچار تغيير شود.
موضعگيري غني در مورد حكومت موقت
در شرايطي كه گروهي از سياستمداران افغان پيشنهاد ايجاد يك دولت انتقالي و حكومت موقت را براي انتقال قدرت از دولت كنوني به يك دولت همهشمول بعد از توافق صلح با طالبان مطرح كردهاند اما رييسجمهور افغانستان ميگويد فقط در صورت برگزاري يك انتخابات سراسري حاضر به انتقال قدرت به جانشين خود خواهد بود. حفيظ منصور، سيداسحاق گيلاني، رحمتالله نبيل و عطا محمدنور از جمله سياستمداراني هستند كه در روزهاي گذشته خواهان تشكيل يك دولت انتقالي براي آغاز فرآيند انتقال قدرت در افغانستان شدهاند. پيش از اين سياستمداراني همچون گلبدين حكمتيار هم پيشنهادي مشابه براي آغاز فرآيند شريك كردن طالبان در قدرت مطرح كرده بودند.
جعفر مهدوي، استاد دانشگاه و نماينده پيشين پارلمان افغانستان در گفتوگويي با روزنامه «اعتماد» مشخصات حكومت موقت يا انتقالي پيشنهادي از سوي برخي از سياستمداران را اينگونه توصيف كرده بود:«حكومت موقت يا انتقالي به معناي شروع از صفر نيست بلكه تمامي ساختارها و نهادهاي موجود فعال هستند و در اين فرمول تنها رهبري حكومت(رييسجمهور و دو معاونش) تغيير كرده و شخص جديدي با تعدادي از معاونان به طور موقت قدرت را در اختيار گرفته و در چارچوب زماني معيني وظايف مشخصي را برعهده خواهد داشت.»
با اين حال به نظر ميرسد كه اشرف غني و اطرافيانش به يك فرمول قطعي براي پاسخ به مطالبه كنارهگيري از قدرت رسيدهاند. روز جمعه رييسجمهور افغانستان در گفتوگويي با شبكه تلويزيوني سيانان آمريكا تاكيد كرد كه رياستجمهوري را تنها به يك «رييسجمهور منتخب» منتقل خواهد كرد. امرالله صالح، معاون اول رييسجمهور افغانستان هم روز پنجشنبه در ولايت ننگرهار گفته بود تنها شرطي كه هيات مذاكرهكنندگان حكومت افغانستان براي توافق با طالبان دارد، انتخاب رياست كشور در چارچوب انتخابات عمومي است.
اشرف غني نيز در سخنراني خود در ولايت ننگرهار ضمن تاكيد بر برگزاري انتخابات براي انتقال قدرت گفت:«منحل شدن نظام جمهوريت را نميپذيرم ... وظيفه اصلي من اين است تا قدرت را به جانشينش بهگونه قانوني بسپارم. اين كرسي از آن من نيست. اين كرسي از آن ملت افغانستان است. اين نظام حيثيت دارد. همهتان كه به من راي داديد، ميگفتيد در اين مقام ما نياز به حوصله داريم. هر كسي كه بيجا باشد و هر عمل كه بيجا باشد، بهاي آن را ملت ميپردازد. صلح ما از هوا هم ضرور است، از آب هم؛ به شرطي كه صلح مثبت باشد.»
تاييد شيوهنامه مذاكرات
روز شنبه، نشست چهارم كميته رهبري شوراي عالي مصالحه ملي به رياست عبدالله عبدالله در كابل تشكيل جلسه داد و طي بيانيهاي اعلام كرد كه شيوهنامه يا رهنمود توافق شده در دور قبلي مذاكرات را مورد تاييد قرار دادهاست تا راه براي نشست هيات مذاكره كننده هموار شود. در اعلاميه شوراي عالي مصالحه ملي آمده كه قرار است امروز دور دوم مذاكرات صلح ميان هياتهاي جمهوري اسلامي افغانستان و طالبان آغاز شود. شيوهنامه يا رهنمود مذاكرات ميان طالبان و حكومت افغانستان، موضوع دور اول مذاكرات دو طرف در دوحه بود، شيوهنامهاي كه بحث در مورد جزييات آن 93 روز طول كشيد. جزيياتي مانند ابتناي مذاكرات بر فقه حنفي و مبنا قرار گرفتن توافقنامه طالبان با دولت آمريكا از جمله موارد اختلافي در شيوهنامه مذاكرات بود.
غني: تحريمهاي آمريكا روابط كابل - تهران را تحتالشعاع قرار داده است
رييسجمهور افغانستان تاكيد كرد كه دولت افغانستان بايد روابط كوتاهمدت، ميانمدت و بلندمدت با ايران داشته باشد. به گزارش ايسنا اشرف غني، رييسجمهور افغانستان در گفتوگو با شبكه خبري سيانان به سوالاتي پيرامون روابط كشورش با آمريكا، ايران، پاكستان و مساله طالبان پاسخ داد. او در بخشي از اين مصاحبه درباره تاثير تحريمهاي آمريكا بر روابط تهران-كابل اظهار كرد: دولت افغانستان بايد روابط كوتاهمدت، ميانمدت و بلندمدت با ايران داشته باشد اما وضع تحريمهاي آمريكا عليه ايران، روابط دو كشور را تحتالشعاع قرار داده است. اشرف غني همچنين گفت: دو ميليون شهروند افغان در ايران زندگي ميكنند و روابط ميان تهران و كابل بايد بر مبناي منافع متقابل باشد. او در ادامه ابراز اميدواري كرد كه از سرگيري گفتوگوها ميان تهران و واشنگتن اتفاق بيفتد و نتايج مثبتي براي افغانستان در پي داشته باشد. او همچنين گفت كه افغانستان خواهان همكاري ديپلماتيك گستردهتر با آمريكاست به گونهاي كه اين روابط سودمند دو طرفه باشد.