چرا دست «نازك» قطع شد؟
رييس كلينيك حيوانات درباره علت قطع دست پلنگ بشاگرد با نام «نازك» گفت: همه جنبههاي درمان را بررسي كرديم، اما به دلايل كاملا علمي به اين نتيجه رسيديم كه قطع دست حيوان تنها و بهترين راهحل است.
حميدرضا فتاحيان در نشست بررسي روند درمان پلنگ آسيب ديده بشاگردي (نازك) افزود: فاصله بين آسيب و درمان چه در انسان و چه حيوان بسيار حايز اهميت است، اما در زمينه حيات وحش نميدانم چطور ميشود اين فاصله را به حداقل رساند، يعني آن بخشي كه به دامپزشكي مربوط ميشود، اين است كه آيا ميتوانيم با حفظ همه مراتب اداري و قانوني فاصلهاي كه يك گونه بيمار يا دچار حادثه ميشود تا زماني كه درمان صورت ميگيرد را به حداقل برسانيم و كم كنيم.
به گزارش ايرنا، او در توضيحات خود درباره وضعيت پلنگ بشاگرد اظهار داشت: اين مساله يكي از ضروريات اورژانس خدمات دامپزشكي يا حيات وحش در كشور است كه شايد بتوانيم از سازوكاري مانند سازمان حفاظت محيط زيست در كنار مجموعه سازمان دامپزشكي و بقيه متوليان امر كمك بگيريم كه بتوانيم اين فاصله را به حداقل برسانيم، چون شايد صحبت يا شايد بخشي از سوالات اين باشد كه چرا اين پلنگ دستش را از دست داد و اي كاش دست او ميماند و به طبيعت برميگشت.
فتاحيان درباره وضعيت «نازك» گفت: از زماني كه اين پلنگ در تله افتاد و تا زماني كه به تهران رسيد يك فاصله 4 تا 5 روزه و شايد هم بيشتر طي شد، اين فاصله براي حيوان و درمان آن بسيار زياد بود، چون شرايط نازك اورژانسي بود و در اين شرايط حيوان بايد هر چه سريعتر به خدمات درماني ميرسيد. اين مقام مسوول در سازمان حفاظت محيط زيست همچنين افزود: به نظر ميرسد بايد مراكز استاني خود را تجهيز كنيم تا فاصله بين درمان و حادثه كم شود، در اين شراط درمان در مراكز انجام ميشود و كمترين ارجاع به تهران صورت ميگيرد، اگر بتوانيم هر بخشي از مراكز را به حداقلهاي ممكن براي يك امر درمان اورژانسي تجهيز كنيم، كمترين آسيب به حيات وحش وارد ميشود مثلا داشتن يك بالگرد يا كمك گرفتن از نيروهاي مسلح در چنين مواقعي ميتواند فاصله حادثه تا درمان را تا حد بسيار زيادي كاهش دهد.
اين دامپزشك گفت: با توجه به اينكه گونههاي ارزشمندي مانند پلنگ در كوهها و مناطق صعبالعبور زندگي ميكنند و اگر حادثهاي براي آنها رخ دهد رسيدن به حيوان آسيبديده زمان زيادي ميبرد. به نظر ميرسد با توجه به ارزشمند بودن اينگونهها ميتوانيم سرمايهگذاري يا برنامهريزيهاي اينچنيني داشته باشيم تا درمان و خدمات بهتري روي آنها صورت گيرد، چون در صورت درمان سريع عوارض بسيار كمتر ميشود.
او درباره «نازك» و شرايطش گفت: با توجه به سابقهاي كه از اين پلنگ به ما رسيد و در نهايت با پرواز و هزاران امر پيچيده به تهران منتقل شد با اين حال باز هم زمان زيادي طي شد، در ابتدا تصور بر اين بود كه شايد بتوان دست حيوان را كه در تله گرفتار شده بود حفظ كرد. در اينجا داخل پرانتز ميگويم كه شايد دادن ديه و خسارات به دامداران باعث شود كه آنها از كار گذاشتن اين تلهها صرفنظر كنند كه خوشبختانه در دستور كار سازمان محيط زيست هم قرار دارد.
رييس كلينيك حيوانات ادامه داد: دوم اينكه وقتي دست حيوان وارد تله شد شايد از لحظات و ساعات اول ميشد خيلي كمك كرد ابتدا تصور اين بود كه دست حيوان در تله قرار گرفته و شايد برخي ساختارهاي آناتومي مانند استخوان دچار مشكل شده و زخمي هم روي دست است در اول امر همينطور بود اما آن تله آهني با نيروي بسيار زيادي كه روي سطوح بافتي ايجاد ميكند قطعا بافت را به سمت كاهش خونرساني برد كه طي شدن زمان چند روز و چندين ساعت ميتواند اين مساله را پيچيدهتر كند.
فتاحيان افزود: ابتدا فكر ميكرديم كه در نهايت يك شكستگي در دست حيوان رخ داده باشد كه خوشحال شديم با احيا و تثبيت اين شكستگي و بستن زخم ميتوانيم مساله را مديريت كنيم و حيوان ميتواند به طبيعت برگردد، اما بعد از رسيدن پلنگ به تهران بررسي دقيقي به همراه عكسبرداري روي حيوان صورت گرفت و مشخص شد كه وضعيت وخيمتر از آن چيزي است كه ما فكر ميكرديم در حالي كه ديگر اندامهاي حيوان كاملا سالم بود و قبل از اينكه در تله گير كند زندگي نرمال خود را داشت. او اظهار داشت: به هر حال ديديم كه ساختار دست حيوان ديگر ساختار نرمالي براي حفظ اندام نيست و امكان اينكه بتوانيم كار ارتوپدي انجام دهيم و درمان جراحي را براي پوست و بافت نرم حيوان بگذاريم وجود ندارد، با توجه به مجموعه اتفاقاتي كه افتاد تصميم بر اين شد كه روش درماني ديگري را براي دست اين پلنگ اتخاذ كنيم كه همان قطع دست است. رييس كلينيك حيوانات افزود: البته در اين مسير سوالات زيادي برايمان پيش آمد اينكه در مرحله اول آيا دست از ناحيه مچ يا بالاتر بايد قطع شود؟ در مرحله دوم اگر دستش قطع شود سرنوشت حيوان چه خواهد شد؟ و سوم اينكه اگر اين دست از يك ناحيه پايينتري قطع شود و اگر بعد دچار مشكل شود در ازاي اين پلنگ بايد چه مسير درماني را پيش ببريم؟ كه با سبك و سنگين كردن و مشورت با متخصصان امر تصميم بر اين شد كه دست از كتف جدا شود به اين دليل كه وقتي دست حيوان يا انساني را قطع ميكنيد انتهاي آن اندام در مغز آن فرد وجود دارد كه به آن آثار شبه اندامي گفته ميشود . فتاحيان ادامه داد: نكته بعدي اين است كه اگر اثر را از يك جايي قطع كنيد احتمال دردها و آزردگي در محل قطع وجود دارد و حيوان بيتابي ميكند، مساله ديگر اينكه در گوشتخواران ۶۰ درصد وزن بدن روي اندام حركتي سينهاي و غدامي است يعني اگر اين پلنگ ۵۰ كيلو باشد حدود ۳۰ كيلو روي دو تا دستها و ۲۰ كيلو روي پاهايش است كه هر كدام از دستها ۱۵ كيلو وزن را تحمل ميكند و اگر قرار باشد يك بخشي از دست قطع شود، تعادل توازن وزن به هم ميخورد به همين جهت وزن اضافه روي قفسه سينه و اندام غدامي ميافتد و باعث ميشود روي اندام حركتي فشار مضاعفي وارد شود، علاوه بر آن بايد وزن عضوي هم كه بي فايده است و كارايي ندارد را تحمل كند.