زخمي از جنگ دوم جهاني
مرتضي ميرحسيني
سال 1992 در چنين روزي دولت ژاپن، براي ستم‌هايي كه زنان كره‌اي در جريان جنگ دوم جهاني تحمل كرده بودند بار ديگر از مردم كره عذرخواهي كرد. گفتم «بار ديگر» زيرا اين اولين عذرخواهي رسمي اينچنيني ژاپني‌ها نبود و البته به آخرين‌شان هم تبديل نشد. لي اوك سئون، زني كه سال 2017 حدود 90 سالش بود، تعريف مي‌كرد كه يكي از روزهاي سال 1942 نوجواني 15 ساله بود كه دو سرباز ژاپني من را نزديك خانه‌مان در بوسان دزديدند و به بردگي گرفتند. او را همراه با چند ده دختر كم‌سن و سال ديگر كره‌اي به عشرتكده‌اي در شمال شرقي چين كه آن زمان در اشغال ژاپن بود، بردند تا در خدمت سربازان ژاپني باشند. در آن مكان هر روز با حداقل 5 و گاهي تا 60 نظامي ژاپني «ملاقات» مي‌كرد و براي هر «ملاقات» هم دستمزد بسيار ناچيزي مي‌گرفت.
آمار دقيقي از زنان قرباني كره‌اي كه در چنين شرايطي در گوشه و كنار مناطق تحت اشغال ژاپن پراكنده بودند وجود ندارد اما در يكي از گزارش‌هاي شبكه ان‌بي‌سي(كه در سايت اينترنتي اين شبكه هم موجود است) اين عدد را تا 200 هزار نفر تخمين زده‌اند. تقريبا همه اين قربانيان در دوره جنگ دختراني كم‌سن و سال بودند كه مجبور شدند به سربازان ژاپني خدمات جنسي ارايه كنند. آنچه ژاپني‌ها از آن رسما عذرخواهي كردند نه تجاوز يك دسته سرباز به چند زن در ماجرايي خاص، نه «خدمت» چند زن كره‌اي به سربازان ژاپني در دوران جنگ دوم جهان كه مجبور كردن چند ده هزار دختر كره‌اي به بردگي جنسي، آن هم به شكل برنامه‌ريزي‌شده و سازمان‌يافته بود. البته همه اين زنان را به زور به اين كار مجبور نمي‌كردند و بسياري از آنان را با وعده‌هايي مثل «مدت كوتاهي تن‌فروشي و بعد شغلي بهتر» و حتي ادامه تحصيل و زندگي در كشوري بهتر فريب مي‌دادند (كره در زمان جنگ دوم جهاني يكي از عقب‌مانده‌ترين و فقيرترين كشورهاي آسيا بود و بسياري از مردم آن آرزوي زندگي در كشور ديگري را داشتند و همين «آرزو» هم كار فريب‌شان را آسان‌تر مي‌كرد).
تا همين چند سال پيش، در كره جنوبي و در امريكا كليساهايي وجود داشت كه شماري از اين زنان آسيب‌ديده از جنگ دوم جهاني-كه بسياري‌شان هم مسيحي نبودند- در آنها جمع مي‌شدند و درباره آن سال‌هاي جهنمي و تجربيات تلخي كه داشتند با هم صحبت مي‌كردند.
البته بعضي از آنان حتي بعد از گذشت چند دهه از پايان جنگ باز هم توان روحي بازخواني آنچه در آن چند سال تجربه كرده بودند، نداشتند.گاهي سكوت مي‌كردند و گاهي وسط صحبت از شدت گريه، زبان و نفس‌شان بند مي‌آمد و حرف‌شان ناتمام مي‌ماند. مي‌گويند هر چند دو كشور ژاپن و كره جنوبي بسيار از مسائل و مشكلات گذشته را پشت سر گذاشته‌اند اما هنوز سايه چند مساله بر روابط ميان‌شان سنگيني مي‌كند. هر بار كه مردم سئول در اعتراض به اظهارنظر يا ادعاي يكي از مقامات ژاپني جلوي سفارت ژاپن جمع مي‌شوند، تابلوهايي هم در محكوميت جنايت‌هاي نظاميان ژاپني در زمان جنگ دوم جهاني و يادبودهايي از ستم‌هايي كه در آن سال‌ها به زنان كره‌اي تحميل شد با خود دارند. از نظر آنها زخم به جاي مانده از آن جنگ بسيار عميق‌تر از آن است كه با يك يا دو يا چند عذرخواهي رسمي- هر قدر هم كه صادقانه باشد- بهبود پيدا كند.