صادركنندگان انحصاري اجازه ريزش قيمت ارز را نميدهند
عضو هيات علمي دانشكده اقتصاد دانشگاه تهران در تحليلي مدعي شده كه دلار ۱۱ تا ۱۲ هزار توماني شدني نيست و قيمت واقعي دلار حوالي ۲۰ هزار تومان است. تيمور رحماني در گفتوگو با خبرگزاري فارس قيمت 20هزار توماني براي دلار را «بر اساس مطالعات انجامشده» عنوان كرده و ميگويد: «صادركنندگان، روي تنزيل ارز مقاومت ميكنند و اجازه كاهش نميدهند.» تيمور رحماني ادامه داد: صادركنندگان انحصاري در سامانه نيما كه قدرتشان كم هم نيست، اجازه ريزش قيمت ارز را نميدهند و از طرفي جهش قيمت مسكن و سهام نيز با واقعيتها و منطق اقتصادي همخوان نيست. وي گفته است: فكر نميكنم نرخ ارز جا داشته باشد كه خيلي پايين بيايد. بر اساس مباني و بنيادهاي اقتصاد جاي چنداني براي پايين آمدن ندارد. در حالت خوشبينانه حوالي ۲۰ هزار تومان ميتواند باشد مگر اينكه دسترسي به درآمدهاي نفتي بهبود يابد كه در آن صورت اندكي پايينتر از اين هم مقدور است. وي اضافه كرد: پس از افزايش نرخ ارز انتظارات تورمي زياد از حد بدبينانه بوده است. قاعدتا بايد قيمتها برميگشت و تعديل ميشد. همين اتفاق هم افتاد. اگر دقت كنيد قيمت همه داراييها با چاشني انتخابات امريكا همراه شده و دچار كاهش شد، اما هنوز قيمت كالاها با ارز تعديل و قيمت خدمات به نسبت داراييها رشد پيدا نكرده بود. رحماني تصريح كرد: واقعيت اين است كه اكنون قيمت داراييها افت پيدا كرده اما نبايد انتظار داشت سطح قيمت كالا و خدمات كاهشي شود، چون افزايش آنها قابل توجه و منطبق با رشد ارز نبوده است.
مساله دوم در اين باره مساله چسبندگي قيمتهاست. بايد توجه كرد كه نبايد انتظار كاهش قيمت كالاها را داشت. اما شايد برخي كالاهايي كه مستقيم با ارز ارتباط دارند مقداري از قيمت آنها كاسته شود. رسيدن قيمت دلار به ۳۳ و ۳۵ هزار تومان نرخ واقعي و بنيادي نبود، بنابراين از نرخهاي كنوني تعجبي نداريم. دانشجويان اقتصاد روي نرخهاي بنيادي با رانت منابع طبيعي و بدون آن، مطالعات و برآورد دارند. براساس آن مطالعات، حداقل قيمت واقعي در شرايط كنوني ۲۰ تا ۲۲ هزار تومان پيشبيني ميشود. اين نرخها ربطي به اينكه بانك مركزي چه ميخواهد، ندارد، بلكه مطالعات است. البته الزامي ندارد كه نرخ حتما برابر با مقدار بنيادي باشد و مواردي ميتواند آن را براي مدتي زير نرخ بنيادي هم نگه دارد. اين استاد اقتصاد همچنين متذكر شد: با اين اوصاف انتظار قيمت پايينتر را نداريم. عواملي مانند انتظارات، بهبود دسترسي به منابع و شرايط سياسي در ريزش قيمت دلار موثر بودند. مساله ديگر اين است كه متاسفانه منافع بازار سهام هم در ارز با قيمت بالا نهفته است. شركتهاي عمده صادراتي وقتي قيمت ارز بالا باشد، سودآوري زيادي خواهند داشت و تمايل دارند مانع از افت قيمت سهام شوند.