آينده‌هراسي در سايه كوويد 19
ليلا جيحونيانليلا جيحونيان
اميد، همان چشم‌انداز روشني است كه آدمي به آينده دارد و در مقابل آن احساس نگراني از آينده قرار دارد. در شرايطي كه بيماري كرونا علاوه بر سلامت جسماني، سلامت رواني افراد را نشانه رفته است، نگراني مانند مهي غليظ بر جامعه مستولي شده و هرگونه چشم‌انداز روشني در سايه سياه اين بيماري رنگ مي‌بازد. در اين گذار، بيم و اميدهاي توزيع و تزريق واكسن نيز خود دليلي بر افزايش تنش‌هاي رواني و زمينه‌ساز اين احساس نگراني است. طبيعتا قرارگرفتن در فضاي پراسترس و بغرنج اقتصادي همراه با اخبار ناخوشايندي همچون آمار روزانه مبتلايان و فوتي‌هاي بيماري كرونا، حوادث غيرمترقبه‌اي كه انگار قرار نيست از اين جغرافيا رخت بربندند و بسياري ديگر از وقايع ناراحت‌كننده، همه و همه مزيدي بر علت افزايش نگراني‌هاي فردي و اجتماعي است كه اين روزها شاهد آن هستيم.
در تاراج بي‌رحمانه كرونا، از يكسو كاهش سطح ارتباطات بين فردي كه پيش‌تر در قالب مهماني‌ها و رفت‌وآمدهاي خانوادگي، مراسمات جشن و شادي همچون عروسي‌ها، يا همجواري‌هاي جمعي همچون حضور در استاديوم‌هاي ورزشي، برنامه‌هاي تلويزيوني و مراسم مشابه صورت مي‌گرفت و از سويي ديگر كاهش روحيه جمعي و عدم تخليه بار منفي رواني، زمينه‌ساز جولان افكار نگران‌كننده‌اي همچون «چه خواهد شدها» و «چه بايد كردها» شدهاند. افكاري كه در حالت شدت‌يافته مي‌توانند عملكرد روزانه فرد را تحت‌تاثير قرارداده و او را به سمت نوعي از اختلال به نام آينده‌هراسي يا كرونوفوبيا سوق دهند. اين ترس بيمارگون عمدتا نشات‌گرفته از احساس گذشت زمان است بدون آنكه هيچ اتفاق خوشايندي طي آن رخ داده، يا در انتظارمان باشد.
اكنون كه عوامل زمينه‌ساز شادي، اميد و خوش‌بيني نسبت به آينده، دچار محدوديت، يا فعلا از زندگي روزمره انسان حذف شدهاند، گرايش به فضاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي بيشتر و طبعا آسيب‌هاي آن نيز در كمينند. آسيب‌هايي كه مي‌توانند زندگي فرد را تحت شعاع قرار داده و بر نگراني‌هاي او نسبت به آينده بيفزايند.
به نظر مي‌رسد در كنار تمامي اقدامات امدادي-پزشكي صورت‌گرفته براي كنترل پاندمي كرونا، جاي خالي اقدامات حمايتي و خدمات حوزه سلامت روان، همچون ارايه مشاوره‌هاي رايگان، آموزش‌هاي همگاني براي ايجاد آمادگي و مواجهه درست با تهديدات و آسيب‌هاي رواني اين بيماري، احساس مي‌شود.
مشاور