ناكامي‌ها و كاميابي‌هاي سياسي اردوغان و ديگر احزاب تركيه در انتخابات يكشنبه
برنده ناكام با آرزوهاي ناتمام
ادامه از صفحه اول
بر اساس نتيجه انتخابات حزب عدالت و توسعه 254 كرسي به دست آورده كه كمتر از حد نصاب لازم براي كسب اكثريت است. اما تاكنون هيچ حزبي تمايل خود را به شركت در دولت ائتلافي نشان نداده است. درباره ائتلاف گزينه‌هاي گوناگوني مطرح است. اما شاخص‌ترين آنها ائتلاف حزب عدالت و توسعه با حزب حركت ملي است كه حدود 16 درصد آرا را كسب كرده است اما دولت باغچه لي، رهبر حزب اپوزيسيون حركت ملي با رد گزينه ائتلاف با حزب عدالت و توسعه گفته است: بايد ائتلاف متناسبي تشكيل شود. حزب حاكم براي حل مشكل كردهاي تركيه با حزب دموكراتيك خلق همكاري كرد. بر اين اساس باغچه لي تاكيد كرده، عدالت و توسعه بايد با حزب دموكراتيك خلق ائتلاف تشكيل دهد. اما چنانچه مدل دوم تشكيل ائتلاف ميان سه حزب؛ عدالت و توسعه، حزب جمهوريخواه خلق و حزب دموكراتيك خلق باشد، حزب ما آماده است تا در صورت تشكيل چنين ائتلافي، حزب اصلي اپوزيسيون تركيه شود. در همين حال، هالوك كوچ، معاون حزب اپوزيسيون جمهوريخواه خلق تشكيل هرگونه ائتلاف با حزب عدالت و توسعه را رد كرده است. كمال قليچدار اوغلو، رهبر اين حزب نيز گفته است: مقام‌هاي حزب بعدا درباره اين مساله گفت‌وگو مي‌كنند، اما موضع حزب كاملا روشن است. ضمن اينكه صلاح‌الدين دميرتاش، رهبر حزب دموكراتيك خلق تركيه نيز هرگونه ائتلاف با حزب عدالت و توسعه را رد كرده و گفته است: نتايج انتخابات پارلماني بحث درباره سيستم رياست‌جمهوري را به پايان رساند. با اين انتخابات، بحث درباره گسترش اختيارات رياست‌جمهوري و ديكتاتوري به پايان رسيد. ما به مردم خود قول داده‌ايم تا ائتلاف داخلي يا خارجي با حزب عدالت و توسعه تشكيل ندهيم. سيري ثريا اوندر، معاون حزب دموكراتيك خلق هم نتايج آرا را پيروزي دموكراسي بر فساد سياسي و غلبه صلح بر جنگ توصيف كرده است. لازم به ذكر است حزب چپ‌هاي دموكراتيك خلق كه از حمايت كردها برخوردار است، حدود ۱۳ درصد آرا را به دست آورده كه بر اين اساس اين حزب مدافع حقوق كردها براي نخستين بار به پارلمان راه مي‌يابد. به همين سبب شهر عمدتا كردنشين دياربكر در جنوب شرق تركيه و مركز فعاليت اين حزب، از زمان اعلام نتيجه انتخابات شاهد جشن و سرور هواداران حزب است. اما گزينه آخر ائتلاف سه حزب رقيب عدالت و توسعه است كه به نظر بعيد مي‌رسد. ناظران بر اين باورند خصومت بين ملي‌گراها و كردها امكان ايجاد ائتلاف سه‌گانه متشكل از احزاب مخالف را تقريبا منتفي مي‌كند.
انتخاباتي ديگر
تاكنون رجب طيب اردوغان، درباره چنين انتخابي موضع نگرفته است. اما بر اساس شواهد بايد گفت امكان چنين تصميمي بسيار بالاست. اردوغان در دوران رقابت‌هاي انتخاباتي از بي‌طرفي سنتي روساي جمهور در انتخابات پارلماني تخطي كرد و از حزب عدالت و توسعه حمايت گسترده‌اي كرد تا شايد اين حزب اكثريت را احراز كرده و زمينه را براي تغيير نظام پارلماني به نظام رياستي فراهم كند.
تشكيل دولت اقليت
يكي از سناريوهاي محتمل، تشكيل دولت حداقلي از سوي حزب عدالت و توسعه است. اگر چه اردوغان گفته است هيچ حزبي نمي‌تواند به تنهايي دولت تشكيل دهد. اما تشكيل دولت اقليت يك موضوع سابقه‌دار در تركيه و ساير دموكراسي‌هاي پارلماني است. يك دولت اقليت معمولا از سوي حزب حاكمي تشكيل مي‌شود كه انتخابات را از دست داده است. اين حزب مي‌تواند با ارايه امتيازهايي به احزاب ديگر و متقاعد كردن آنها، به كار خود ادامه دهد. نخستين مانع تشكيل دولت اقليت از سوي حزب عدالت و توسعه دستيابي به رأي اعتماد در پارلمان است در حالي كه همه احزاب ديگر در انتخابات، وعده سرنگوني حكومت اين حزب را داده‌اند.
زنان پارلمان تركيه
روزنامه گاردين گزارش داد كه يك ركورد ديگر كه در انتخابات پارلماني روز يكشنبه تركيه ثبت شد، تعداد نمايندگان زن است كه قرار است در پارلمان تركيه كرسي داشته باشند و برآورد مي‌شود كه 96 زن در پارلمان جديد تركيه كرسي داشته باشند و اين در حالي است كه در سال 2011، 79 نماينده زن در پارلمان كرسي داشتند.
لازم به ذكر است حزب عدالت و توسعه در انتخابات اخير 41 زن را به پارلمان فرستاد كه پنج نفر از انتخابات سال 2011 كمتر است.
حزب دموكراتيك خلق‌ها در نخستين حضور خود در پارلمان، از 31 نماينده زن برخوردار است. اين حزب، كه برخي از اعضاي زن آن به عنوان افراد مستقل در انتخابات سال 2011 پيروز شدند، تعداد نمايندگان زن خود را بيش از دو برابر كرد و اين تعداد را از 11 نفر به 31 تن رساند.
حزب جمهوريخواه خلق، كه در جايگاه دوم قرار گرفت، تعداد نمايندگان زن خود را فقط يك نفر افزايش داد و آن را به 20 تن رساند. حزب حركت ملي نيز يك زن ديگر را به نمايندگان خود افزود و تعداد كل نمايندگان زن خود را به چهار نفر افزايش داد.
روزنامه‌هاي تركيه پس از اعلام نتيجه انتخابات
عنوان اول روزنامه ارتادوعو، روزنامه طرفدار حزب حركت ملي: تركيه با MHP همراه شد.
روزنامه جمهوريت، روزنامه طرفدار حزب جمهوري خلق: رونمايي از تركيه جديد.
روزنامه حريت، روزنامه‌اي كه در انتخابات قبل طرفدار حزب عدالت و توسعه بود اما امسال مخالف اين حزب شده است نوشت : سد فرو ريخت.
روزنامه صباح، روزنامه طرفدار حزب عدالت و توسعه تيتر زد: صندوق خالي از اكثريت.
بخشي از سرمقاله ارتورو ازكوك در روزنامه حريت تركيه
تابستان خوبي پيش‌رو است / چه كسي انتخابات را باخت؟ انتخابات فقط يك بازنده دارد /اين نوعي از روش سياست است كه بازنده است
بازنده خشم است /بازنده غير خودي انگاشتن ديگران است / بازنده تحقير است /بازنده كبر است /بازنده بي‌عدالتي است / سياست فشار و ترس باخت است