مهسا حكمت
اشك هم ماتم مي‌گيرد. اينجا دنيايي است در جست‌وجوي صلح و در تب و تاب جنگ، اينجا خاورميانه است؛ سرزميني ميان درياي مديترانه و خليج فارس؛ سرزميني كه از نخستين خاستگاه‌هاي تمدن در جهان بوده است حال ده‌ها سال مي‌شود كه كانون بحران شده است. بسياري از تحليلگران مسائل خاورميانه، وجود اسراييل و منابع نفتي قوي در اين منطقه را دليل نبود صلح در خاورميانه مي‌دانند و به بياني ديگر مي‌گويند تا زماني كه ملت حاشيه باشد و دولت متن، از صلح دور خواهيم بود. آنها عقيده دارند اگر بحران‌هاي سياسي وجود داشته باشد، كشورهاي استعمارگر مي‌توانند با قيمت ارزاني نفت منطقه را با اسلحه تعويض كنند. برخي ديگر اختلافات قومي و نژادي را ابزاري مي‌دانند كه بحران را در منطقه زنده نگه مي‌دارد.
سهند آشوري 25 ساله -ايران
با اينكه در سال‌هاي اخير شاهد حركت‌هاي اجتماعي گسترده‌اي در قالب جنبش در بخش‌هايي از خاورميانه بوديم، به واسطه ناكامل‌بودن رشد اجتماعي در دوره بلوغ كامل قرار نداريم. بنابراين نه متن و نه حاشيه (دولت و ملت‌ها) آماده پذيرش صلح نيستند و تهديدهاي خارجي، با توجه به موقعيت حساس جغرافيايي و منابع طبيعي منطقه همواره اين صلح را تهديد مي‌كنند. بنابراين حداقل تا آينده نزديك شاهد صلح در خاورميانه نخواهيم بود، مگر زماني كه حداقل يكي از فاكتورهاي بالا توانايي خنثي‌كردن ديگري را داشته باشد.
موژان ارداني 24 ساله - ايران
خاورميانه رنگ صلح را نخواهد ديد، مگر اينكه تعصب‌هاي افراطي مذهبي و مليتي را كنار بگذاريم و سعي كنيم فقر مادي و فرهنگي را كمرنگ كنيم تا شايد كودكان اين منطقه بتوانند لباس سفيد صلح را بر تن و آرامش را لمس كنند.
درگيري‌ها و كشمكش‌هاي زيادي براي صلح در خاورميانه صورت گرفته است، قطعنامه‌هاي زيادي تصويب شده و در سال‌هاي اخير موجي به نام بهار عرب در منطقه شكل گرفت كه ما را بر آن داشت براي گروهي از جوانان دانشجوي 19 تا 27 ساله كشورهاي تركيه، مصر، فلسطين، تونس، لبنان، عراق، ايران، يمن، عربستان سعودي و سوريه از طريق شبكه‌هاي اجتماعي سوالي را مطرح كنيم و بدانيم آينده صلح در منطقه را چگونه ارزيابي مي‌كنند. آيا آنها نيز مانند ايمانوئل كانت اميدي به «صلح پايدار» دارند يا معتقدند صلح پايدار تنها نظريه‌اي فيلسوفانه است كه زماني بر سردر مسافرخانه‌اي هلندي و بر زمينه‌اي از تصوير يك گورستان حك شده بود و در دنياي واقعي چنين امكاني وجود ندارد. در بين اين جوانان افرادي كه اهل يمن ، عربستان و سوريه بودند، نمي‌خواستند از عكس‌شان استفاده كنيم. بعضي از آنان را متقاعد و گروهي را بر اساس خواسته خودشان تنها نظرشان را چاپ كرديم.
اليف دميرلي 26 ساله- تركيه
متاسفانه تقدير تغييرناپذير دركشورهاي خاورميانه خون و اشك و رنج‌هاي بي‌پايان است. حتي اگر حكومت‌ها به اسم دموكراسي و صلح برخي اقدامات را انجام دهند، باز هم از ديدگاه مردم ناكافي است و جنگ‌هاي داخلي كه منجر به كشته شدن افراد مي‌شود، هنوز هم ادامه دارد. ناتواني «مُرسي» در تحقق وعده‌هايش كه از طريق انتخابات دموكراتيك به قدرت رسيده بود، منجر به كودتا در مصر شد. به همين ترتيب در نتيجه ادامه جنگ داخلي در سوريه، كردها از بسياري حقوق انساني‌‌شان محروم شده‌اند، در حالي كه تنش‌هاي مذهبي هم در خاورميانه ابعاد سياسي پيدا كرده است. اگرچه وجود بحث‌هاي سياسي كه بر محور صلح و گفت‌وگو هستند اميدبخش است، وجودنداشتن تعريفي مشخص از تفاوت‌هاي فرهنگي- هويتي منجر به كنش‌هاي سياسي غيرمطلوب شده است. مشخص است كه دموكراسي نمي‌تواند نقش جادويي در حل اين بحران‌ها داشته باشد. به عبارت ساده‌تر هيچ‌وقت وجود صلح و آرامش در اين مناطق براي قدرت‌هاي جهاني مفيد نخواهد بود.
سركان اوستون 21 ساله- تركيه
فكر مي‌كنم در آينده نزديك وجود صلح پايدار در منطقه خاورميانه امكان‌پذير نيست، چراكه جنگ داخلي در سوريه براي مدتي طولاني ادامه خواهد داشت. اگر بتوان صلح را از مسائل قومي و فرقه‌اي جدا كرد - كه البته شدني نيست - شايد بچه‌هاي امروز نتوانند آرامش را ببينند، ولي فرزندان آنها صلح را خواهند ديد.
مونا كومسان 23 ساله -فلسطين
در شرايط فعلي كشورهاي عربي، عراق، فلسطين، مصر، ليبي و تونس به ويژه سوريه و حالا هم در يمن بيشترين فشارها روي كودكان، زنان و افراد مسن است. تا زماني كه كودكان نتوانند در امنيت به مدرسه بروند و تمام مدت در اين فكر باشند كه گلوله از كدام طرف خواهد آمد از صلح بهره‌مند نخواهند شد. اين در حالي است كه در خانه‌هاي‌شان هم شرايط بهتر از اين نيست؛ وقتي ترس را در چشم والدين‌شان مي‌بينند مطمئنا احساس امنيت نخواهند داشت. پارك‌ها و بوستان‌ها خالي از كودكان شده است و خيابان‌ها مملو از خرابي‌هاي اطراف است. اكنون كودكان دربار‌ه اين ويراني‌ها و اينكه عاقبت چه خواهد شد گفت‌وگو مي‌كنند. اما اميد داريم كه صلح به كشورهاي عربي بازگردد و كودكان ما مانند ديگر كودكان جهان در صلح زندگي كنند.
زينون نابلسي 26 ساله -فلسطين
من واقعا اميدوارم كه كودكان و جوانان ما به زودي شاهد صلح باشند. اما حداقل در دهه آينده نور اميدي براي دستيابي به آن نمي‌بينم. تا زماني كه جنگ‌هاي فرقه‌اي در منطقه ما وجود دارد، خشونت خود را نشان خواهد داد و كودكان ما نيز بخشي از جنگ داخلي خواهند بود.
ياسمين علي 26 ساله - يمن
خاورميانه تاريك و مبهم است. صلح نخواهيم داشت بلكه به زودي جنگ‌هاي بيشتر منطقه‌اي و فرقه‌گرايي شروع خواهد شد. تعداد انسان‌هايي كه شهيد يا كشته مي‌شوند به‌شدت زياد خواهد شد. هم انسان‌هاي غيرنظامي و هم سربازان قرباني خواهند شد. خشونت در منطقه ما به‌شدت افزايش پيدا خواهد كرد تا جايي كه ديگر قابل كنترل نباشد. بنا بر اين صلحي نخواهد بود چه براي ما، چه براي كودكان‌مان. در آينده تنها ناامني، بلاتكليفي و مهاجرت بيشتر ميهمان خاورميانه خواهد بود.
عثمان فواد 24 ساله- يمن
اين روزها آينده روشني نمي‌شه متصور شد، بيشتر كشورهاي خاورميانه به دنبال قدرت كامل در منطقه و بر يكديگر هستند. اگر به همين طرز فكر ادامه دهند و به تفاوت‌هاي مذهبي بپردازند نمي‌توانند در كنار هم در آرامش باشند و به جنگ ادامه مي‌دهند. اگر فقط ما به انسانيت اهميت بدهيم جلوي اين اتفاقات گرفته مي‌شود. اگر به همين روش ادامه بدهيم نه خودمان را مي‌توانيم نجات دهيم و نه نسل‌هاي بعدي‌مان. اگر مسلمان واقعي باشيم و به دور از فرقه‌گرايي و دخالت در امور كشورهاي ديگر ممكن است به صلح در خاورميانه برسيم.
اسماء محمد 20 ساله- عربستان سعودي
باور دارم كه صلح ناگزير فرا خواهد رسيد و تمامي كودكان جهان عرب كه از بحران‌هاي كشورهاي‌شان رنج مي‌برند در آينده‌اي نه‌چندان دور امنيت و صلح را به دست خواهند آورد زيرا ملت‌ها همواره در جست‌وجوي آرامش و ثبات هستند. صرف نظر از اوضاع فعلي، امنيت داخلي بايد از اولويت بيشتري برخوردار باشد. البته تحقق اين امر بستگي به محيط اجتماعي و خانوادگي دارد. با بهبود اوضاع، كودكان ما صلح را كه انتظارش را داشته‌اند در آغوش خواهند كشيد.
حفصا عبدالعزيز 20ساله- عربستان سعودي
كودكان بزرگ‌ترين بخش از جنگ را تشكيل مي‌دهند كه ما بايد نگران‌شان باشيم. آنها با سن و تجربه كم‌شان مجبورند دنيايي را تجربه كنند كه براي آنها نيست و از زندگي كه حق آنها هست محرومند. به نظر من كودكان خاورميانه هرگز صلح را نخواهند ديد، جنگ تمام نخواهد شد و اين وضعيت طولاني خواهد بود، مگر اينكه سازمان‌هاي بين‌المللي به فكر مشكلات بچه‌ها باشند و راه‌حلي را پيشنهاد دهند.
طارق قنبر 19 ساله- سوريه
ميزان خشونتي كه ما اين روزها شاهدش هستيم، كودكان را در مقايسه با گروه‌هاي سني ديگر بيشتر تحت فشار قرار مي‌دهد. اگر نتوانيم كودكان را از مظاهر اين خشونت‌ها، دور نگه داريم آنها تنها نسلي نخواهند بود كه صلح را نخواهند ديد بلكه نسل‌هاي آينده نيز در آرزوي صلح خواهند ماند.
هبـ［ حداد 21 ساله- سوريه
تا وقتي كه سايه اسراييل بر خاورميانه سنگيني مي‌كند كودكان خاورميانه در افق دور و نزديك شاهد صلح نخواهند بود.
محمد بكري 20 ساله- مصر
اين روزها بچه‌ها در كشورهاي آشوب‌زده از واژه صلح برداشت متفاوتي از ديگر كودكان هم‌سن خود در سطح جهان دارند. آنها دريافتند كه صلح متضاد واژه جنگ نيست، بلكه هم‌رديف واژه آزادي است. بنابراين زماني صلح را در سرزمين‌شان احساس مي‌كنند كه آزادي در آن حكمفرما باشد. كودكان براي واقعيت بخشيدن بر آزادي مسالمت‌آميز آنقدر پافشاري مي‌كنند تا آن را به دست آورند.
حسناء فواد 21 ساله - مصر
نيروهاي تندرو همه‌روزه نفوذشان بيشتر مي‌شود و اين ما را نگران مي‌كند زيرا تندروي جايي در دين ندارد. روند امور باعث مي‌شود صلح را بسيار دور ببينم. ديروز يك دشمن داشتيم كه اسراييل بود و جنگ و صلح را تنها با او مي‌ديديم اما امروز ما دشمن خود هستيم، با خود مي‌جنگيم و عليه خود تندروي مي‌كنيم. آيا صلحي وجود خواهد داشت؟
عاصم ترحيني 24 ساله- لبنان
تا وقتي كه اسراييل صلح را نپذيرد و تمام پيشنهادهايي را كه براي دستيابي به صلح عادلانه و فراگير مطرح مي‌شود رد كند، خونريزي در منطقه ما ادامه خواهد يافت. پيشتر بارها ديده بوديم هرگاه به صلح در منطقه نزديك شديم، همان‌گونه كه در سال‌هاي ۲۰۰۰ و ۲۰۰۵ روي داد، آرامش خاورميانه را فراگرفت اما ديري نپاييد كه تندروها در اسراييل و ديگر كشورها در مسير صلح مانع تراشيدند و وضعيت بدين‌ترتيب ادامه دارد. از همين رو صلحي پايدار در منطقه‌مان پيش‌بيني نمي‌كنم.
رباب جمعه 25 ساله - لبنان
صلح نزديك نيست، زيرا هيچ كس آن را نمي‌خواهد. از يك سو فرقه‌گرايي حاكم است و از سوي ديگر اشغالگري. علاوه بر همه اينها منافع قدرت‌هاي جهاني و منازعه‌هاي‌شان بر سر ثروت‌هاي‌مان نيز وجود دارد. پاياني براي اين وضعيت نمي‌بينم. از چند دهه پيش هرگاه به صلح نزديك مي‌شويم و مهاجران به كشور بازمي‌گردند، اين وضعيت به درازا نمي‌كشد و تنش‌ها از سر گرفته مي‌شود. به نظر مي‌رسد پاياني براي اين وضعيت نيست.
ابرار فتلي 22 ساله - عراق
صلح به رويايي تبديل شده، آيا روزي به سراغ من خواهد آمد؟ آيا روزي خواهد آمد كه بيدار شوم و ببينم هرآنچه پيش آمد و پيش مي‌آيد كابوسي بيش نبوده؟ كاش صلح را نزديك مي‌ديدم، اما صد افسوس به خاطر آنچه كه برسر ما آمد. سياست به پول تبديل شده و خون بي‌گناهان به تجارتي براي سياستمداران؛ آنها كه ثروت‌ها در دست‌شان است و مردم تنها قرباني طمع ايشان.
صبار زيدي 26 ساله - عراق
نفرين بر فرقه‌گرايي كه تر و خشك ما را مي‌سوزاند، ما را پاره‌پاره مي‌كند و خون‌هاي ما را مي‌ريزد. نفرين بر قدرت‌هايي كه آتش فرقه‌گرايي را افروختند. صلحِ ما را با فرقه‌گرايي‌شان از ما گرفتند و امروز مرگ از همه جا به سراغ‌مان مي‌آيد حتي از همسايه‌مان. كينه و انتقام قوت غالب‌مان شده است و هر روز هم بيش از روز گذشته بر زندگي ما تلنبار مي‌شود. صلح نزديك نخواهد بود مگر با معجزه.
فاطمه عواني 20 ساله-تونس
به باور من، وجود صلح پايدار در كشورهاي خاورميانه به ويژه سوريه و عراق در 10 سال آينده واقعا دشوار خواهد بود. وقتي به عراق فكر مي‌كنم، 10 سال پس از آغاز جنگ، هنوز بچه‌ها از حقوق خود محرومند. فكر مي‌كنم در اين منطقه هيچ نسلي روي صلح را نخواهد ديد.
عزيز خروبي 19 ساله-تونس
هيچ شكي نيست ناآرامي‌هايي كه امروز در جهان عرب مشاهده مي‌شود، نتيجه سال‌ها سيطره و گسترش نفوذ مفهوم جديد حكومت است؛ مفهومي كه بر ذهنيت كودكان اثر گذاشته و روياهاي‌شان را از بين برده است. در حالي كه كودكان حق دارند در سال‌هاي لذت‌بخش كودكي در صلح زندگي كنند و جنگ، روياهاي‌شان را از بين نبرد.