هشدار كاپيتان جهانبخش به حاشيه‌سازان داخلي و خارجي در گفت‌وگو با «اعتماد»
مسووليت‌پذير باشيد!
تيم ملي جاي بحث‌هاي رنگي نيست!
انتظارات بالا و فشار زياد نتيجه عكس مي‌دهد
علي ولي‌اللهي
عليرضا جهانبخش بي‌شك يكي از تاثيرگذارترين چهره‌هاي تيم ملي در راه رسيدن به جام جهاني بوده است. گل زده، پاس گل داده و از همه مهم‌تر به عنوان كاپيتان داخل زمين تيم را رهبري كرده است. همه اينها در سن 28سالگي رخ داده. كمتر به ياد داريم كه بازيكني در تيم ملي با اين سن چنين جايگاهي به دست آورده باشد. حتي خود جهانبخش هم مي‌گويد در بهترين آرزوهايش چنين چيزي را نمي‌ديده. به بهانه صعود تيم ملي و درخشش عليرضا با او مفصل گپ زديم و البته بحث به حاشيه‌هاي فدراسيون فوتبال و دعواي دو ملي‌پوش هم كشيده شد؛ جايي كه كاپيتان با قاطعيت اعلام كرد اين شرايط قابل قبول نيست و بايد اين بحث‌ها تمام شود.
ابتدا از شرايط خودت شروع كنيم. به نظر اوضاع خوب پيش مي‌رود. اين طور نيست؟
خدا را شكر تيم‌مان روند خيلي خوبي داشته در اين مدت. براي ما خيلي مهم بود بتوانيم به صدر جدول نزديك شويم مخصوصا اينكه در يكي، دو بازي متاسفانه بد نتيجه گرفتيم و امتيازات خيلي راحتي را از دست داديم. مي‌خواستيم آن امتيازات را جبران كنيم. از طرفي شرايط براي خودم هم قبل از اردوي تيم ملي خيلي خوب پيش رفته بود. قطعا اين يك انرژي و انگيزه مضاعف به من داد. مي‌خواستم آن را بياورم به باشگاه و همين روند را ادامه بدهم. در نهايت توانستم در مسابقه‌اي كه بعد از هفته‌ها مقابل هواداران بازي كرديم، در رقابتي كه به دربي رتردام معروف است تاثيرگذار ظاهر شوم. اميدوارم اين مسير ادامه پيدا كند.
شما جزو ۲۰ بازيكن برتر ملي سال گذشته هم قرار گرفتي. سال گذشته كه كرونا بود و قبل‌تر از آن ويلموتس چند بار شما را دعوت نكرد به تيم ملي تصور مي‌كردي 2021 اينقدر خوب پيش برود؟
من در مقدماتي منتهي به جام جهاني ۲۰۱۴ نبودم ولي مقدماتي ۲۰۱۸ را از اول حضور داشتم. در اكثر بازي‌ها بازي كردم و آن تجربه را داشتم. ولي دلم مي‌خواست در اين مقدماتي تاثيرگذارتر باشم. آن تجربه‌اي كه برايم به وجود آمده بود را مي‌خواستم تبديل به تاثيرگذاري بيشتر كنم. مخصوصا در سالي كه مي‌دانستم خيلي خيلي سخت است. در دور اول مقدماتي به مشكل خورده بوديم و چهار بازي حساس در بحرين داشتيم كه خدا را شكر به خوبي و خوشي پيش رفت. به همين شكل بازي‌هاي دور اصلي مقدماتي. از طرفي اين نسل از فوتبال كه در تيم ملي حضور دارند قطعا يكي از بهترين نسل‌هاي فوتبال ماست و براي خودم به شخصه مهم بود كه اين نسل بتواند دوباره حضور در جام جهاني را تجربه كند. از همان روز اول تمام تلاشم را كردم كه بتوانم تاثيرگذار باشم. خدا را شكر اين تاثيرگذاري از بازي با سوريه شروع شد و از طرفي هم بعد از احسان حاج‌صفي و كريم انصاري‌فرد مسووليت اينكه تيم را به زمين ببرم با من بود. به همين جهت احساس مسووليتم خيلي بيشتر از گذشته بود و اين مسووليت را روي دوش خودم احساس كردم و اين تلاش را براي من جذاب‌تر و شيرين‌تر مي‌كرد. دوست داشتم اين حس مسووليت را با تاثيرگذاري بيشتر پيش ببرم. خدا را صد هزار مرتبه شكر همه اينها دست به دست هم داد تا شرايط براي من خوب پيش برود. راستش را بخواهيد دوست داشتم تاثيرگذار باشم ولي اگر خودم برنامه‌ريزي مي‌كردم يا هدف‌گذاري مي‌كردم از نظر اعداد و ارقام و نتايجي كه به دست آمد چنين چيزي را پيش‌بيني نمي‌كردم. براي من به شخصه سالي كه گذشت بهترين سال فوتبال ملي‌ام بود. از طرفي هم تيم آنقدر ماشاءالله تيم خوبي است و بچه‌هاي باانگيزه، باتجربه، جوان، با كيفيت و خوب دارد كه شرايط مهيا شد و صعود به جام جهاني كه اوج هدف‌مان بود به دست آمد.
فوتبال تقريبا صد سال در ايران قدمت دارد. با احترام به انصاري فرد و حاج صفي شما بيشترين كاپيتاني امسال تيم ملي را داشتي و به نوعي نامت به عنوان آخرين كاپيتان تيم ملي ايران در قرن اخير ثبت شد. از اينكه وارث چنين تاريخ بزرگي شدي چه حسي داري؟
اينهايي كه شما مي‌گوييد قشنگ است ولي هميشه گفتم فقط آن قسمت داخل زمين بر دوش من بود. حالا چه قبل از آن و بعد از آن تمام مسووليت‌ها، هدايت‌ها، آن كمك‌هايي كه قرار بود به تيم بشود از طرف احسان حاج‌صفي و كريم انصاري‌فرد انجام شده و من آخرين نفري هستم كه توانستم در آن مسير كمك كنم به تيم. هر موقع كادرفني تصميم گرفت من بازي كنم و هر موقع اين مسووليت بر دوشم بود اول از همه با افتخار اين كار را انجام دادم و هميشه خواهم داد چون پوشيدن پيراهن تيم ملي برايم افتخار بوده. اين يك آرزو بوده كه من به آن رسيدم. رسيدن به بازوبند كاپيتاني تيم ملي قطعا چيزي نبود كه فكر كنم در اين سن كم به آن برسم. اين يك مسووليت واقعا بزرگ است. بحث ميليون‌ها فوتباليست، ميليون‌ها هوادار و هم‌وطن است. من مسوول ده نفر، صد نفر يا هزار نفر نيستم. هم من و هم همه بچه‌ها اين وظيفه را بر دوش خودمان حس مي‌كنيم كه بخواهيم تلاش را چند برابر كنيم. حالا مخصوصا به عنوان كسي كه بچه‌ها را به داخل زمين هدايت مي‌كردم به اين مساله مهم ايمان داشتم و اعتقاد داشتم كه مي‌توانيم تيم را به مسير خوبي ببريم. من آگاه بودم كه چه مسووليت بزرگي دارم. از تجربه بچه‌هايي كه از من بزرگ‌تر بودند هم استفاده كردم تا مسير به خوبي طي بشود.
خيلي‌ها اين احساس را دارند كه اسكوچيچ بهتر از كي روش از تو بازي مي‌گيرد. موافق هستي؟
ببينيد هر مربي قطعا تاكتيك و سبك خودش را دارد. دوره آقاي كي‌روش سبك بازي ايشان و درخواستي كه از من و ساير بازيكنان داشت متفاوت بود. من با آقاي ويلموتس زياد كار نكردم و فقط در يك اردو با ايشان بودم. تنها اردوهايي هم كه دعوت نشدم تيم ملي در چند سال گذشته در دوران ايشان بود. آقاي اسكوچيچ هم شرايط خاص خودش را دارد. سبك بازي و انتظاراتي كه از بازيكنان دارند متفاوت است. در اين سطح از فوتبال هم طبيعي است كه خواسته‌ها متفاوت باشد. خواسته مربي‌ام در باشگاه متفاوت از خواسته مربي تيم ملي است. دوره آقاي اسكوچيچ هم با دوره آقاي كي‌روش متفاوت است. باز انتظار آقاي كي‌روش با رده‌هاي پايه كه بازي مي‌كردم تفاوت داشت. آقاي كي‌روش از من مي‌خواست در نقاط زمين يك سري كارها و تاثيرگذاري‌ها را داشته باشم و امروز آقاي اسكوچيچ شرايط ديگري را فراهم كرده است براي من به عنوان بازيكني كه خط جلو هستم. مربيان متفاوتند و ما هم به عنوان بازيكن قطعا اين وظيفه را داريم كه پيروي كنيم. نمي‌شود گفت حالا كه من امروز در اعداد و ارقام تاثيرگذارتر هستم بهتر است يا آن موقع بهتر بوده. آن موقع هم نتايج خوبي گرفته بوديم. در مقدماتي آن دوره هم من در خيلي از بازي‌ها تاثيرگذار بودم. در نهايت ما به عنوان بازيكن بايد آن قدر فلكسيبل باشيم كه با مربيان متفاوت كار كنيم.
اين روزها در ايران بعد از صعود همه از لزوم صعود به دور دوم جام جهاني مي‌گويند. آيا اين باعث نمي‌شود فشار بي‌دليلي به تيم وارد شود؟
از اين لحاظ كه صعود به دور بعدي را يك هدف در نظر بگيريم هيچ ايرادي ندارد. ولي شرايطي كه باعث مي‌شود اين اتفاق بيفتد بايد فراهم شود. چه از نظر سخت‌افزاري چه نرم‌افزاري. شرايط لازم بايد فراهم شود تا بتواند به تيم ملي، به بچه‌ها، به كادرفني آن آرامش را بدهد كه بتوانيم با خيال راحت برنامه‌ريزي كنيم تا به هدفي كه داريم برسيم. كار كار راحتي نيست. در اين سال‌هاي اخير رفتن به جام جهاني يك هدف بزرگ بوده براي كشور ما و قطعا حضور در اين تورنمنت يك افتخار بزرگ است. ولي بايد به يك جايي برسيم. الان كشورهايي مثل ژاپن و كره ديگر رفتن به جام جهاني براي‌شان هدف بزرگي نيست و برنامه‌ريزي مي‌كنند تا به مراحل بالاتر برسند. اين به نظرم مي‌تواند يك هدف بزرگ براي ما هم باشد. نشد ندارد و باز هم مي‌گويم كه اگر قرار است اتفاقي بيفتد در اين تورنمنت بزرگ با اين نسل كه چنين پتانسيل و كيفيتي دارد دور از دسترس نيست. ولي اگر شرايط فراهم نباشد و آن فشارها و انتظاراتي كه از بيرون وجود دارد بخواهد بر آرامش و رفاه و امكانات غلبه كند، تاثير عكس خواهد داشت. استرس و فشار خيلي غير معمول به تيم ضربه مي‌زند. ولي اگر همه‌چيز خوب پيش برود ما هم به عنوان بازيكنان تيم ملي به همراه كادرفني قطعا اين هدف را داريم. ولي خيلي چيزها بايد قبلش اتفاق بيفتد. بحث يك شب و يك صحبت و يك انتظار و اينكه بگوييم اين گروه خوبي است كافي نيست.
همچنان با وجود نتايج خوبي كه اسكوچيچ گرفته بعضي‌ها تاكيد دارند او بايد عوض شود. نظرت چيست؟
چيزي كه من مي‌دانم اين است كه شرايط تيم ملي خوب بوده و خوب نتيجه گرفته. رفتن به جام جهاني به اين شكل خوب نشان مي‌دهد تيم كارش را خوب انجام داده و شرايط از اين لحاظ كه بچه‌ها و كادر وظايف‌شان را انجام بدهند انجام شده. ولي اينكه چه هدفي گذاشته مي‌شود و چه برنامه‌ريزي انجام مي‌گيرد از مسووليت ما خارج است. ما به عنوان بازيكن بايد وظيفه و مسووليت خودمان را انجام دهيم و قطعا تصميمات جاي ديگري گرفته مي‌شود. ما مي‌توانيم در مورد مسائل فوتبالي نظر بدهيم و هميشه هم من و هم سايرين گفته‌اند كه تيم خوب نتيجه گرفته و مسير خوبي طي شده. ولي تصميم جاي ديگري گرفته مي‌شود و فكر مي‌كنم هر كس در هر حيطه‌اي وظيفه خودش را انجام دهد بهتر است. اين مساله به فدراسيون برمي‌گردد و تصميمي كه در آينده گرفته مي‌شود.
آخر خود فدراسيون هم درگير حواشي زيادي شده و مي‌خواهند آقاي عزيزي خادم را بركنار كنند.
راستش را بخواهيد من در مورد مسائلي كه اطلاع يا سررشته ندارم نظر نمي‌دهم. من هم مثل شما مي‌شنوم كه چه اتفاقاتي در حال رخ دادن است ولي چون هيچ اطلاعاتي ندارم و مستقيم در جريان نيستم نمي‌توانم نظر بدهم. ولي به عنوان كسي كه در اين سال‌ها در كنار تيم ملي بوده مي‌توانم بگويم هر موقع تيم ملي آرامش داشته و از حواشي دور بوده نتايج خوب گرفته. نبود حاشيه باعث شده تمركز تيم، كادرفني و بچه‌ها خيلي بيشتر باشد و تيم در مسير خودش رو به جلو حركت كند. اما هر موقع كه حواشي بوده و مشكلات بوده و شرايط آن جوري كه بايد پيش نرفته تيم ملي ضرر كرده. برگرديد به سال‌هاي گذشته و جام‌هاي جهاني كه از دست داديم يا اتفاقاتي كه در تايم‌هاي مختلف در تاريخ فوتبال رخ داده را در نظر بگيريد. آخرش به اين مي‌رسيد كه يك سري حواشي و نظرهاي شخصي، انتظارات شخصي و انتصابات شخصي باعث شده تيم ملي ضرر كند و نتيجه نگيرد. من فكر مي‌كنم اين اتفاقات باعث مي‌شود آرامش تيم ملي از بين برود. باز هم مي‌گويم اطلاعاتي ندارم و نظري نمي‌دهم فقط اميدوارم هرچه كه هست باعث نشود آرامش تيم ملي از دست برود.
جدا از حاشيه فدراسيون بين دو تن از هم‌تيمي‌هايت هم درگيري پيش آمده. كنعاني‌زادگان و سياوش يزداني.
اين صحبت بود از قبل و من هم واقعيتش با هيچ كدام صحبت نكردم هنوز. بالاخره حرف‌هايي كه پيرامون تيم هست و اين اتفاقات صدمه مي‌زند. به عنوان بازيكن تيم ملي مي‌گويم نبايد اين صحبت‌هاي مستقيم اتفاق مي‌افتاد. تيم ملي با باشگاه فرق دارد. هواداران هر باشگاهي قابل احترام هستند ولي شامل همه مردم كشور نمي‌شوند. در تيم‌هاي باشگاهي تعداد محدودي شامل اين مساله هستند. ولي وقتي بحث ملي است شما مسوول هستيد در قبال يك كشور و يك پرچم. مسوول هستيد در قبال مردمي كه تمام انرژي و دعاي خيرشان را به سمت تيم مي‌فرستند. به خاطر همين فكر مي‌كنم اينها به جز حاشيه چيزي ندارد براي تيم ملي. اينها باعث مي‌شود مسير، مسير مثبتي نباشد. بعضي وقت‌ها ما مي‌گوييم يك سري حواشي از بيرون مي‌آيد و شايد بعضا قابل كنترل نباشند. ولي اين حواشي كه داخل تيم و از طريق بازيكنان و كادر به تيم ملي وارد مي‌شود و آرامش را از تيم مي‌گيرد قابل قبول نيست. اينها چيزهايي هست كه ما مي‌توانيم در داخل تيم كنترل كنيم. يك‌سري مسائل هست كه در داخل هر خانواده ورزشي فوتبالي يا باشگاهي اتفاق مي‌افتد. ولي وقتي برمي‌گردد به بحث ملي همه ما مسوول هستيم. اميدوارم اين حاشيه‌ها هم زودتر از بين برود و بچه‌ها اين مسائل كوچك را خيلي بزرگ نكنند كه بخواهد به تيم ملي آسيب برساند.
در آستانه سومين جام جهاني‌ات هستي و با توجه به سن و سالت شايد دو تا جام جهاني بعدي را هم تجربه كني و با 5 حضور ركورددار شوي. به اين مساله فكر كردي؟
خدا را شكر اين جام جهاني سوم من است. ولي من از همان موقع كه به تيم ملي دعوت شدم و چند ماه بعد راهي فوتبال اروپا شدم در بهترين حالت هم نمي‌توانستم چنين چيزي را براي خودم تصور كنم يا مسير فوتبال ملي‌ام را به اين شكل ترسيم كنم. خدا را شاكرم كه اين افتخار نصيبم شده در اين سال‌ها و اين شكلي نيست كه بخواهم از همين حالا هدف‌گذاري كنم براي جام جهاني بعدي و بعدي. من هميشه اعتقاد دارم كه تيم ملي به هيچ كس تعلق ندارد و ممكن است ما امروز باشيم و فردا نباشيم. چه بازيكن چه مربي چه رييس فدراسيون يا سرپرست. من هم از اين قاعده مستثني نيستم. بنابراين نمي‌شود هدف‌گذاري كرد براي آينده ولي چيزي كه هست من بازي به بازي و اردو به اردو با افتخار در كنار تيم ملي هستم و اين مسير تا هر جا پيش برود هستم. من براي اين سه جام جهاني از قبل هدف‌گذاري نكرده بودم و براي بعد از آن هم هدف‌گذاري نكردم و نمي‌كنم. اين مسير تا هرجا كه بخواهد براي خودش پيش مي‌رود تا ببينيم در آينده خدا چه مي‌خواهد.