پرندگان بي‌بليت و گذرنامه و ويزا
اسدالله امرايي
«آسمانِ تهران فرق دارد با همه شهرهايي كه در آنها پرواز كرده‌ام. سنگين‌تر و موذي‌تر است. انگار چيزهاي ديگري هم به‌جز هوا تويش هست. چيزهايي كه سر راهت سبز مي‌شود و تو نمي‌بيني‌شان و چيزهايي كه ناگهان زير پاهايت را خالي مي‌كند و تو باز نمي‌بيني‌شان. آسمان تهران عجيب است، پُر از ارواحي كه مدام شيطنت مي‌كنند، زير پاهايت را مي‌گيرند و بلندت مي‌كنند تا اوج بگيري يا بي‌دليل زير پاهايت را خالي مي‌كنند تا سُر بخوري و يك قدم به زمين نزديك‌تر شوي، به سقوط. در اين آسمانِ چموشِ هميشه كدر چيزهايي هست كه پرواز را سخت مي‌كند و من... من هيچ‌كدامِ اين حرف‌ها را به آنها نزدم؛ به آن چهار نفري كه مي‌دانستم روزي قرار است پرواز كنند.» خون پرنده چهارمين اثر مائده مرتضوي نويسنده و روزنامه‌نگار، در نشر چشمه منتشر شد. خون پرنده ماجراي دختر جواني را تعريف مي‌كند كه عزيزانش را از دست داده است و مي‌كوشد غمش را تاب بياورد. دختر حالا مي‌خواهد از شهري در شمال ايران به تهران كوچ كند چون دريافته كساني مانند او هستند كه نياز به كمك دارند اما در اين ميان يك راز بزرگ وجود دارد كه استعاره اصلي اثر بر آن بنا شده است. نويسنده به كمك تكه‌هايي كوتاه و شخصيت‌هايي محدود داستاني درباره اشكال غيرمتعارف رهايي از غم و از سوگ و گريز به جاودانگي ساخته است. منتها اين راه قواعد خاص خودش را دارد؛ قواعدي كه دايي او و دوست مجسمه‌سازش بر آنها واقفند. «تصاوير از آسمان يكي نيست با واقعيت روي زمين و همين حالم را خوب مي‌كند. آسمان اندوهم را براي چند لحظه هم كه شده به بند مي‌كشد و همان‌هايي را كه مي‌خواهم نشانم مي‌دهد. هنگام فرود انگار به پايان نزديك مي‌شوم، پايان خودم. جايي آن وسطم ميان زمين و آسمان. گيتي هم هست هم نيست.» اين كتاب در مجموعه هزاردستان نشر چشمه منتشر شده. مائده مرتضوي دانش‌آموخته رشته مهندس كشاورزي و علوم و صنايع غذايي است و در حوزه‌هاي پژوهشي نيز فعاليت مي‌كند. او علاوه بر داستان‌نويسي و روزنامه‌نگاري در زمينه ترجمه نيز دستي بر آتش دارد و «يك يادداشت ديگر: از پرونده قتل‌هاي بي.بي در لوس آنجلس» نوشته ايشين نيشيو، «راز آن اتاق» و «صورت حساب» هر دو از يوناس كارلسون، «شب به خير زامبي» نوشته جيمز پريلر و «دوست ابدي من» اثر پي.جي.نايت از ترجمه‌هاي او است. كابوس‌هاي درخت پرتقال، سه سكانس از پاييز و مرگ رنگ از ديگر آثار قلمي مائده مرتضوي است.