تامين و تربيت نيروي انساني براي آموزش و پرورش

در سال‌هاي اوليه بعد از انقلاب با طرح شعار انقلاب فرهنگي «دانشگاه‌ها، مراكز آموزش عالي» تعطيل شد. وزارت آموزش و پرورش با برگزاري آزموني از بين ديپلمه‌ها كه متقاضي ادامه تحصيل بودند تعدادي را جذب كرد و به دليل تعطيلي دانشگاه‌ها جوانان بسيار مستعد جذب مراكز تربيت معلم شدند. اين دوره به دوره شهيدان رجايي و باهنر نام‌گذاري شد. فارغ‌التحصيلان مراكز تريبت معلم (دوره دوساله) موفق به اخذ فوق ديپلم در رشته ابتدايي و رشته‌هاي دوره راهنمايي تحصيلي شده و به تدريس پرداختند. اين مراكز که به صورت شبانه‌روزي اداره مي‌شدند از سال 62 صرفا براي تربيت معلم دوره ابتدايي به خصوص روستايي ابتدا در كردستان و بعدا در ساير نقاط كشور به تدريج راه‌اندازي شد. دانشسراي تربيت معلم از فارغ‌التحصيلان سوم راهنمايي با اخذ آزمون پذيرش مي‌كرد و دانش‌آموز معلمان پس از 4 سال موفق به دريافت ديپلم معلمي (دوره ابتدايي) مي‌شدند. بعدها  پذيرش از بين دانش‌آموزان دوم متوسطه صورت گرفت و دوره تربيت معلم را از 4 سال به 2 سال كاهش دادند. فارغ‌التحصيلان دانشسراهاي تربيت معلم، بهترين و كارآمدترين معلمان در دوره ابتدايي هستند. در دوره متوسطه با عقد قرارداد با دانشجويان در رشته‌هاي مورد نياز و اخذ تعهد خدمت در آموزش و پرورش، پس از فراغت تحصيل به كلاس درس اعزام مي‌شدند. دانشگاه تربيت معلم تهران و حصارك بيشترين تامين‌كننده نيروي انساني را براي آموزش و پرورش داشتند. در دولت دهم دانشگاه تربيت معلم تهران و حصارك تغيير نام پيدا كرد و به دانشگاه خوارزمي تغيير كرد. آموزشكده‌هاي فني كه تكنیسين تربيت مي‌كرد و استادكارها و هنرآموزها را براي هنرستان تامين مي‌كردند به وزارت علوم منتقل شد. مراكز تربيت معلم كه تربيت معلم ابتدايي و راهنمايي را عهده‌دار بودند را تجميع كرده و تحت نام دانشگاه فرهنگيان به تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي رساندند. دانشگاه فرهنگيان از مجموع 100 پرديس و مركز تربيت معلم تشكيل شده است. 

دانشگاه فرهنگيان كه قبلا در مقطع كارداني فعال بود، حالا در سطح كارشناسي ماموريت پيدا كرده که فضاي آموزشي دانشگاه فرهنگيان، اعضاي هيات علمي، تجهيزات و آزمايشگاه‌ها و... از كيفيت لازم برخوردار نيست. مي‌توان گفت كه دانشگاه فرهنگيان يك دبيرستان بزرگ است و بايد سرمايه زيادي مصروف دانشگاه نمود تا به استانداردهاي دانشگاه‌هاي دولتي نزديك شود.
از سوي ديگر يك نسخه واحد براي تامين و تربيت نيروي انساني آموزش و پرورش با توجه به تنوع مناطق و شهرستان‌ها به لحاظ نيروي انساني بالقوه و بالفعل منطقي به نظر نمي‌رسد. در بسياري از استان‌ها و مناطق توسعه‌يافته ليسانسیه‌هاي زيادي در رشته‌هاي مورد نياز آموزش و پرورش وجود دارد كه آموزش و پرورش مي‌تواند از فارغ‌التحصيلان دانشگاه‌ها و يا استفاده از امكانات ساير دانشگاه‌ها با مديريت دانشگاه فرهنگيان بهره جويد.
ظرفيت پرديس‌ها و مراكز دانشگاه فرهنگيان حداكثر 70 هزار دانشجو است كه در صورت 4‌ساله بودن طول تحصيل، سالانه حداكثر 17500 دانشجو را مي‌توان پذيرش نمود. با توجه به نياز سالانه آموزش و پرورش كه خيلي از 17500 نفر بيشتر است مجموعه‌اي از راه‌حل‌ها را به شرح زير مي‌توان پيشنهاد كرد:
1- براي تربيت معلم ابتدايي و تربيت معلم علوم متوسطه 1 كه اين دو رشته در ساير دانشگاه‌ها وجود ندارد، صرفا توسط دانشگاه فرهنگيان اجرا شود.
2- دانشگاه فرهنگيان با عقد قرارداد با دانشگاه‌هاي معتبر، دانشجويان رشته‌هاي مورد نياز، دروس پايه را در دانشگاه طرف قرارداد گذرانده و دروس مربوط به مهارت‌هاي رسمي را در دانشگاه فرهنگيان بگذرانند و مدرك خود را از دانشگاه فرهنگيان دريافت كنند.
3- با برگزاري آزمون از كارشناسان در رشته‌های مورد نياز به دو روش زير اقدام کند:
- براي قبول‌شدگان آزمون دوره يك‌ساله (از دروس حرفه‌اي معلمي) و دريافت گواهينامه «معلمي» به استخدام آموزش و پرورش درآيند.
- قبول‌شدگان آزمون در يك دوره 2‌ساله به كارشناسي ارشد آموزش مثلا فيزيك... ارتقا يافته آنگاه به استخدام آموزش و پرورش درآيند.