موج انتقادها به اظهارات يك عضو مجمع تشخيص مصلحت:
چرا مسوولان را به رياضت دعوت نمي‌كنيد؟
گروه اقتصادي
اظهارات غلامرضا مصباحي مقدم، عضو مجمع تشخيص مصلحت درباره جمعيت قانع چيني با موجي از انتقادها و اظهارات مختلف در رد اين‌گونه نظرات مواجه شده است.
مصباحي مقدم پيش از اين در گفت‌وگو با «جماران» گفته بود كه «چيني‌ها تنها به يكي، دو وعده غذا در شبانه‌روز اكتفا مي‌كنند و امروز به توسعه رسيده‌اند؛ اما مردم ما قانع نيستند!» مجيدرضا حريري، رييس اتاق بازرگاني ايران و چين در واكنش به اين اظهارات در توييتي به «اطلاع گوينده» رساند كه «وعده غذايي رايج در چين ۴ وعده است.» همچنين عبدالناصر همتي، رييس اسبق بانك مركزي به اظهارات اين عضو مجمع تشخيص مصلحت واكنش نشان داده و در توييتي ديگر گفته است: «تبديل چين فقير دهه ۶۰ به دومين اقتصاد جهان، به دليل دو وعده غذاي مردمش نبود! شيائوپينگ كه در 1978 به قدرت رسيد، لازمه پيشرفت چين را در تحقق رشد اقتصادي ديد و اصلاحات اقتصادي به اضافه سياست درهاي باز و اولويت دادن به روابط وسيع خارجي را در پيش گرفت كه موجب ورود سرمايه و تكنولوژي و رشد شتابان و پايدار آن شد.»
نكته اول درباره اظهارات اين عضو مجمع تشخيص كه ظاهرا قصد داشته «عدم توسعه يافتگي ايران» را تشريح كند و احتمالا از پس اين كار برنيامده كه هيچ، كار را هم خراب‌تر كرده اين است كه همين امروز اقتصاد ايران با يكي از بالاترين سطح تورم‌هاي تاريخ خود مواجه است و هر روز اخباري از كاهش قدرت خريد مردم در كالاهاي مختلف منتشر مي‌شود. طي اين سال‌ها ميزان مصرف گوشت، لبنيات، ميوه و... در ايران كمتر و كمتر شده و حتي بهار امسال اعلام شد كه حجم خريد مواد غذايي مردم نسبت به سال گذشته، ۳۰ تا ۳۵درصد افت كرده و برعكس، مدام بر تعداد مرفهين چيني افزوده شده و اكتفا به يك يا دو وعده غذا در چين به خاطره‌ها پيوسته است و عجالتا ما ايراني‌ها هستيم كه به استناد آمار، كمتر مي‌خوريم. به طور مثال سرانه مصرف گوشت قرمز ايران چيزي حدود 30 كيلوگرم است و چيني‌ها دوبرابر اين رقم گوشت مصرف مي‌كنند.
نگاه برخي كارشناسان كه درباره اظهارات اين عضو مجمع تشخيص مصلحت صحبت كرده‌اند نيز اين است كه چرا ايشان به دنبال آسيب‌شناسي اين وضعيت از منظر حاكميت نرفته است؟ آيا اگر مجمع تشخيص مصلحتي در چين بود، به عضويت چين در FATF راي منفي مي‌داد تا تبادلات اقتصادي كلان كشور و نيز معاملات تاجران چيني در جاي جاي جهان، سخت‌تر شود و چين در كنار كره‌شمالي و ميانمار، تنها كشور‌هاي جهان باشد كه در فهرست سياه FATF هستند؟ آيا مسوولان چيني پس از تحريم‌هاي سخت كه باعث فقر مردم شده به ساز و كارهايي مثل «تهاتر» نفت با كالا افتخار مي‌كردند؟ يا افتخار مي‌كردند كه توانستند بعد از سال‌ها، پول خود را از كره‌جنوبي به قطر منتقل كنند و زيرنظر امريكا غذا و دارو بخرند و از آن به عنوان دستاورد ديپلماتيك يا گشايش اقتصادي ياد مي‌كردند؟
ايشان گفته‌اند كه «مردم انتظار تورم بالاتر را دارند. خود اين امر عامل افزايش تورم مي‌شود.» اما آيا ايشان به عنوان يك «عضو مجمع تشخيص مصلحت» و كسي كه در مجالس مختلف «رييس كميسيون اقتصادي» بوده نمي‌دانند كه اگر مردم انتظار تورم بالاتر را دارند علتش اين است كه اثري از هوشمندي و كارآمدي در تصميمات موثر بر تورم نمي‌بينند والا دليل ندارد كه با انتظارات تورمي بالا، تورم را بالا ببرند و فقيرتر شوند.
وبسايت «عصرايران» در يادداشتي پيرامون همين اظهارات نوشته است: «قيمت دلار در روزي كه آقاي رييسي، رسما رييس‌جمهور شد، ۲۵ هزار تومان بود و اكنون و در كمتر از ۲ سال، ۲ برابر شده و به ۵۰ هزار تومان رسيده است. احتمالا در رياضيات آقاي مصباحي مقدم، افزايش دو برابري قيمت دلار، يعني جلوي رشد آن را گرفته‌اند دولت كه خودي باشد، سيئاتش هم حسنات است و «دستمريزاد دارد»!»
با فقر موجود ديگر نيازي به توصيه براي دو وعده غذا خوردن نيست
سيد مرتضي افقه، اقتصاددان نيز در واكنش به چنين اظهاراتي به «اعتماد» گفت: به نظر مي‌رسد بعد از دو سال دولت سيزدهم هنوز نتوانسته با وجود تخريب دولت گذشته و وعده‌هايي كه قبل از انتخابات به مردم مي‌داد آن وعده‌ها را عملي كند و افق پيش روي‌شان براي بهبود شرايط هم چندان روشن نيست. برخي آقايان دچار هذيان‌گويي هم شده‌اند. البته نيازي هم به توصيه براي دو وعده غذا خوردن نيست، به اندازه‌اي مردم را فقير كرده‌اند كه عملا برخي از روي فقر و نداري گاهي توان خوردن يك وعده غذا در روز هم ندارند.
افقه ادامه داد: بيان كردن اين موضوع در يكي از رسانه‌ها كه مردم ما قانع نيستند و مردم چين دو وعده غذا مي‌خورند تا مردم ما هم از اين مدل تبعيت كنند، به شرط آن است كه بهترين حكومت كشور را اداره كند و كارآمدترين سيستم انتخاب و انتصاب مديران در كشور وجود داشته باشد تا مردم هم براي مدت محدودي اين شرايط را بپذيرند و از آن همراهي كنند نه اينكه پس از 40 سال ناكامي با وجود اين ميزان از ثروت و نيروي انساني آماده كار، آقايان بخواهند آنها را به رياضت بيشتر هم دعوت كنند.
چرا مسوولان را به رياضت دعوت نمي‌كنيد؟
اين كارشناس اقتصادي با بيان اينكه چرا مسوولان كشوري را به اين رياضت‌ها دعوت نمي‌كنيد، گفت: اين نوع توصيه‌ها در وهله اول بايد خطاب به مسوولان باشد، اگر مردم ببينند كه مسوولان هم به همين شكل رياضتي زندگي مي‌كنند شايد اين توصيه كم كردن وعده‌هاي غذايي جايز بود اما زماني كه مي‌بينند عده‌اي تا به يك پست و مقامي مي‌رسند از فرصت و قدرت و جايگاه خودشان سوءاستفاده مي‌كنند ديگر به اين سخنان اعتنا نمي‌كنند.
افقه در ادامه افزود: مردم ايران در طول 44 سال گذشته هرگونه فداكاري كه مي‌توانسته‌اند، كرده‌اند؛ از رفتن به جبهه و جان دادن تا روبه‌رو شدن با جنگ اقتصادي و تحريم‌ها را تحمل كرده‌اند و توصيه كردن مردم در اين شرايط اقتصادي به كم خوردن به جز دهن‌كجي و توهين بيشتر به مردم چيز ديگري است. هيچ ارتباطي هم با فرآيند توسعه ندارد و كاملا ضدتوسعه است و مانعي است براي پيشرفت كشور و يكي از علل عدم توسعه هم حضور چنين افرادي در مسند قدرت است.
با اختلاس‌ها انبوهي از ثروت مردم تلف شد
اين استاد دانشگاه تصريح كرد: متاسفانه بارها در رسانه‌ها ديده‌ايم كه از ميزان ثروت آقازاده‌ها گفته مي‌شود يا مي‌گويند فلان مدير يا مسوول قبلي چقدر اختلاس كرده يا پول قابل توجهي را از كشور خارج كرده است و از زمان انقلاب تاكنون كه بيش از هزار ميليارد دلار درآمد دولت‌ها بوده انبوهي از ثروت مردم را تا به امروز تلف كرده‌اند و هنوز در چنين وضعيت اقتصادي به‌سر مي‌بريم و مشخص است تا زماني كه خود آقايان هيچ دردي از اين شكست‌ها و ناكامي‌هايي كه مردم مي‌كشند را تحمل نكنند همين فرمان را هم پيش مي‌روند.
افقه ادامه داد: به نظر مي‌رسد ارايه اين مدل نسخه‌ها به مردم از روي واماندگي آنهاست كه در اين چند سال نتوانسته‌اند كاري از پيش ببرند و شروع به اين سخنان سخيف كرده‌اند.
اين كارشناس اقتصادي درخصوص چگونگي رسيدن به توسعه نيز گفت: در صورتي كه ايران هم بخواهد براي رسيدن به توسعه كشور چين را الگو قرار دهد بايد در وهله اول از نيروهاي انساني شايسته‌اي كه در كشور هستند بهره ببرد، چراكه پايه اول توسعه نيروي‌هاي فكري و نخبگان هستند اين در حالي است كه امروز متاسفانه با اين مدل از سياست‌گذاري‌ها و تنگ‌نظري‌ها و محدوديت‌ها باعث فرار افراد متخصص و با تجربه و صاحبان ثروت و درآمد شده‌اند و اين افراد هم براي زندگي بهتر فوج فوج از كشور خارج مي‌شوند.
تفكري ضد توسعه در كشور حاكم است
افقه افزود: آنچه چين پشت سر گذاشت مسيري همراه با ديكتاتوري توسعه‌اي بود كه توانست از امكانات و نيروهاي انساني خودش هم بهره گيرد و ديديم كه ظرف مدت 20 سال كشورش را ساخت و با وجود بالاترين جمعيت دنيا، سال‌هاست كه فقر مطلق را از بين برده و ريشه‌كن كرده است.
اين كارشناس اقتصادي با اشاره به فقيرتر شدن مردم كشور افزود: براساس آمارها 60 ميليون نفر از مردم كشور مشمول حمايت‌هاي دولتي هستند يعني همين تعداد از افراد زير خط فقر هستند بنابراين چين مسير توسعه خود را هر چند با ديكتاتوري طي كرده اما متاسفانه ما دقيقا از دهه 80 ميلادي تاكنون در تقابل با توسعه حركت كرده‌ايم و هر چه به امروز نزديك‌تر شديم ضربه‌هاي مهلكي هم خورديم يكي در زمان دولت احمدي‌نژاد بود كه بيشترين درآمدهاي نفتي را داشتيم و بهترين فرصت براي سرمايه‌گذاري بود كه انجام نشد و ديگري امروز كه با مدل تفكرات موجود و نوع سياست‌گذاري خارجي و تنگ‌نظري‌هايي كه درخصوص نيروي انساني وجود دارد تفكري كاملا ضدتوسعه‌اي را در پيش گرفته‌اند.