گروه جهان
خبرگزاري آناتولي تركيه به نقل از كانال 13 تلويزيون اسراييل اعلام كرد كه برخي از وزراي كابينه و همچنين نمايندگان پارلمان اسراييل طي روزهاي اخير مذاكراتي را در خصوص بركناري نتانياهو از نخستوزيري از طريق راي عدم اعتماد انجام دادهاند. اين خبر در حالي مطرح ميشود كه علاوه بر اوضاع امنيتي، موضوع اقتصادي در اسراييل نيز با چالشهاي عمدهاي بعد از جنگ غزه روبرو شده است؛ بهطوريكه چندي پيش وزير دارايي اين رژيم خرج روزانه جنگ را براي صهيونستها بيش از 250 ميليون دلار اعلام كرده و حالا نيز بر اساس آمارها اعلام شده از 7 اكتبر به اين سو حدود 30 ميليارد شكل معادل 7.8 ميليارد دلار به بدهيهاي دولت نتانياهو افزوده شده است. اين موضوع زماني اهميت مييابد كه بدانيم كسري بودجه در دولت نتانياهو در ماه سپتامبر يعني شهريور ماه 4.6 ميليارد شكل بوده اما در يك ماه گذشته اين كسري بودجه به 22.9 ميليارد شكل افزايش يافته است.
تصوير فرو ريخته آقاي امنيت
در همين رابطه است كه كارشناسان معتقدند، علاوه بر اينكه از زمان آغاز توفانالاقصي، اسراييل بهطور باورنكردني تغيير كرده، بلكه به صورت فزايندهاي ناكاميهاي موجود نوك پيكان انتقادات و مخالفتها را به سمت نتانياهو نشانه گرفته است؛ امري كه به احتمال زياد نقطه پاياني بر دوران پر فراز نشيب نتانياهو خواهد بود.
در اين راستا يكي از وزراي دولت و اعضاي حزب ليكود به شرط فاش نشدن نامش به المانيتور گفته كه ديگر مساله اين نيست كه نتانياهو ميماند يا ميرود، بلكه موضوع اصلي اين است كه وي چه زماني خواهد رفت؟ در واقع به گفته ناظران وقوع توفانالاقصي به عنوان بزرگترين فاجعه براي اسراييل، شرايطي را ايجاد كرده كه ماهرترين شعبدهباز سياسي اين رژيم هم ديگر قادر به دوام آوردن از تبعات ناشي از آن نخواهد بود؛ بهطوريكه سرسختترين حاميان او نيز ديگر نميتوانند پايان يافتن عمر سياسياش را كتمان كنند.
نتانياهو به عنوان يكي از باسابقهترين نخستوزيران اسراييل در طول سالهاي اخير از خود تصويري مبني بر ضامن امنيت و مدافع قوم يهود ساخته بود؛ موضوعي كه يكشبه و پس از حمله جنبش حماس فروپاشيد.
البته در اين ميان برخي تحليلگران مدعي هستند كه هنوز خيلي زود است كه بتوان سناريوي قطعي نزول او از صحنه سياسي را ترسيم كرد و تا زماني كه جنگ ادامه دارد، بعيد است نتانياهو بركنار شود اما يك وزير كابينه از ائتلاف شاس به صراحت ميگويد كه جنگ غزه تمامي معادلات را تغيير داده و ما اجازه نخواهيم داد پس از جنگ حيات سياسي او ادامه يابد. به گفته اين وزير رژيم صهيونيستي ما ظرف يكسال آينده انتخابات جديدي خواهيم داشت و ائتلاف شاس لزوما متعهد به حمايت از نامزد حزب ليكود نخواهد بود.
از سوي ديگر هر چند كه يايير لاپيد رهبر اپوزيسيون از درخواست مستقيم استعفاي نتانياهو در زمان جنگ خودداري كرده، اما چهرههاي اپوزيسيون كه در سالهاي اخير براي استعفاي نتانياهو مبارزه كردهاند، مانند ايهود باراك نخستوزير سابق، آشكارا خواستار كنارهگيري فوري نتانياهو از سمت خود شدهاند.
در اين ميان نظرسنجيها منعكسكننده واقعيتهاي ميداني در فضاي سياسي اسراييل است؛ بهطوريكه در سايه پروندههاي فساد در دادگاه و همچنين اعتراضات دامنهدار براي اصلاحات قضايي، جنگ غزه باعث شده تا او كمترين ميزان محبوبيت خود را در دوران سياسياش تجربه كند. با اين حال او كه فعلا در حال رهبري يك كارزار نظامي است بنا به تجربه سعي دارد با برجسته كردن دستاوردهاي جنگي، آسيبهاي واردشده به چهره سياسي خود را به حداقل برساند.
جنگ جانشيني در ليكود
اين موضوع در حالي صورت گرفته كه 6 هفته قبل، وي از تريبون مجمع عمومي سازمان ملل از توافق تاريخي عاديسازي روابط با عربستان خبر داد؛ امري كه در سايه اعتراضات گسترده در خيابانهاي اسراييل باعث شد تا برخي تحليلگران عنوان كنند كه نتانياهو از اين برگ برنده براي عبور از نارضايتيهاي داخلي استفاده كرده و جايگاهش نيز تثبيت شده است. اما دو هفته بعد ماجرا به گونهاي ديگر رقم خورده و دولت نتانياهو وارد جنگي شده كه علاوه بر محكوميتهاي جهاني به واسطه جنايت عليه غيرنظاميان غزه با يك شكاف عميق سياسي حتي در ميان اعضاي حزب خود نيز مواجه شده است.
در اين راستا برخي كارشناسان معتقدند كه كليد پايان دوره نتانياهو در دستان وزير سابق جنگ، يعني بني گانتز است. اگرچه گانتز رقيب سياسي نتانياهو بود، اما به كابينه جنگي پيوست و اعلام كرد كه اين اقدام به منزله مشاركت سياسي با نتانياهو نخواهد بود. همچنين لازم به ذكر است گانتز نه تنها اكنون در همه نظرسنجيها كانديداي اصلي نخستوزيري است، بلكه گفته ميشود كه برخي از اعضاي حزب ليكود نيز از او حمايت ميكنند. در نتيجه با پايان يافتن جنگ و كنارهگيري گانتز از كابينه جنگي، دولت ششم نتانياهو سرنگون شده و انتخابات زودهنگام برگزار خواهد شد.
اما مساله در حزب ليكود و صحنه سياسي اسراييل به همين سادگي نيز رقم نخواهد خورد. زيرا بهطور قطع نتانياهو تمام تلاش خود را براي ماندن در صحنه سياسي انجام ميدهد؛ حتي اگر لازم باشد براي نجات خود از بركناري جنگ را تا مدتها ادامه دهد و نفرات بيشتري از فلسطينيان را به كام مرگ بكشاند. از سوي ديگر وي در حالي به ميان سربازان براي عكس يادگاري ميرود و از برخي رهبران غربي در تلآويو استقبال ميكند كه به نظر ميرسد براي حفظ خود به هر دري خواهد زد تا توافق عاديسازي روابط با عربستان را نيز اجرايي كند؛ امري كه البته در گرماگرم جنگ غزه بعيد است رياض راضي به اين خودكشي سياسي شود. علاوه بر اين كنار رفتن نتانياهو تازه شروع جدال بر سر جانشيني او خواهد بود زيرا بازيگران جديدي بعد از نتانياهو در حزب ظاهر ميشوند كه هركدامشان مانند يوسي كوهن رييس سابق موساد و نفتالي بنت نخستوزير سابق براي خودشان ادعاي رهبري حزب و نخستوزيري دارند.