اراده‌اي براي رفع معافيت‌هاي غيرضروري مالياتي وجود ندارد
در حالي روز يكشنبه هفته آينده قرار است رييس دولت سيزدهم، سند دخل و خرج سال آينده را به مجلس ببرد كه در روزهاي اخير، بخشي از متن و اعداد آن منتشر شد؛ اعداد و ارقامي كه در روزهاي گذشته محل انتقاد صريح كارشناسان و آگاهان به اقتصاد بود؛ به خصوص افزايش ۵۰ درصد درآمدهاي مالياتي، اين ابهام را ايجاد كرد كه در اقتصادي كه با ركود و افت شديد تقاضا روبه‌رو است، چطور مي‌شود ماليات‌ها را بالا بود.
اين سوال در حال حاضر مطرح است كه اعداد و ارقام بودجه سال آينده، چه پيامي براي اقتصاد ايران دارد؟ در همين خصوص، آلبرت بغزيان در گفت‌وگو با خبرآنلاين مي‌گويد: بودجه يك‌پنجم برنامه ۵ ساله است، بنابراين اگر بودجه براساس برنامه نوشته نشود، يعني سال قبل را با يك رشدي در ارقام به واسطه تورم، گسترش فعاليت‌ها افزايش داده‌ايد و بودجه سال ۱۴۰۳ شده است.
وي مي‌افزايد: بر اين اساس، وقتي بودجه در راستاي برنامه ۵ ساله نيست، ارزيابي اينكه بودجه خوب است يا بد است، صرفا اين است كه بگوييم نسبت به پارسال انبساطي يا انقباضي است.
اين كارشناس اقتصادي تصريح مي‌كند: به‌طور مسلم از ديد هزينه‌اي، بودجه انبساطي است، اما ديد درآمدهاي مالياتي انقباضي است. اما اينكه بودجه سال آينده تورم‌زاست يا نيست، بستگي به اين دارد كه بودجه را با چه مدلي براي اقتصاد شبيه‌سازي كرده باشيم.
بغزيان عنوان مي‌كند: در كل اگر برنامه مبارزه با تورم نداشته باشيم، با توجه به اينكه كشور به‌طور ساختاري با تورم روبه‌رو است، بودجه هم تورم‌زا خواهد بود. اما اينكه لايحه بودجه سال آينده چقدر تورم‌زا باشد، بستگي به اين دارد كه چقدر درآمدهاي مالياتي تحقق پيدا كند. اين در حالي است كه هزينه‌ها حتما انجام مي‌شود.
وي متذكر مي‌شود: ما وقتي به درآمدهاي مالياتي مي‌رسيم، مي‌بينيم كه با يك نااطميناني همراه است و بودجه نيز بر همان اساس بسته شده است.
اين كارشناس اقتصادي با اشاره به اينكه بودجه روي كاغذ كسري ندارد، مي‌گويد: اينكه بودجه عملي شود و به چاپ پول منتهي مي‌شود، الان نمي‌توان حرفي زد، اما مسلما تاريخ و سابقه نشان داده كه دولت‌ها به‌طور معمول خيلي خوشبينانه بودجه را مي‌بندند و عدم تحقق درآمدهاي مالياتي به خاطر فرار بيشتر يا جمع‌آوري ديرتر ماليات‌هاست.
بغزيان مي‌افزايد: اين نكته را هم بايد در نظر گرفت كه ما در شرايط تحريمي قرار داريم. اينكه بگوييم بودجه با نگاه به تحريم نوشته شده، مصداقي در آن پيدا نمي‌كنيم. فقط مي‌گوييم تحريم‌ها را هم ديده‌ايم، اما كجاي بودجه، اشاره‌اي نمي‌شود.
وي تصريح مي‌كند: در كل اعتقاد دارم كه از نظر تبعات اقتصادي، اظهارنظري نمي‌توان درباره بودجه داشت، چون بر اساس يك مدل و در ارتباط با يك برنامه ۵ ساله پيش نمي‌رويم.
اين كارشناس اقتصادي درباره اينكه برخي معتقدند كه از يك جامعه فقير نمي‌توان ماليات بالا گرفت، مي‌گويد: من معتقدم كه دولت مي‌تواند با ماليات، خود را اداره كند، اما نكته اينجاست كه اراده‌اي وجود ندارد كه با معافيت‌هاي غيرضروري كه داده شده يا فرارهاي مالياتي، مبارزه شود.
بغزيان مي‌افزايد: به نظر من مدلي كه پشت اين ماليات‌ها شبيه‌سازي مي‌شود، بايد مدنظر قرار گيرد.