تغيير كاربري بستر رودخانه از نظر كارشناسان محكوم است

گروه اجتماعي

رودپارك «چهل بازه» مشهد كه پيش‌تر در همين صفحه در قالب گزارشي با عنوان «مي خواهند قلب چهل بازه را تكه تكه كنند» به آن پرداختيم، هنوز به لحاظ اختلافات حقوقي بين دو نهاد حكومتي و يك شركت خصوصي از يك طرف و وزارت نيرو از سوي ديگر در كش و قوس مناقشه است. نتيجه اين مناقشات منجر به توقيف فعاليت شهرداري مشهد در اجراي كامل پروژه شده است. توقفي كه شايد در از دست رفتن رودپارك بي‌تاثير نبود، چرا كه اگر شهرداري جسارت بيشتري به خرج مي‌داد و مصمم‌تر از اين عمل مي‌كرد، اكنون رودپارك در كل محدوده اجرا شده بود و در كاهش چشم‌هاي طمع به تصاحبش تاثير بسزايي داشت.

در مورد تاخير در اجراي طرح و آثار سوء آن طراح رودپارك«چهل بازه» مي‌گويد: سايه توفان‌هاي حقوقي بر پروژه چهل بازه هر روز هزينه‌هاي ادامه طرح را براي مديريت شهري سنگين‌تر مي‌كند.
«فرشاد تاتاري» در گفت‌وگو با «اعتماد» ادامه مي‌دهد: تا حدود 20 سال پيش «چهل بازه» به محل تخليه نخاله‌هاي شهري تبديل شده بود. همزمان با توسعه شهر مشهد وقتي رودخانه در ميانه حوزه غربي شهر مشهد قرار گرفت شهرداري مشهد در اواسط دهه 80 ساماندهي محدوده مسير را در دستور كار قرار داد، چرا كه دپوي غيرقانوني و غيررسمي نخاله به يك تهديد زيست محيطي تبديل شده بود و مديريت شهري تصميم گرفت آن را تبديل به فرصت كند. لذا طي مذاكره با آب منطقه ايده ايجاد يك پروژه با محوريت آب در دستور كار قرار گرفت و در فراخوان مشاوران ايده طراحي شركت مهندسين مشاور فضا زيست انتخاب شد.   مدير اين پروژه اظهار مي‌دارد: اولين موضوعي كه در سال ۹2 - ۹1 همزمان با اجراي طرح به آن توجه كرديم، اين بود كه ما با يك رودخانه فعال فصلي روبه‌رو بوديم از اين رو مطالعات و محاسبات كارشناسان مورد وثوق آب منطقه‌اي خراسان رضوي در كنار بررسي تجارب جهاني به تيم ما در طراحي پارك چهل بازه كمك شاياني كرد. 
او بيان مي‌كند: رويكرد اصلي اين پروژه مهياسازي امكان عبور سيلاب توام با ايجاد يك تفرجگاه جديد در غرب مشهد بود. ايده‌اي كه پس از تحقق فاز اول آن رويكرد آب منطقه‌اي در خصوص نحوه برخورد با كشف رود را نيز تحت تاثير قرار داد.
او مي‌افزايد: آن موقع نگاه مديريت شهري افزايش ماندگاري توريست و ايجاد يك پروژه منحصر به فرد و يونيك بود كه پس از اجرا علاوه بر رضايتمندي شهروندان بازتاب مثبت در سطح ملي نيز داشت. اما متاسفانه سايه مناقشات حقوقي زمين پروژه باعث شد بسته‌هاي اقتصادي و فرهنگي - تفريحي كه براي چهل بازه تعريف شده بود، اجرايي نشود. 
تاتاري اذعان مي‌دارد: محدوده رودپارك چهل بازه در طرح تفصيلي مشهد به عنوان فضاي سبز تعريف شده و تحت هر شرايطي با فضاي سبز تجهيز شده شهري به عنوان رودپارك مواجهيم، چرا كه كاربري اين اراضي به عنوان فضاي سبز تصويب شده است.
او مي‌گويد: واضح است كه طولاني شدن زمان اجرا به علت تورم روي هزينه‌هاي اجرايي طرح تاثير مي‌گذارد و افزايش دوره‌هاي اجرايي طرح تحقق‌پذيري پروژه‌هاي عمراني را كاهش مي‌دهد و چهل‌بازه نيز از اين قاعده مستثني نيست. 
تاتاري ياد آور مي‌شود: باوجود دعواهاي حقوقي بر سر اين پروژه اگر چه آب منطقه متولي اين رودخانه است، اما طبق طرح تفصيلي شهر مشهد اين تنها فرصتي است كه مردم مي‌توانند در داخل شهر از يك پروژه رودپارك بهره مند باشند. 
او بيان مي‌دارد: چهل بازه كريدوري اكولوژيك است كه حوزه آبريز گلستان را به مشهد متصل كرده و تا كشف رود ادامه مي‌يابد و در صورت تحقق كامل طرح، پارك وكيل آباد كه در خارج از بافت شهري قرار دارد به رودپارك متصل مي‌شود.
 طراح اين رودپارك درباره بودجه‌اي كه تاكنون صرف اين پروژه شده، اظهار مي‌كند: تا جايي كه خاطرم هست براي اجراي پروژه از سر نمايشگاه تا ستاري حداقل حدود ۲۵۰ ميليارد تومان هزينه صرف شده است و در حال حاضر اجراي آن از پل نمايشگاه تا ستاري حدود 400 ميليارد تومان ديگر بودجه لازم دارد. وي تاكيد كرد: بديهي است هيچ كارشناسي نه در حوزه مهندسي رودخانه و نه در حوزه شهرسازي و طراحي شهري تاييد نمي‌كند كه در بستر رودخانه ساخت و ساز صورت بگيرد. از اين رو تغيير كاربري بستر رودخانه‌ها از نظر كارشناسان محكوم است، مخصوصا بستر چهل بازه كه جايگاهش به عنوان مهم‌ترين كريدور اكولوژيك شهر مشهد مشخص و مبرهن است.