با افزايش گمانهزنيها درباره بازگشت دونالد ترامپ و در ميانه جنگ غزه مطرح شد
صلحي كه همه صلحها را بر باد داد
احسان لطيفي| خبرگزاري رويترز گزارش داد كه طي نظرسنجي جديد در ايالت آيووا، جايي كه رقابتهاي درونحزبي نامزدان حزب جمهوريخواهان براي انتخابات ۲۰۲۴ آغاز ميشود، دونالد ترامپ، رييسجمهور سابق امريكا با فاصله زيادي از رقبا پيشتاز است.بر اساس نظرسنجي انبيسي نيوز و Des Moines Registe كه روز دوشنبه منتشر شد، رييسجمهور سابق از حمايت رايدهندگاني كه احتمالا در ماه آينده در انتخابات آيووا شركت خواهند كرد، برخوردار است. محبوبيت ترامپ از ۴۳ درصد همين نظرسنجي در ماه اكتبر، به ۵۱ درصد در اين ماه افزايش يافته است.ران ديسانتيس، فرماندار فلوريدا توانست با افزايش ۳ درصدي محبوبيت خود، با ۱۹ درصد جايگاه دوم را كسب كند. در حالي كه نيكي هيلي، سفير سابق ايالات متحده در سازمان ملل متحد، هنوز با ۱۶ درصد در رتبه سوم نظرسنجيها قرار دارد.آيووا نسبت به اكثر ايالتهاي ديگر كه در آنها به شكل سنتي رايگيري ميشود، از سيستم متفاوتي براي انتخاب نامزدهاي رياستجمهوري استفاده ميكند. سيستم رايگيري ايالت آيووا بهترين شاخص محبوبيت نامزدهاست. بهرغم مشكلات حقوقي بيشمار، ترامپ پيشتاز رقابتهاي كسب نامزدي حزب جمهوريخواهان قرار است به مصاف جو بايدن، نامزد حزب دموكرات و رييسجمهور مستقر برود.
بر اساس اين نظرسنجي، پيشتازي ترامپ در آيووا توسط اكثريت مسيحيان اوانجليست، راياوليها و تقريبا سهچهارم جمهوريخواهاني محقق شده كه معتقدند ترامپ ميتواند سال آينده بايدن را شكست دهد.ترامپ همچنين در نظرسنجيهاي سراسري و در ايالت نيوهمپشاير، دومين ايالت رقابت درونحزبي جمهوريخواهان، برتري بيشتري نسبت به رقباي جمهوريخواه خود دارد.
تقابل دو رويكرد
بر اساس آخرين نظرسنجي والاستريت ژورنال، اگر انتخابات ۲۰۲۴ امروز برگزار ميشد، ترامپ ميتوانست بايدن را شكست دهد. طبق اين نظرسنجي، بايدن در رويارويي فرضي ۴۳ به ۴۷ از ترامپ عقب است.بدبيني عميق نسبت به عملكرد بايدن باعث شده تا سطح حمايت از رييسجمهور تا اين اندازه كاهش يابد. از هر پنج امريكايي تنها يك نفر معتقد است كه سياستهاي بايدن شخصا براي او مفيد بوده، در حالي كه اكثريت ۵۳ درصدي ميگويند كه از رياستجمهوري بايدن آسيب ديدهاند.حتي براي اولينبار است كه در نظرسنجي والاستريت ژورنال، ترامپ توانسته كه از بايدن پيشي بگيرد.در حالي كه رايدهندگان امريكايي تا حد زيادي روي مسائل داخلي و اقتصادي متمركز هستند، جنگ اوكراين و جنگ غزه نامزدهاي ۲۰۲۴ را مجبور كرده تا بهطور علني به مساله سياست خارجي و موضع نظامي ايالات متحده بپردازند. مايكل جنووز، رييس موسسه سياست جهاني در دانشگاه لويولا مريمونت به تلويزيون دِهيل گفت: «ترامپ و بايدن در تلاشند تا ذهنيت قديمي جنگ سرد را با ذهنيت جديدي جايگزين كنند. ترامپ مدافع ديدگاه «اول امريكا» است كه نوعي انزواطلبي براي امريكاست. بايدن نيز حمايت از دموكراسيها را شعار خود قرار داده است؛ رويكردي كه هنوز نتوانسته حمايت رايدهندگان را بخرد.» در حالي كه اين دو رييسجمهور عمدتا در حمايت از جنگ اسراييل عليه حماس همسو هستند، اما در جنگ اوكراين عليه نيروهاي روسيه اختلاف دارند.
جنگ غزه، شكاف دموكراتها را عريان كرد
جنووز گفت كه ايالات متحده همچنان در تلاش است تا بعد از جنگ سرد، مسير سياست خارجي خود را پيدا كند. او گفت كه بحثي كه امروز در مورد غزه و اوكراين در جريان است، ميتواند تاثير بزرگي بر امنيت ملي درازمدت ايالات متحده داشته باشد.در حالي كه جمهوريخواهان در مقابل كمكهاي بيشتر به اوكراين مقاومت ميكنند، جنگ اسراييل و حماس شكافها ميان دموكراتها را آشكار كرده است.بخش وسيعي از دموكراتهاي جوان، مترقيها، عربامريكاييها و ساير اقليتها ميگويند كه استاندارد دوگانهاي بين حمايت از اوكراين در برابر روسيه و حمايت از اسراييل در برابر حماس وجود دارد.رويكرد بايدن در قبال جنگ اسراييل و حماس همچنان با مخالفت اكثريت امريكاييها روبهرو شده و درصد كمي از مردم باور دارند كه اقدامات دولت به راهحلي مسالمتآميز منجر خواهد شد.رويكرد رييسجمهور در قبال اسراييل باعث ايجاد اختلافات فزايندهاي در حزب دموكرات شده و از آغاز جنگ، محبوبيت كلي رويكرد بايدن در ميان همه طرفها و گروههاي سني را كاهش داده است.
پايان توافق ابراهيم؟
از سوي ديگر، اگرچه سياست خارجي دولت اول ترامپ اغلب آشفته به نظر ميرسد، اما تاثيرات بزرگي بر خاورميانه داشت. زماني كه ترامپ وارد كاخ سفيد شد، دشمني اعراب و اسراييل شكاف سياسي تعيينكننده خاورميانه بود. اما او توانست تلآويو و پايتختهاي عرب را به هم نزديكتر كند.
در سال ۲۰۲۰، ترامپ به اسراييل كمك كرد تا روابط رسمي خود با امارات متحده عربي، بحرين و مراكش را تحت توافقنامههايي موسوم به «توافق ابراهيم» برقرار كند.اما با حمله ۷ اكتبر حماس به اسراييل، كشورهاي عربي با فشار فزايندهاي از سوي افكار عمومي جهان اسلام و عرب براي اتخاذ موضعي محكم در برابر اسراييل مواجه شدند. عربستان سعودي كه طبق گزارشها در روند عاديسازي روابط خود با اسراييل قرار داشت، مجبور شد مذاكرات را متوقف كند.عمر رحمان، يكي از اعضاي شوراي امور جهاني خاورميانه گفت كه اسراييل بار ديگر خود را در قامت «منفورترين بازيگر خاورميانه» نشان داده و هرگونه روند عاديسازي با خود را ناممكن كرده است.
رويكرد مبهم ترامپ
در همين حال، ترامپ با به رسميت شناختن قدس شريف به عنوان پايتخت اسراييل، فلسطينيان را نيز خشمگين كرد. فلسطينيها قدس شرقي را پايتخت خود ميدانند.با توجه به اينكه ترامپ در هيچ يك از مناظرات مقدماتي جمهوريخواهان شركت نكرده، مخالفان نتوانستهاند او را در مورد رويكردش نسبت به جنگ اسراييل به چالش بكشند.رييسجمهور سابق در اولين دوره رياستجمهوري خود، اغلب حمايت از اسراييل را سنگ بناي سياست خارجياش ميدانست، اما در هفتههاي اخير سيگنالهاي متفاوتي در مورد رويكردش در قبال جنگ اسراييل ارسال كرده است.ترامپ در مورد كمكهاي مالي به اسراييل سخني نگفته و حتي در آغاز، از واكنش اسراييل به حماس و نتانياهو انتقاد كرد. او رهبران حزبالله را «باهوش» خواند، اما از آن زمان، حمايت بيشتري از اسراييل نشان داد. رييسجمهور سابق گفته كه اين جنگ ممكن است به طول بينجامد.
ميراث شوم
ترامپ در حالي كه مدعي حمايت گروههاي حامي ايران از حمله ۷ اكتبر حماس شد، تاكيد كرد كه موضع سختتري در برابر تهران اتخاذ خواهد كرد.ترامپ همچنين گفته كه از ورود پناهجويان غزه به ايالات متحده امتناع كرده و خواستار غربالگري ايدئولوژيك براي كساني است كه وارد اين كشور ميشوند. ترامپ در دوران رياستجمهورياش، رابطه غيردوستانهاي با رهبران فلسطيني داشت. در سال ۲۰۱۸، دولت ترامپ اعلام كرد كه كمك ۲۰۰ ميليون دلاري به فلسطينيان كرانه باختري و غزه را متوقف خواهد كرد. طرح صلح خاورميانهاي كه دولتش در سال ۲۰۱۸ منتشر كرد، خشم رهبران فلسطيني را برانگيخت؛ چراكه تا حد زيادي با آنچه نتانياهو مطرح كرده بود، مطابقت داشت.اما اكنون مشخص نيست كه ترامپ چگونه با ارسال كمكهاي بشردوستانه به غزه، آن هم در جريان جنگي كه در آن دهها هزار فلسطيني بر اثر حملات هوايي و حمله زميني اسراييل كشته شدهاند، رفتار خواهد كرد. ترامپ بهطور علني در مورد اين موضوع سخني نگفته و كمپينش نيز به درخواستها براي اظهارنظر پاسخ نداده است. ژنرال كيت كلوگ كه در دوره دولت ترامپ در شوراي امنيت ملي كاخ سفيد خدمت ميكرد، در مصاحبهاي گفت كه به ترامپ توصيه ميكند كه در زمينه كمك به غزه، «رويكردي بسيار سختگيرانهتر» نسبت به رويكرد دولت بايدن اتخاذ كند.ترامپ علنا از اسراييل نخواسته كه خويشتنداري نشان داده يا حتي تلاش كند كه تلفات غيرنظاميان را محدود كند. در عوض، ترامپ باور دارد كه جنگ طولانيمدت بين اسراييل و حماس به دليل خصومت ديرينه بين دو طرف، اجتنابناپذير است.ترامپ به شبكه يونيويژن گفت: «شاهد جنگي هستيد كه احتمالا بايد رخ ميداد.» او مدعي شد: «هيچ نفرتي مانند نفرت فلسطينيان از اسراييل نيست و احتمالا برعكس. بنابراين گاهي اوقات بايد اجازه داد همه چيز پيش برود و بايد ديد كه به كجا ختم ميشود.»