در هفته گذشته ايالت مين نيز به كلرادو پيوست و حضور دونالد ترامپ را در انتخابات غيرقانوني اعلام كرد و در اين هفته نيز دادگاه عالي امريكا اعلام كرده است كه امكان حضور ترامپ در انتخابات را بررسي خواهد كرد كه اين مسائل در صورت تداوم ميتواند مانع از حضور دونالد ترامپ در انتخابات رياستجمهوري ايالات متحده شوند. بديهي است كه سياستگذاران ايالات متحد نيز از مخاطرات بينالمللي و تنشهاي داخلي كه ترامپ ميتواند ايجاد كند، آگاه هستند و اين مساله در اين تصميمات سياستگذاران امريكايي موثر باشد. در اين نوشته قصد داريم به بررسي اين مساله بپردازيم كه در صورت پيروزي دونالد ترامپ در انتخابات رياستجمهوري چه مخاطراتي ممكن است در سطح بينالملل در منطقه و آسياي مركزي رخ بدهد.
1- تضعيف اتحاديه اروپا و ناتو:
ترامپ بارها از اين مساله كه بخش اعظمي از هزينههاي ناتو را ايالات متحده پرداخت ميكند، ابراز نگراني كرده است. همچنين ترامپ در دوران رياستجمهوري خود از نخستوزير انگليس بوريس جانسون براي خروج از اتحاديه اروپا حمايت كرد و عملا ديدگاههايي عليه ناتو و اتحاديه اروپا دارد و بديهي است كه در صورت پيروزي دوباره سعي در تضعيف ناتو و اتحاديه اروپا خواهد داشت و اين مساله در صورتي كه با خروج امريكا از ناتو توامان شود، ميتواند بخش اعظمي از توان ناتو را از ميان ببرد و عملا كشورهاي اتحاديه اروپا را در برابر روسيه ضعيفتر كند.
2- تداوم جنگ اوكراين:
ترامپ در صورت پيروزي به دليل عضويت در حزب جمهوريخواه بيشتر از دولت بايدن به اوكراين كمك خواهد كرد، در حالي كه كمكرساني بايدن به زلنسكي به دليل فشارهاي سياسي داخلي با هدف مهاربخشي از توان روسيه است و دولت بايدن اعلام كرده كه پولي براي كمك بيشتر به اوكراين ندارد، اما اين موضوع دور از ذهن نيست كه در صورت پيروزي ترامپ و پيروي وي از سياستهاي جمهوريخواهان ايالات متحده بهطور تمام قد از زلنسكي حمايت كند و اين مساله عملا تنشها در منطقه غرب اروپا را افزايش خواهد داد و چشمانداز مذاكرات صلح بين روسيه و اوكراين را كاهش ميدهد و ميتواند منجر به تنش مستقيم بين ايالات متحده و روسيه شود.
3- افزايش تنشها در درياي چين جنوبي:
رييسجمهور چين بار ديگر بر سياست عدم مداخله تاكيد كرده است و هرچند تاكنون چين اقدامي براي مداخله نظامي در تايوان انجام نداده با اين وجود رييسجمهور چين اعلام كرده كه تايوان را جزيي از خاك چين ميداند؛ بديهي است در صورتي كه ترامپ پيروز شود تلاشها براي مهار چين در درياي چين جنوبي و اقيانوس هند و افزايش رقابتهاي ژئوپليتيك در اقيانوس هند شدت خواهد گرفت و اين مساله منجر به اين خواهد شد كه چين نيز دوباره در صحنه معادلات امنيتي به يك بازيگر فعال تبديل شود.
4- تداوم تنشها در سرزمينهاي اشغالي:
دولتهاي امريكا چه دموكرات باشند و چه جمهوريخواه عملا از اسراييل حمايت ميكنند و قدرت لابي يهود در امريكا بالاست؛ با اين وجود ميزان قرابت حزب جمهوريخواه امريكا به اسراييل هميشه بيشتر از حزب دموكرات بوده و بديهي است كه همانند دوران رياستجمهوري اول ترامپ كه بيتالمقدس و تب تپههاي جولان به اسراييل داده شد، حمايتهاي ايالات متحده از كابينه نتانياهو بيشتر خواهد شد و خود اين مساله نيز فرصتهايي را به نتانياهو براي ماندن در صحنه قدرت اسراييل و افزايش موازنه وحشت در سرزمينهاي اشغالي خواهد داد.
5- افزايش احتمال رويارويي ايران و ايالات متحده:
بديهي است كه با پيروزي دونالد ترامپ چالشها بين ايران و ايالات متحده بهطور قابل توجهي افزايش خواهد يافت و چشمانداز هرگونه توافقي به شدت كمرنگ خواهد شد، هر چند توافقي كه بين دولت رييسي و ترامپ بر فرض محال منعقد شود، ميتواند توافق قويتري باشد؛ اما موضوع اصلي اين است كه چشمانداز توافق بسيار كمرنگ خواهد شد و ايران در معرض تنش با ايالات متحده قرار خواهد گرفت و حتي چشمانداز احتمال مواجهه ايران و ايالات متحده نيز باتوجه به رفتارهاي سابق ترامپ ازجمله شهادت سردار سليماني افزايش خواهد يافت. با توجه به سابقه ترامپ در پاره كردن برجام، حتي در صورت عدم رويارويي نظامي ايران و ايالات متحده، اين مساله دور از ذهن نيست كه پيروزي ترامپ همين كورسوي اميدي كه براي به ثمر رسيدن مذاكرات احياي برجام و لغو تحريمها نيز وجود دارد را ببندد.
6- افزايش دوباره رقابتهاي ژئوپليتيك در منطقه خاورميانه:
چين سال گذشته نقش اساسي در انعقاد پيمان صلح بين ايران و عربستان سعودي ايفا كرده است، اما بايد به اين مساله اشاره كرد در صورتي كه دولت جمهوريخواه بر سر كار بود حتي چشمانداز اين صلح نيز دور از دسترس ميشد؛ زيرا ترامپ براي به هم زدن اين پيمان بر عربستان سعودي و كشورهاي عربي نيز اعمال فشار خواهد كرد و اين مساله قابل ذكر است كه در صورت پيروزي، ترامپ نهايت تلاش خود را براي بر هم زدن پيمان صلح بين ايران و عربستان و افزايش مخاطرات ژئوپليتيك بين ايران و عربستان انجام خواهد داد.
نتيجهگيري:
منطقه خاورميانه و اوراسياي مركزي هماكنون و حتي با حضور دولت دموكرات بايدن آبستن حوادث متعددي است. پيروزي ترامپ به دو صورت غيرمستقيم و مستقيم بر معادلات امنيتي در منطقه خاورميانه و اوراسياي مركزي به صورت منفي اثرگذار خواهد بود. او تلاش خواهد كرد از بازيگران مياني براي ايجاد مخاطرات ژئوپليتيك عليه روسيه و ايران و چين بيشتر استفاده كند. رفتارهاي دور قبل رياست جمهوري ترامپ نشان داده كه پيروزي مجددش ميتواند به عنوان يك كاتاليزور در راستاي افزايش بينظمي و آنارشيسم در سطح جهان عمل كند، اين مساله به مفهوم ايجاد صلح در صورت پيروزي مجدد بايدن نيست، اما اين احتمال دور از ذهن نيست كه با پيروزي مجدد ترامپ بحرانهاي جاري عميقتر شوند. كارشناس مسائل منطقه و خاورميانه