به گزارش رسانههای بینالمللی، در بحبوحه تنشهای اسرايیل و ایران، ایالاتمتحده کشتیهای جنگی خود را در منطقه جابهجا کرده است. در همین حال، جو بایدن روز جمعه مدعی شد که انتظار دارد ایران به زودی به اسرايیل حمله کند و تاکید کرد که در صورت وقوع چنین حملهای، ایالاتمتحده از اسرايیل حمایت و دفاع خواهد کرد. بایدن در جریان رویدادی در کاخ سفید، در پاسخ به پرسش خبرنگاران که ريیس جمهور امریکا فکر میکند حمله ایران در چه بازه زمانی رخ دهد، ادعا کرد که اگرچه نمیخواهد درباره «اطلاعات محرمانه» صحبت کند، اما انتظار دارد «حمله قریبالوقوع» باشد. بایدن در پاسخ به این پرسش که پیام او به ایران چیست، مدعی شد: «حمله نکن!» او گفت: «ما به دفاع از اسرايیل پایبند هستیم. ما از اسرايیل حمایت خواهیم کرد، ما به دفاع از اسرايیل کمک خواهیم کرد و ایران در حمله خود موفق نخواهد شد.»
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی امریکا نیز روز جمعه به خبرنگاران گفت که مقامات امریکایی در «ارتباطات مداوم» با همتایان اسرايیلی خود «برای اطمینان از این موضوع هستند که آنها میتوانند در برابر این نوع حملات از خود دفاع کنند.» کربی مدعی شد: «ما معتقدیم که حمله احتمالی ایران هنوز تهدیدی قابل توجه است. ما هر کاری از دستمان بر میآید انجام میدهیم تا مطمئن شویم اسرايیل میتواند از خود دفاع کند.» به گزارش سیانان، پنتاگون به طور خاص برای تقویت دفاع هوایی نیروهای امریکایی مستقر در عراق و سوریه که بیش از 100 بار در فاصله اکتبر تا فوریه هدف حمله اعضای محور مقاومت از حامیان ایران قرار گرفتند، فعالیت دارد. علاوه بر این، وزارت خارجه امریکا به امریکاییهای مقیم سرزمینهای اشغالی هشدار داده است که به خارج از شهرهای بزرگ سفر نکنند، زیرا آنها انتظار دارند حمله ایران به اسرايیل ممکن است شامل پرتاب بیش از 100 پهپاد و دهها موشک به سمت اهداف نظامی باشد.
درحالی که هشدارها در مورد پاسخ احتمالی تهران افزایش یافته، اسرايیل برای حمله ازسوی ایران یا اعضای محور مقاومت در حالت آماده باش قرار دارد. این درحالی است که هند نیز به شهروندان خود نسبت به سفر به ایران و سرزمینهای اشغالی به دلیل تشدید تنشها بین اسرايیل و ایران هشدار داده است.
به گزارش رویترز، حزبالله لبنان، متحد نزدیک ایران در منطقه، روز جمعه موشکهایش را به سمت شمال سرزمینهای اشغالی شلیک کرد. ارتش اسرايیل اعلام کرد که حدود 40 موشک از لبنان به سمت شمال سرزمینهای اشغالی شلیک شده است. ارتش اسرايیل همچنین مدعی شد که دو پهپاد مملو از مواد منفجره را که از سوی حزبالله پرتاب شده بود، سرنگون کرده است. نیروهای تحت رهبری حزبالله از 8 اکتبر 2023 بهطور تقریبا روزانه به تجمع و پستهای نظامی اسرايیل در امتداد مرز جنوبی خود حمله میکنند. گزارش وال استریت ژورنال به نقل از منابعی در روز پنجشنبه (11 آوریل) مدعی شد که اسرايیل در حال آماده شدن برای «حمله مستقیم ایران به جنوب یا شمال سرزمینهای اشغالی» در روز جمعه یا شنبه است، اما تصمیم نهایی هنوز گرفته نشده است. کشورهایی از جمله فرانسه، هند، روسیه، لهستان و بریتانیا به شهروندان خود نسبت به سفر به اسرايیل و سرزمینهای اشغالی فلسطین و در برخی موارد منطقه وسیعتر شامل سوریه و لبنان در بحبوحه تهدیدات حمله احتمالی ایران در پاسخ به حمله ماه جاری اسرايیل به کنسولگری ایران در دمشق هشدار دادهاند.
بلومبرگ: پاسخ ایران ترکیبی است
بلومبرگ نیز در این مرحله از رویارویی ایران و اسرايیل، دو سناریو محتمل را بررسی کرده است: یکی موشکباران اسرايیل یا از سوی نیروهای مقاومت در لبنان یا از سوی خود ایران و دوم، حمله پهپادی انبوه. به ادعای این نشریه گزینه بعیدتر ایران بسیج نیروی زمینی از میان متحدین خود در لبنان یا سوریه از سمت بلندیهای جولان است. این رسانه با استناد به جزيیات تواناییهای ایران که در ارزیابی آژانس اطلاعات دفاعی ایالاتمتحده در 11 آوریل منتشر شد، این گزاره را مطرح کرده که هرگونه پاسخ احتمالی ایران به اسرايیل احتمالا ترکیبی از موشکها و هواپیماهای بدون سرنشین یا پهپادهاست. گزارش این آژانس میگوید: «نیروی موشکی تهران بهطور فزایندهای قدرتمند است و همین مساله درباره پهپادهای ایران نیز صدق می کند. »
وال استریت ژورنال: تحرکات ناوهای جنگی امریکا
روزنامه وال استریت ژورنال نیز در گزارشی مینویسد که در پی افزایش تهدیدات نظامی ایران علیه اسرايیل، ایالاتمتحده ناوهای جنگی را برای محافظت از اسرايیل و نیروهای امریکایی در منطقه به سرعت در موقعیت دفاعی قرار داد، به این امید که حمله مستقیم ایران به اسرايیل را که ممکن است قریبالوقوع باشد، مهار کند. اریک کوریلا، ريیس فرماندهی مرکزی ایالاتمتحده، روز جمعه در مورد حمله احتمالی ایران با یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرايیل در اسرايیل گفتوگو کرد. به گفته وزارت جنگ اسرايیل، گالانت مدعی شد: «ما با همکاری نزدیک با شرکای خود آماده دفاع از خود در زمین و هوا هستیم و می دانیم چگونه به تهدیدات پاسخ دهیم.» مقامات امریکایی گفتند که اقدامات ایالاتمتحده شامل جابهجایی دو ناوشکن است که یکی از آنها قبلا در منطقه بود و دیگری که به آنجا هدایت شده بود و افزودند که حداقل یکی از این شناورها دارای سیستم دفاع موشکی ایجس بود.
هم اسرايیل و هم ایالاتمتحده در مورد حمله احتمالی ایران به اسرايیل ابراز نگرانی می کنند. وال استریت ژورنال به نقل از مقامات اسرايیلی مدعی است که اگر موشکهای بالستیک یا پهپادهای ایرانی از خاک ایران سرزمین های اشغالی را هدف قرار دهند، اسرايیل پاسخ خواهد داد و ایالاتمتحده به صراحت اعلام کرده است که از آن حمایت خواهد کرد. جو بایدن با تاکید بر تعهد ایالاتمتحده به امنیت اسرايیل، قول حمایت «آهنین» از اسرايیل را داد. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرايیل روز پنجشنبه گفت که کشورش آماده پاسخ مستقیم به هر حملهای است. او گفت: «هر کس به ما آسیب برساند، ما به او آسیب خواهیم رساند. ما آماده پاسخ به تمام نیازهای امنیتی اسرايیل، چه در زمینه دفاعی و چه در زمینه تهاجمی هستیم.»
اکسیوس: پیامهای محرمانه تهران و واشنگتن
در پی تهدیدهای امریکا نسبت به دخالت در حمله احتمالی ایران به اسرايیل، سه مقام امریکایی در گفتوگو با اکسیوس مدعی شدند که ایران در اوایل این هفته از طریق چندین کشور عربی پیامی برای دولت بایدن فرستاده است؛ پیامی با این مضمون، اگر ایالاتمتحده در جنگ بین اسرايیل و ایران دخالت کند، نیروهای امریکایی در منطقه هدف حمله قرار خواهند گرفت. این در حالی است که ایالاتمتحده و اسرايیل در حال آماده شدن برای پاسخ ایران علیه اسرايیل هستند. مقامات ایران، اسرايیل را تهدید به «مجازات» کردهاند، اما به ادعای اکسیوس، ایران از طریق کانالهایی به ایالاتمتحده اعلام کرده است که این حمله تلافیجویانه، «محدود» خواهد بود. اسرايیل و ایالاتمتحده فکر میکنند که حمله ایران شامل پرتاب موشکهای بالستیک، موشکهای کروز و پهپادهای تهاجمی از ایران به خاک اسرايیل میشود. مقامات امریکایی میگویند که دولت بایدن از اسرايیل خواسته است تا قبل از تصمیم گیری در مورد هرگونه اقدام تلافیجویانه ازسوی اسرايیل، به ایالاتمتحده اطلاع دهد و ایالاتمتحده نیز در این باره اظهارنظر کند.
یک مقام دفاعی ایالاتمتحده به اکسیوس گفت که ایالاتمتحده تجهیزات نظامی بیشتری را به منطقه منتقل میکند تا تلاشهای بازدارندگی منطقهای را تقویت کند و حفاظت از نیروها را برای نیروهای امریکایی افزایش دهد. سه مقام امریکایی نیز به اکسیوس گفتند که در روزهای اخیر ایرانیها به چندین دولت عربی گفتهاند که امریکا را مسوول حمله اسرايیل به کنسولگری خود میدانند، چراکه تجهیزات و چراغ سبز ایالاتمتحده اسرايیل را در مبادرت به چنین اقداماتی جسور کرده است.
نیویورک تایمز: ایران و اسرايیل تمایلی به جنگ تمام عیار ندارند
به گزارش نیویورک تایمز، نیروهای اسرايیلی روز جمعه و در پی گزارشاتی مبنی بر پاسخ قریبالوقوع ایران یا محور مقاومت به حمله اسرايیل، در حالت آمادهباش کامل بهسر میبردند. تحلیلگران و مقامات مدعی شدهاند که پاسخ ایران ممکن است واکنش اسرايیل را برانگیزد و بهطور بالقوه به درگیری گستردهتر در منطقه منجر شود. همزمان تحلیلگران نظامی میگویند نه اسرايیل و نه ایران ظاهرا علاقهای برای ورود به جنگ ادعایی تمام عیار را ندارند. اما هشدار دادهاند که اشتباه محاسباتی در مورد خطوط قرمز هر یک از طرفین میتواند به تشدید خصومتها منجر شود. در بخش دیگری از تحلیل نیویورک تایمز، به توان نظامی ایران در صورت رویارویی احتمالی با اسرايیل پرداخته شده است.
در این نشریه آمده است: ایران بهرغم تحریمها توانسته قابلیتهای نظامی خود را به میزان قابل توجهی توسعه دهد که در کنار دیپلماسی منطقهای، این امکان برای ایران فراهم شده تا خود را به عنوان یک قدرت در منطقه تثبیت کند. از منظر نظامی، ایران سیستم دفاع خود را بر مبنای پاسخگویی استوار میکند که با سطح تهدیدی که با آن مواجه است، مطابقت دارد. این پاسخگویی در چارچوب یک دیدگاه نامتقارن از دفاع است که شامل ایجاد روابط براساس شباهتهای گفتمانی با بازیگران دولتی و غیردولتی در منطقه است. ایران به دنبال استفاده حداکثری از این رویکرد نامتقارن، هم برای جلوگیری از هرگونه تهدید و هم برای دفاع از منافع خود در منطقه بوده است. به باور ناظران، توانمندی های اخیر ایران در زمینه موشکی و پهپادی به ایران قدرتی داده تا بتواند از خود دفاع کند. ایران با به کارگیری فرآیندی دقیق، تواناییها و دکترین نظامی خود را برای پاسخگویی به تهدیدات ایالاتمتحده و متحدانش تطبیق داده است.
الجزیره: بایدن در تنگنا قرار گرفته است
در همین راستا نشریه الجزیره با اشاره به افزایش احتمال رویارویی تهران و تلآویو به وضعیت جو بایدن پرداخته و در این باره نوشته، حاشیهها و تنشهای ناشی از دور تازه درگیریهای خاورمیانه، سیاست خارجی واشنگتن را بیشتر تحت فشار قرار داده است. در حال حاضر، ایالاتمتحده بین دو اولویت به ظاهر متضاد گرفتار شده است: ارائه حمایت بیقید و شرط از اسرايیل و جلوگیری از گسترش درگیری در غزه. تریتا پارسی، معاون اجرایی اندیشکده کوئینسی اظهار داشت که «بایدن در حال دو برابر کردن فرمولی است که تاکنون فاجعهبار بوده است.» پارسی گفت: بایدن باید اسرايیل را به خاطر حمله به سفارت ایران در اول آوریل، نقض قوانین بینالمللی و به خطر انداختن نیروهای امریکایی در منطقه سرزنش میکرد. اما او توضیح داد: دولت بایدن به اسرايیل با وعده حمایت از آن پاداش میدهد. ایالاتمتحده -برخلاف برخی متحدان عرب و غربی خود- حمله اسرايیل به تاسیسات دیپلماتیک ایران در سوریه را که منجر به شهادت رسیدن هفت تن از اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ازجمله سه فرمانده شد، محکوم نکرده است. با این حال، کاخ سفید به سرعت از این حمله فاصله گرفت و تاکید کرد که ایالاتمتحده در آن دخالتی نداشته است.در همین رابطه، جاناتان پانیکوف، مدیر ارشد ابتکار امنیت خاورمیانه اسکوکرافت، در تحلیلی به چهار سناریو ممکن ایران در پاسخ به اسرايیل می پردازد:
1- واکنش مقابله به مثل ایران در خارج از منطقه رخ دهد. ایران ممکن است در پاسخ به حمله تروریستی اسرايیل به کنسولگریاش، در خارج از منطقه به شکل مشابه به آن پاسخ دهد.
2- ایران از متحدین خود مانند حزبالله برای حمله یا حمله به اهدافی در داخل سرزمینهای اشغالی استفاده میکند. هر چند مقامات ایران بارها گفتهاند که حزبالله و دیگر گروههای مقاومت در رابطه با تعامل خصمانه با اسرايیل، محاسبات مستقل تصمیمگیری خود را دارند، آنها میتوانند در پیوندی راهبردی و هدفی مشترک، یعنی نابودی رژیم اسرايیل، بهپا خیزند. در رابطه با گرفتن انتقام مستشاران نظامی ایران که به نیروهای مقاومت کمک کردهاند تا بتوانند جلوی اشغالگری ایالاتمتحده و اسرايیل بایستند، موضوع میتواند رنگ و بوی دیگری داشته باشد. بنابراین، این یکی از محتملترین سناریوهای ایران است.
3- ایران از نیروهای مقاومت در عراق یا سوریه برای حمله به اشغالگری امریکا پشتیبانی میکند. از جمله کسانی که هفته گذشته در تهران برای راهپیمایی سالانه روز قدس در حمایت از فلسطین حضور داشتند، ابو فدک المحمداوی، رهبر نیروهای حشد شعبی عراق بود. پس نیروی مردمی عراق که به نوعی خود را مدیون تهران در پایان دادن به تهدید داعش میدانند و نسبت به رژیم اسرايیل نیز دیدگاهی خضمانه دارند، به نظر در سناریو حمله ایران مشارکت چشمگیری داشته باشند.
4- ایران به طور نظامی به سرزمینهای اشغالی حمله میکند و/یا مقامات ارشد اسرايیل را به تلافی ترور فرماندهان مستشاری خود از بین ببرد. به عقیده جاناتان پانیکوف حمله با استفاده از موشکهای بالستیک یا هواپیماهای بدون سرنشین علیه اهداف داخلی اسرايیل تاثیرگذارترین و پرخطرترین گزینه در دسترس تهران خواهد بود. درحالی که ایران ممکن است به دنبال جلوگیری از تشدید تنش و تبدیل آن به جنگی تمام عیار باشد، این سناریو به نظر هنوز گامی پرمخاطره محسوب میشود.
فایننشال تایمز: رویارویی در سایه تهران و تلآویو وارد فاز تازهای شد
فایننشال تایمز به نقل از مقامات مطلع مدعی شده که ایران به متحدان و کشورهای غربی خبر داده است که برای جلوگیری از درگیری همهجانبه منطقهای به شیوهای «محدود» پاسخ خواهد داد. مقام مسوول در جریان گفتوگوهای اخیر وزیر امور خارجه ایران و مقامات عمان مدعیاند، بعید است تهران تاسیسات دیپلماتیک اسرايیل را در منطقه هدف قرار دهد.
به گفته مقاماتی که در جریان وضعیت قرار گرفتهاند، به نظر میرسد نهادهای اطلاعاتی امریکا در مورد هر حمله قریبالوقوع اطلاعاتی دقیق و مشخص داشته باشند؛ گزارهای که به اسرايیل دریچهای برای آمادهسازی دفاع خود میدهد. همزمان یکی از مقامهای ایران به فایننشال تایمز گفت که ایران آماده است برای به حداکثر رساندن تاثیر سیاسی پاسخ خود هر کاری بتواند بکند. او خاطرنشان کرد که ایران به دنبال این است که اسرايیل از درون از هم بپاشد و تاکتیک ایران این است که تا با توسل به اهرم بلاتکلیفی روانی و هم وادار کردن اسرايیل به حفظ آمادگیاش این امر را تسهیل کند. او افزود که ایران بدون ارائه جزيیات بیشتر، از «ترکیبی» از گزینهها در حملات خود علیه اسرايیل استفاده خواهد کرد. واکنش مورد انتظار ایران در حال حاضر احساس نگرانی شدیدی را در اسرايیل ایجاد کرده است و مردم به دنبال انبار مایحتاج و سرپناه هستند. این احساس ناامنی در شهرهای اسرايیلی در روزهای اخیر به اوج خود رسیده است.
گروه بینالمللی بحران نیز در تحلیلی به وضعیت این روزهای خاورمیانه و درگیری ایران و اسرايیل پرداخته است. در پسزمینه درگیری غزه که اکنون در هفتمین ماه خود قرار دارد، اختلاف میان این دو دشمن سرسخت، «جنگ میان جنگها» را به رویارویی مستقیم تبدیل میکند. مقامات ایران معمولا به دنبال حفظ آنچه «صبر استراتژیک» مینامند در پاسخ به حملات گذشته، مقابله با خرابکاریهای هستهای با گسترش مضاعف هستهای و حمله به فرماندهان ارشد خود به تقویت تواناییهای متحدان غیردولتی خود در منطقه متعهد بودهاند. برخی در تهران نسبت به تله کابینه اسرايیل که میتواند تشدیدکننده درگیریها در منطقه باشد، هشدار میدهند.
به عقیده مفسران فعال در گروه بحران، خطر محاسبه اشتباه در حال افزایش است و پیامدهای آن میتواند عمیق باشد. پاسخ احتمالی ایران به اسرايیل، به ویژه حمله مستقیم، احتمالا پاسخی تشدیدکننده و تلافیجویانه اسرايیل را به دنبال خواهد داشت. مقامات اسرايیلی به صراحت اعلام کردهاند که اسرايیل به طور متقابل با هدف قرار دادن مستقیم خاک خود پاسخ خواهد داد. بعید است واشنگتن نیز بدون توجه به اختلافاتش با اسرايیل بر سر غزه، دست به کار شود. بهزعم گروه بینالمللی بحران، اقدام ایران، حتی اگر در تهران به عنوان ماهیت مدنظر و محدود تصور شود، میتواند به سرعت جرقههای درگیری گستردهتری را با همپیمانان مربوطه هر طرف ایجاد کند. ضروری است که هر دو طرف با تشویق و فشار شرکای خود از تشدید تنش اجتناب یا حداقل آن را در زمان و محدوده مهار کنند. حتی اگر در این فرصت موفق به انجام این کار شوند، ادامه جنگ در غزه خاورمیانه را به قله بحران و آشوب نزدیکتر میکند، سناریوی فاجعهباری که در آن همه شکست خواهند خورد.
در همین رابطه، لوید آستین، وزیر دفاع امریکا، روز پنجشنبه در تماسی به یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرايیل گفت که اسرايیل «میتواند برای دفاع از اسرايیل در برابر حملات ایران که تهران علنا آنها را تهدید کرده است، روی حمایت کامل امریکا حساب کند.» گالانت نیز به آستین گفت که «حمله مستقیم ایران مستلزم واکنش مناسب اسرايیل علیه ایران است.» مقامی امریکایی به اکسیوس گفت که از پیام دریافتی از طریق چندین کشور عربی مشخص نیست که آیا ایرانیها تهدید کردهاند که در صورت کمک به اسرايیل در رهگیری موشکهای ایران به نیروهای امریکایی حمله میکنند یا فقط در صورت مشارکت در اقدام تلافیجویانه اسرايیل. اما با این وجود، این مقام امریکایی گفت که واشنگتن در کنار تلآویو خواهد ایستاد.