دیروز هوای 6 شهر ایران به وضع «خطرناک» رسید

گروه اجتماعي

 دیروز ( دوم خرداد ) هوای 6 شهر کشور به وضعیت خطرناک رسید چون میزان آلاینده ها در این شهرها بالای 300 بود و بین این 6 شهر ، شهرهای پلدشت ، کرمان ، انار و رفسنجان ، آلوده ترین شهرهای کشور بودند . طبق جدول «سامانه پايش كيفي هواي كشور» ديروز شهرهای پلدشت ( آذربایجان غربی ) با شاخص 500 بابت ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون ، کرمان ( استان کرمان ) با شاخص 500 بابت ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرون ، زرند ( استان کرمان)  با شاخص 430 بابت ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرون ، انار ( استان کرمان ) با شاخص 500 بابت ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرون ، رفسنجان  (استان کرمان ) با شاخص 500 بابت ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرون ، بافق ( استان یزد)  با شاخص 450 بابت ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرون ، هوای خطرناک داشتند . علاوه بر این ، 5 شهر کشور هم شاخص آلاینده 200 تا 300 داشتند و هوای  «بسیار ناسالم » را تجربه کردند . باقرشهر ( استان تهران ) بابت آلاینده ازن ، زابل ( استان سیستان و بلوچستان ) و مهریز ( استان یزد ) بابت ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرون هوای بسیار ناسالم داشتند در حالی که هوای شهرهای رفسنجان و انار هم علاوه بر وضعیت خطرناک ، به دلیل غلظت بالای ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 و  10 میکرون به وضعیت بسیار ناسالم رسید . طبق گزارش این سامانه ، دیروز همچنین هوای 9 شهر کرمان ، زابل ، پارس 2 (منطقه‌اي در شهر عسلويه -استان بوشهر- و شهركي كارگرنشين در جوار مجتمع گاز پارس جنوبي )اشکذر ، مهریز ، بافق، اردکان ، میبد و یزد به دلیل غلظت بالای ازن و ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 و 10 میکرون ، به وضعیت ناسالم برای همه گروه ها رسید چون غلظت این آلاینده ها در این 9 شهر بین 150 تا 200 بود . 
دیروز همچنین 11 شهر شامل  اراک ، ملایر ، سجزی ، فردیس ، بوشهر ، پارس 1 ( دهستانی  در شهر عسلویه و نزدیک مجتمع گاز پارس جنوبی ) شوشتر ، ماهشهر، هندیجان ، خرمشهر ، زاهدان ، هوای ناسالم برای گروه‌های حساس داشتند چون غلظت آلاینده های ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون ، ازن ، ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرون ، دی اکسید گوگرد و دی اکسید نیتروژن در هوای این شهرها بین 100 تا 150 بود . ديروز همچنين در گزارش شركت كنترل كيفيت هوا متعلق به شهرداري تهران هم اعلام شد كه شاخص آلودگي هوا در پايتخت طي روزهاي اول و دوم خرداد به ترتيب 72 و 91 بوده با اين تفاوت كه روز سه شنبه اول خرداد شاخص 72 مربوط به ميزان بالاي ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون اما در روز  چهارشنبه دوم خرداد ، شاخص 91 در شهر تهران  مربوط به میزان بالای آلاينده ازن بوده است . طبق گزارش شرکت کنترل کیفیت هوا ، پايتخت از ابتداي سال تا روز دوم خرداد فقط 5 روز هواي پاك داشته و 58 روز وضعيت هواي تهران در حد قابل قبول بوده در حالي كه در سال 1402 تعداد روزهاي با هواي پاك در پايتخت 8 روز و تعداد روزهاي با هواي قابل قبول 53 روز بوده و از ابتداي فروردين تا دوم خرداد 1402 هم سه روز با هواي ناسالم براي گروه‌هاي حساس ثبت شده است . 
طبق تعريف بين‌المللي شاخص‌هاي كيفيت هوا، صفر تا 50 به معناي هواي خوب و بي‌خطر، 50 تا 100 به معناي كيفيت متوسط اما با آلاينده‌هاي بسيار كم، 100 تا 150 به معناي هواي ناسالم براي گروه‌هاي حساس، 150 تا 200 به معناي هواي ناسالم براي همه گروه‌ها، 200 تا 300 به معني هواي بسيار ناسالم و 300 تا 500 به معني هواي خطرناك است. 
طبق نتايج مطالعه‌ سال 1399 وزارت بهداشت، غلظت ذرات معلق با قطر كمتر از 2.5 ميكرون در 25 شهر كشور و براي جمعيت 32 ميليون نفري ساكن اين شهرها 29 ميكروگرم بر مترمكعب و حدود ۶ برابر رهنمود سازمان جهاني بهداشت بوده و در سال 1399، در شهرهاي زابل، تهران، اهواز، اصفهان و مشهد، بيشترين غلظت آلايندگي با ذرات معلق با قطر كمتر از 2.5 ميكرون ثبت شده است . طبق اين گزارش، در سال 1399 در اين 25 شهر بيش از 11 هزار نفر به دليل تاثيرپذيري از آلودگي هوا جان خود را از دست داده‌اند در حالي كه 14.34 درصد از اين متوفيان، بر اثرسكته مغزي، 14.28 درصد بر اثر بيماري‌هاي ايسكميك قلبي، 11.19 درصد، بر اثر بيماري‌هاي مزمن انسداد ريوي و 9.39درصد بر اثر سرطان ريه فوت كرده‌اند . نتايج تحقيق مشابهي در سال 1400 و در 27 شهر كشور نشان داد كه مواجهه با ذرات معلق با قطر كمتر از 2.5 ميكرون در هواي اين شهرها باعث فوت حدود 21 هزار نفر از ساكنان اين شهرها شده است . گزارش وزارت بهداشت در سال 1401 هم افزايش فوتي‌هاي ناشي از مواجهه با آلودگي هوا را نشان مي‌داد چنانكه به استناد اين گزارش كه زمستان پارسال منتشر شد، در سال 1401 بيش از 26 هزار نفر از جمعيت بالاي 30 سال در 33 شهر كشور به دليل مواجهه با ذرات معلق با قطر كمتر از 2.5 ميكرون فوت كرده‌اند و ۱۳.۹ درصد از مرگ‌هاي طبيعي در ايران هم به دليل مواجهه با ذرات معلق با قطر كمتر از 2.5 ميكرون بوده است . 
افزايش تعداد فوتي‌هاي ناشي از مواجهه با آلودگي هوا در ايران در حالي است كه سازمان بهداشت جهاني، ذرات معلق با قطر بيش از 2.5 ميكرون را خسارت‌بارترين آلاينده هوا معرفي كرده و طبق دستورالعمل اين نهاد بين‌المللي، حداكثر ميزان مطلوب آلاينده ذرات معلق با قطر كمتر از 2.5 ميكرون در هواي يك شهر يا كشور در مدت 24 ساعت، 15 ميكروگرم بر مترمكعب و در مدت يك‌سال بايد 5 ميكروگرم بر مترمكعب باشد، اما سال 2022، ايران در جدول IQAIR بابت غلظت ذرات معلق با قطر كمتر از 2.5 ميكرون و بين 131 كشور جهان، در رديف 21 ايستاد، چون طبق اين گزارش ميانگين سالانه غلظت ذرات معلق با قطر كمتر از 2.5 ميكرون در ايران 32.5 ميكروگرم بر مترمكعب و بيش از 6 برابر توصيه سازمان بهداشت جهاني بود در حالي كه فقط 20 كشور جهان، بابت اين آلاينده وضعيت بدتر از ايران داشتند، اما وضعيت غلظت اين آلاينده در 110 كشور جهان، بهتر از ايران بود . 
در گزارش سال 2022 موسسه AQI هم نتايج مشابهي درباره وضعيت غلظت آلاينده ذرات معلق با قطر كمتر از 2.5 ميكرون در ايران مشاهده شد چنانكه ايران در اين سال در بين 141 كشور جهان، رتبه 13 را داشت و فقط 12 كشور جهان وضعيت بدتر از ايران اما 128 كشور وضعيت بهتر از ايران داشتند و ميزان غلظت آلاينده ذرات معلق با قطر كمتر از 2.5 ميكرون در هواي شهرهاي اين 128 كشور، بسيار كمتر بود .