ادامه از صفحه اول
برداشتي آزاد از علل گرايش به «مست عشق» و «فسيل»
«مست عشق» نيز به نظر من پيرو همين قاعده است. بخشي از تماشاگران اين فيلم، متفاوت‌تر از تماشاگران فيلم‌هاي طنز هستند. در ميان مخاطبان «مست عشق» نيز نوعي آرامش جويي و گريز از مناسك و فرهنگ ديكته شده مسلط را مي‌توان مشاهده كرد. «مست عشق» حكايت از جامعه‌اي دارد كه مي‌خواهد از سياست‌زدگي دوري كند.
از مخاطبان اين فيلم، مي‌توان انتخاب دين عشق و عرفان در برابر دين تكليف را دريافت كرد. استقبال از «مست عشق» نمي‌تواند از تغييرات ارزشي در ايران - همانند ارزش‌هاي جهاني- در بروز نوعي معنويت‌گرايي جديد به خصوص در ميان نسل‌هاي جديد دور باشد. وقتي در جامعه برداشت متفاوتي از ارزش‌هاي ديني، معنوي و مناسك و نوعي گريز از تعاريف متداول از دين اتفاق مي‌افتد، اما اعتقاد به خداوند و ارزش‌هاي بنيادين همچنان در قبال ظواهر در وجودشان جاري است. علاوه بر اين موارد، در تحقيقي كه در تحليل گرايش به سريال‌هاي ضعيف ترك در بين ايرانيان در چند سال اخير داشتم به اين يافته نيز رسيدم كه برخي افراد بدون توجه به محتواي فيلم، پس‌زمينه‌هايي با هارموني‌هاي رنگي جذاب، توجه به موارد زيبایی شناختي و مضاميني به دور از تنش‌هاي سياسي را عامل جذب به اينگونه سريال‌ها دانسته و اين موارد را به عنوان علل عدم تمايل به تماشاي سيماي ملي عنوان مي‌كردند. من در اين يادداشت، ادعاي يك تبيين جامع و كامل از علل پرفروش شدن گيشه دو فيلم ياد شده ندارم اما معتقدم وجوهي از واقعيت‌هاي ايران امروز مانند شرايط نامناسب اقتصادي، سقوط به طبقات پايين اجتماعي و يأس از افق‌هاي بهتر و از سويي تحميل‌ها و فشارهاي فرهنگي در قالب ارزش‌هاي رسمي، با خوانش‌هاي تنگ از دين و خستگي ناشي از مناسك‌هاي رسمي، مي‌تواند بخشي از علل استقبال مخاطب‌ها و تماشاگران را تبيين نمايد.
آیا امیدی هست؟
به نظرم و براساس شواهد و قرائن موجود مردم ما آمادگی دارند که یک بار دیگر پای صندوق بیایند. صندوقی که حدی از انتخاب معنادار را برای آنان فراهم کند. تجربه منفی سه سال گذشته را پیش رو دارند و آماده نشان دادن اراده خود هستند. توجه کنیم که مشارکت ۷۰درصدی دو برای ۳۵درصدی نیست، بلکه چندین برابر آن اهمیت دارد، چون حدود ۲۰ تا ۲۵درصد از مشارکت‌ها وجه مناسکی داشته و اهمیت تعیین‌کننده در فضای سیاسی ندارند. گرچه تحلیل اولیه‌ای که نوشتم معطوف به اراده رسمی در برگزاری انتخابات مناسکی بود ولی همان‌طور که در آن یادداشت هم اشاره کردم مطلوب‌ترین انتخابات که جهش رو به جلویی خواهد بود و راه نرفته گذشته را تا حدی جبران خواهد کرد، مشارکت گسترده تا ۷۰درصد است و این توپ در زمین حکومت است. مشارکت و عدم مشارکت مردم ما تابع تبلیغات خارجی و توطئه دشمنان و این‌جور عوامل نیست. فقط تابع کیفیت و اعتبار صندوقی است که جلوی آنها گذاشته می‌شود. ناامید نباید بود. هفته آینده روشن خواهد شد.