سومين ابر پروژه ريلي ايران در آستانه افتتاح

گروه اقتصادي

افتتاح يكي از كليدي‌ترين خطوط ريلي ايران باز هم به تعويق افتاد. راه‌آهن رشت- بندر كاسپين كه نقطه اتصال خليج فارس به درياي خزر محسوب مي‌شود؛ بار ديگر و اين بار به دلايلي نامشخص به تعويق افتاده است. قرار بود روز سه‌شنبه هشتم خرداد ماه اين خط ريلي افتتاح شود؛ اما مطابق آنچه وزارت راه و شهرسازي مي‌گويد، تا چند روز آينده توسط معاون اول رييس‌جمهور فقيد افتتاح خواهد شد. پيش از اين قرار بود كه اين خط ريلي تا پايان سال 1402 به بهره‌برداري برسد. اما هر بار به دليلي افتتاح آن به تعويق افتاده است. به‌طور مثال، مهرداد بذرپاش وزير راه و شهرسازي در مراسم دومين مرحله ورود ناوگان نو و بازسازي شده كه ۱۶ بهمن ماه 1402 در ايستگاه راه‌آهن تهران برگزار شد، با بيان اينكه راه‌آهن رشت به كاسپين تا پايان سال به بهره‌برداري مي‌رسد، گفت: اين راه‌آهن يكي از قطعات راهبردي در حوزه حمل و نقل كالاي دريا به دريا است و دو بندر مهم كشور را به يكديگر متصل مي‌كند. دو روز بعد از اين تاريخ خيرالله خادمي مديرعامل شركت ساخت و توسعه زيربناهاي حمل و نقل است گفته بود: راه‌آهن رشت كاسپين در آخرين مراحل اجرايي قرار دارد و در اسفند ماه با حضور رييس‌جمهور بهره‌برداري مي‌شود. اسدالله عباسي استاندار گيلان نيز هشتم اسفند ماه امسال پس از بازديد از خط آهن رشت- كاسپين گفته بود: راه‌آهن رشت- كاسپين به كيلومتر آخر رسيد و اينك يك كيلومتر محدوده پل تقاطع بندرانزلي در منطقه آزاد درحال انجام است و پس از آن مراحل ريل‌گذاري آغاز مي‌شود. در آخرين تحولات وحيد قرباني رييس مركز ارتباطات و اطلاع‌رساني وزارت راه و شهرسازي گفته است: پيش از اين اعلام شده بود كه راه‌آهن رشت- بندركاسپين با حضور وزير راه و شهرسازي در روز سه‌شنبه هشتم خرداد افتتاح خواهد شد كه به خاطر برنامه‌ريزي براي حضور محمد مخبر سرپرست رياست‌جمهوري به تعويق افتاد و در چند روز آينده اين مراسم برگزار مي‌شود. راه‌آهن رشت - بندركاسپين به عنوان يكي از مهم‌ترين پروژه‌هاي ريلي و اولويت‌دار كشور با هدف تكميل كريدور شمال به جنوب محسوب مي‌شود. اين مسير ريلي اتصال راه‌آهن مركز استان گيلان به بندرانزلي را فراهم مي‌سازد كه اين رويداد از نظر مبادلات تجاري و بازرگاني با كشورهاي منطقه و اروپا از اهميت بالايي برخوردار است. اين خط ريلي ايستگاه راه‌آهن رشت در ۱۲ كيلومتري جنوب شهر رشت در روستاي فلك‌ده را به بندر انزلي سپس بندر كاسپين متصل مي‌سازد. پروژه راه‌آهن رشت- انزلي به منطقه آزاد انزلي و بندر انزلي متصل مي‌شود و پروژه مذكور نيز به راه‌آهن قزوين رشت متصل مي‌گردد؛ و بدين‌ترتيب قطار از رشت به بندر انزلي، سپس بندر كاسپين و همچنين به آستارا متصل‌مي شود. راه‌آهن رشت - بندركاسپين به طول ۳۷ كيلومتر با اعتبار بيش از 3 هزار ميليارد تومان احداث شده است و ارزش روز آن بالغ بر 6هزار ميليارد تومان برآورد مي‌شود. اين پروژه ريلي به عنوان بخشي از راه آهن قزوين - رشت تكميل كننده كريدور ريلي دريا به دريا است كه اتصال ريلي بنادر جنوبي كشور به بنادر شمالي در استان گيلان را برقرار و امكان مبادله بار تركيبي از طريق ايران براي منطقه را فراهم مي‌كند. بهره‌برداري از خط ريلي رشت - كاسپين زمينه‌سازي براي توسعه روابط ميان اعضاي اوراسيا با كشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس و يكي از مهم‌ترين شاخص‌هاي تحقق سياست‌هاي كلي اقتصاد مقاومتي در حوزه مناطق آزاد است. با اتصال منطقه آزاد انزلي به خط ريل سراسري در پير بازار رشت، شاهد اتصال ۲ درياي شمالي و جنوبي ايران خواهيم بود. با تكميل راه‌آهن رشت كاسپين، يكي از مهم‌ترين زيرساخت‌هاي فعال‌سازي كريدورهاي عبوري از كشورمان به ويژه گذرگاه شمال جنوب تكميل مي‌شود و اتصال ريل به منطقه آزاد انزلي، زمينه فعال‌سازي ظرفيت‌هاي ترانزيتي شمال كشور را به‌همراه خواهد داشت.

عمليات اجرايي پروژه راه‌آهن رشت- كاسپين به عنوان سومين ابرپروژه ريلي كشور در سال ۱۳۸۵ كليد خورد اما از سال ۸۵ تا ۹۸ فقط سه درصد پيشرفت داشت و عمده كار آن از سال ۹۸ آغاز شده است. اوايل مردادماه سال ۱۴۰۰ محمد اسلامي وزير وقت راه و شهرسازي دولت روحاني با اشاره به پيشرفت فيزيكي ۸۰ درصدي زيرسازي راه‌آهن رشت- كاسپين گفته بود كه طبق برنامه زمان‌بندي پيش‌بيني كرده بوديم پروژه مذكور تا پايان شهريور امسال آماده شود، اما در شرايطي قرار گرفتيم كه موانع متعدد تأخيرهاي ناخواسته‌اي را به اين پروژه منتقل كرده است. موسي فكور، معاون هماهنگي امور عمراني استانداري گيلان در گفت وگو با ايسنا، با اشاره به آغاز پروژه راه‌آهن رشت - كاسپين از سال ۹۸، مي‌گويد: طول اين مسير تا منطقه آزاد انزلي حدود ۳۵ كيلومتر بوده و بخشي از خط ريلي در داخل منطقه آزاد قرار دارد. وي با بيان اينكه شركت ساخت و توسعه زيربناهاي حمل و نقل كشور اجراي پروژه راه‌آهن رشت- كاسپين تا منطقه آزاد انزلي را بر عهده داشته است، گفت: ادامه اين خط ريلي در داخل منطقه آزاد به طول ۶۷۰ متر توسط سازمان منطقه آزاد اجرايي شده؛ همچنين اقدام به پيش‌بيني سيني دوار در داخل منطقه كرديم. معاون استاندار گيلان مجموع اعتبار هزينه شده براي اين پروژه مهم را ۳۵۰۰ ميليارد تومان دانست و تاكيد كرد: ۵۰۰ ميليارد تومان توسط سازمان منطقه آزاد انزلي هزينه شده است.

فكور با اشاره به هزينه كرد ۶۰۰ ميليارد توماني در دولت قبل براي اجراي پروژه، يادآور شد: بيش از ۲۳۰۰ ميليارد تومان در دولت سيزدهم هزينه شده و مابقي در قالب مطالبات پرداخت مي‌شود. وي در ادامه بر اجراي راه آهن رشت- آستارا تاكيد كرد و افزود: اين پروژه ۱۶۰ كيلومتر طول دارد و در حال حاضر، تملك اراضي را آغاز كرديم. همچنين با تاكيد استاندار گيلان، اتصال خط ريلي رشت- كاسپين به بندرانزلي نيز در دستور كار قرار دارد. معاون استاندار گيلان افتتاح راه‌آهن رشت- كاسپين را نخستين اتصال درياي خزر به خليج فارس و درياي عمان دانست و خاطرنشان كرد: با بهره‌برداري از اين پروژه، بخش ريلي كريدور شمال به جنوب محقق مي‌شود و منافع اقتصادي فراوان براي ايران و كشورهاي حاشيه درياي خزر دارد.