مساله اول؛ مشارکت
به این علت که نتیجه آن انتخابات پیشاپیش روشن بود، اراده رسمی به انتخاب آقای رییسی تعلق داشت و مردم هم نمیخواستند که وارد این ماجرا شوند و بسیاری هم میگفتند بگذارید یکدست شوند شاید گرهای گشوده شد. پس دلیلی نداشت که خود را وارد این بازی کنیم. ولی اکنون هیچ کدام از این شرایط وجود ندارد. ساختار رسمی از هیچ کدام از نامزدها هیچ حمایت ویژهای نمیکند. سخنان سخنگوی سپاه و عملکرد رسمی نشاندهنده این واقعیت است. هر چند اصلاحطلبان در شرایط مساوی آغاز مسابقه نیستند، ولی این هم بخشی از بازی است. آن اندازه عقب نیستند که نتوانند این فاصله را جبران کنند. به علاوه شکست فاحش سیاست یکدستسازی کاملا اثبات شده است و بسیاری از اصولگرایان و بدنه آنان نیز سرخورده هستند. افراد پر سر و صدای آنان را نبینید، در بدنه آنان هستند کسانی که به دلایل گوناگون میخواهند به آقای پزشکیان رای دهند. از بازیهای سخیف نواصولگرایان خسته و شرمنده شدهاند. ولی این پرسش که آیا فرقی دارد که چه کسی رییسجمهور شود؟ پاسخ من این است که هم بله و هم خیر. بستگی دارد که از چه زاویهای نگاه کنیم. اگر فکر کنیم که رییس جمهور میتواند تغییرات عمیقی دهد، و مشکلات اساسی جامعه را تماما حل کند، قطعا اشتباه میکنیم. نه فقط برای اینکه بخشهای دیگر قدرت هم مانع وی میشوند، بلکه وضعیت اجتماعی نیز مانعی بزرگ در اعمال هرگونه سیاست رادیکال ازسوی صاحبان قدرت است. حتی در کشورهایی که رییس جمهور بالاترین مقام است، باز هم در اجرای همه اهداف یا مطالبات عمومی، بهویژه مطالبات ساختاری ناتوان هستند، که طبعا در ایران این مشکل بیشتر است. وضعیت کنونی مجلس و دیگر نهادهای قدرت به روشنی این ادعا را ثابت میکند.
اگر از منظر دیگری نگاه کنیم و اینکه رییس جمهور مظهر اراده عدهای از مردم است که خود را محذوف تلقی میکنند، در این صورت انتخاب او پیش از هر چیز اقشار حذف شده را به میدان میآورد. ما با انتخاب فردی چون پزشکیان او را به عنوان نماینده خود راهی ساختار قدرت میکنیم. یعنی ما هستیم و این برخلاف جریانهایی است که میخواهند یک اکثریت مهم را حذف کنند.
در ۱۴۰۰ نه مردم میآمدند و نه امکان نشان دادن چنین ارادهای بود. تفاوت میان روسای جمهور اتفاقا در ایران بسیار زیاد است. کافی است دولت رییسی را با دولتهای روحانی، احمدینژاد و خاتمی و هاشمی مقایسه کنید تا تفاوتها را درک کنیم. البته من معتقدم که مخالفت عناصر قدرت با رییس جمهوری چون پزشکیان بسیار کماثر و کمرمقتر از گذشته خواهد بود. درباره پرسشها و نقدهای دیگر در این باره باز هم خواهم نوشت.