زنگ خطر در شمال به صدا در آمد!

احسان پناه‌بر|  درگیری‌های میان اسرايیل و حزب‌الله لبنان از لبه مرزها فراتر رفته و شدت آن نیز گسترش یافته است. به گزارش رویترز، در جدیدترین دور از این درگیری‌ها، حزب‌الله لبنان در واکنش به ترور و شهادت یکی از فرماندهان باسابقه و ارشدش توسط رژیم اسرايیل، نزدیک به 200 موشک به سمت اهدافی اسرايیلی در شمال سرزمین‌های اشغالی پرتاب کرد. این تشدید تنش در امتداد مرز سرزمین‌های اشغالی و لبنان پس از آن بالا گرفت که حزب‌الله لبنان وعده داده بود انتقام ترور و شهادت این فرمانده یگان نصر خود به نام ابوطالب از سوی رژیم اسراييل در روز چهارشنبه را بگیرد. واکنش فوری و قاطع حزب‌الله شامل پرتاب تقریبا 200 موشک به شمال سرزمین‌های اشغالی در روز چهارشنبه، در طول تعطیلات یهودیان موسوم به شاوووت بود.  به گزارش رویترز، روز پنجشنبه نیز شلیک بی‌وقفه راکت به سمت اهدافی اسرايیلی در سرزمین‌های اشغالی ادامه یافت. به نظر می‌رسد این دور تازه‌ای از درگیری‌های مداوم بین دو طرف باشد که طی هشت ماهه اخیر در طول جنگ غزه ادامه داشته است. به گزارش المیادین، تاکنون دست‌کم 300 تن از رزمندگان و فرماندهان حزب‌الله در درگیری‌ها و ترور از سوی اسرايیل به شهادت رسیده‌اند. همزمان رسانه‌های اسرايیلی در گزارشی تحلیلی تاکید کردند: حزب‌الله لبنان، شمار زیادی از سامانه‌های جاسوسی، راداری و هشداردهنده ارتش این رژیم را هدف قرار داده است. این گزارش می‌افزاید: حزب‌الله، باعث بی‌اثر شدن توانایی‌های هشدار‌دهنده ارتش رژیم صهیونیستی شده است و حتی غالب صهیونیست‌ها، هیچ‌گونه اطلاعی از این عملیات حزب‌الله ندارند. این درحالی است که حتی پس از انتشار تصاویر عملیات توسط حزب‌الله، صهیونیست‌ها فقط از بخش اندکی از حقایق اطلاع پیدا می‌کنند. در گزارش رسانه‌های اسرايیلی آمده است که حزب‌الله از توانایی رصد و کسب اطلاعات نظامی دقیق و مستندسازی همزمان برخوردار است و اطلاعات نظامی جمع‌آوری شده توسط آن، در سطح عملکرد یک سازمان اطلاعات نظامی غربی بسیار پیشرفته است. همچنین برخی مستندسازی‌ها که توسط حزب‌الله به نمایش درمی‌آید با استفاده از پهپادهایی در داخل سرزمین‌های اشغالی انجام می‌شود. در همین حال، اکسیوس به نقل از مقامات امریکایی گزارش داد که دولت بایدن به ‌شدت نگران است که تشدید تنش بین اسرايیل و حزب‌الله در روزهای اخیر به جنگی تمام عیار بدل شود. به گفته این مقامات امریکایی، بایدن در تلاش است تا از هرگونه رویارویی تمام عیار جلوگیری کند. به‌زعم ناظران، در میان فشار بسیار حساس برای دستیابی به توافق آتش‌بس در غزه، جنگ تمام عیار با حزب‌الله به‌طور چشمگیری بحران منطقه‌ای را تشدید می‌کند و ایالات‌متحده را به عمق درگیری می‌کشاند. دولت بایدن در هفته‌های اخیر اسرايیل را نسبت به آنچه «جنگ محدود» در لبنان می‌خواند، برحذر داشته و هشدار داده است که این امر می‌تواند ایران را به حمایت از حزب‌الله لبنان وارد معرکه کند. از سوی دیگر، حمله اسرايیل به لبنان می‌تواند سایر گروه‌های مقاومت در عراق، سوریه و یمن را نسبت به تشدید حملات خود علیه اهداف امریکایی و اسرايیلی ترغیب کنند. اما در شرایط کنونی جنگ تمام عیار تا چه اندازه قریب‌الوقوع است؟ 
هایکو ویمن، مدیر پروژه عراق، سوریه و لبنان در گروه بین‌المللی بحران می‌نویسد: در هشت ماهه گذشته، ما شاهد تشدید مداوم و بسیار آهسته‌ و محتاطانه تنش‌ها میان حزب‌الله و اسرايیل بوده‌ایم. این امر شبیه به نردبانی است که هر طرف قبل از برداشتن گام بعدی با دقت در مورد آن فکر می‌کند. به عقیده ویمن، تشدید ترورهای هدفمند چهره‌های ارشد حزب‌الله لبنان توسط اسرايیل نوعی بالا رفتن از نردبان برای تشدید تنش است. ویمن در بخش دیگری از تحلیل خود می‌نویسد: به نظر می‌رسد خاتمه این وضعیت قریب‌الوقوع نباشد و تشدید تنش میان دو طرف ادامه داشته باشد. او افزود: اما اکنون این خطر وجود دارد که این نردبان تشدید تنش به مارپیچی بدل شود و اوضاع را پیچیده‌تر کند، چراکه جنگ در غزه ادامه دارد و شعله‌های امیدها به آتش‌بس در روزهای اخیر نیز در حال سرد شدن است. ویمن می‌افزاید: دو طرف در کنترل تشدید تنش موفق بوده‌اند، اما خطاهای تاکتیکی یا فنی می‌تواند به بحران بدل شود. در پایان، ویمن نتیجه می‌گیرد که اسرايیل و حزب‌الله در تلاشند که از جنگی تمام‌عیار اجتناب کنند، اما وزرای افراطی در کابینه اسرايیل به نتانیاهو فشار می‌آورند که به لبنان حمله کند و این اقدام می تواند واقعا رخ دهد. 
ازسوی دیگر، ایال پینکو، استاد گروه مطالعات سیاسی دانشگاه بارایلان در تل‌آویو و کارشناس راهبرد نظامی و اطلاعاتی نیز به نیویورک تایمز گفت که به نظر می‌رسد قدرت رو به پیشرفت حزب‌الله در سال‌هاي اخیر باعث شده است اسرايیل نسبت به راه افتادن جنگی تمام عیار مردد باشد. پینکو می‌افزاید: ممکن است ترور فرماندهان ارشد حزب‌الله اختلالات جزيی و مقطعی در تاکتیک‌های این جنبش ایجاد کند، اما شاهد بوده‌ایم که حزب‌الله هر بار ویرانگرتر از قبل به حملات اسراييل پاسخ داده ‌است. پینکو شرایط اقتصادی لبنان را نیز از عواملی می‌داند که ممکن است حزب‌الله را به کشیده شدن به جنگ تمام عیار بر حذر دارد. با این وجود، این کارشناس امور راهبردی با اشاره به موشکباران حزب‌الله گفت که صبر این جنبش به آستانه رسیده است و ممکن است اهدافی را در عمق سرزمین‌های اشغالی، مانند حیفا و تل‌آویو نیز هدف قرار دهد. 
دان شوفتان، رييس برنامه فارغ‌التحصیلان بین‌المللی در مطالعات امنیت داخلی در دانشگاه حیفا به رویترز گفت: اگرچه اسرايیل برخی از توانایی‌های حزب‌الله را از بین برده است، به هیچ روی نتوانسته آن را تضعیف کند و به همین دلیل نمی‌خواهد در دو جبهه بجنگد. سال‌هاست که ارتش اسرايیل وعده می‌دهد برای جنگی چندجانبه آماده می‌شود. اما اکنون که اسرايیل در باتلاق جنگ در غزه گرفتار شده است، پس به نظر می‌رسد که از گشودن جبهه‌ای تمام‌عیار در لبنان اجتناب می‌کند. شوفتان می‌افزاید: به‌رغم تهدیدات بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر و یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرايیل علیه حزب‌الله، تاکنون هیچ تغییری در سیاست آنها درقبال جنگ تمام عیار علیه لبنان ایجاد نشده است. این کارشناس امنیتی می افزاید که ارتش اسرايیل همچنین از نظر لجستیکی آماده نیست و نیروهای کافی برای اجرای مانور نظامی دیگری در مقیاس تمام عیار ندارد. علاوه بر این، چندین گزارش از سوی ناظر در کابینه نتانیاهو هشدار داده است که جبهه داخلی در اسرايیل برای چنین رویدادی آماده نیست، زیرا زیرساخت‌های لازم و پناهگاه‌های کافی برای مردم وجود ندارد. 
به باور شوفتان این فرضیه که اسرايیل می‌تواند با ارتشی کوچک اما با تکنولوژی بالا به پیروزی برسد، اشتباه است. او معتقد است این تاکتیک تنها در نبرد علیه ارتش منظم صادق است نه سازمان‌هایی مانند حزب‌الله یا حماس که در درگیری‌های چریکی دست بالا را دارند. باید افزود که حزب‌الله حتی با حماس نیز متفاوت است. حزب‌الله با جنگ ترکیبی متعارف و چریکی و ذخاير هزاران هزار موشک هدایت‌شونده می‌تواند تمامی شهرهای مهم اسرايیلی را هدف قرار دهد. علاوه بر این، پهپادهای تهاجمی دراختیار دارد که در دور کنونی درگیری‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌اند. سامانه دفاع هوایی چندلایه اسراييل، به همان اندازه که پیچیده است، احتمالا در صورت جنگ با حزب‌الله، در دفع رگبار هزاران موشک هر روزه با مشکل مواجه خواهد شد. این کارشناس امور امنیتی می‌نویسد که پهپادهای حزب‌الله ثابت کرده‌اند که چالش مهمی برای سامانه‌های دفاعی اسرايیل هستند. در همین حال، تانوس موعود، سرتیپ بازنشسته ارتش لبنان، به الجزیره گفت، اسرايیلی‌ها تا زمانی که یک گلوله در غزه باشد، نبرد خود را با لبنان گسترش نخواهند داد. وقتی در غزه آتش‌بس حاصل شود، اسرايیلی‌ها قطعا به سمت لبنان خواهند رفت. کریم امیل بیطار، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه سنت جوزف در بیروت نیز به الجزیره گفت: نظرسنجی منتشر شده از سوی روزنامه اسرايیلی معاریو نشان داد که بیش از 70درصد از اسرايیلی‌ها خواهان جنگ با حزب‌الله هستند. این امر نشان می‌دهد که نتانیاهو برای حفظ قدرت خود نیز ممکن است به جنگ با حزب‌الله برود. اما فعلا همه چیز به سرنوشت جنگ در غزه و تلاش‌ها برای آتش‌بس بستگی دارد.