رقابت نهایی موافقان و مخالفان برجام

گروه سياسي

سرانجام زنگ پايان دور نخست انتخابات به صدا درآمد و ساعاتي بعد در بامداد روز شنبه با مشخص شدن آراي هر كدام از نامزدها و حضور پزشكيان و جليلي به عنوان رتبه‌هاي اول و دوم، ماراتن انتخابات وارد دومين دور شد. آراي هر كدام از نامزدها نشان داد كه هيچ كدام از نامزدها نتوانستند به 50 درصد به علاوه یک رای دست پيدا كنند. بنابراين مردم و احزاب بايد منتظر انتخابات مرحله دوم در ۱۵ تيرماه باشند. با نتايج نهايي مشخص شد كه پزشكيان 43 درصد (۱۰ ميليون و ۴۱۵ هزار و ۹۹۱ رأي) و جليلي 39 درصد (۹ ميليون و ۴۷۳ هزار و ۲۹۸ ‏ رأي) را در انتخاباتي با مشاركت 40 درصدي مردم كسب كرده‌اند. عدم مشاركت 60 درصدي مردم ايران در انتخابات نيز بازخوردهاي وسيعي در شبكه‌هاي اجتماعي و رسانه‌ها پيدا كرد. بسياري از تحليلگران از مسوولان خواستند، پيام عدم مشاركت 60 درصدي شهروندان را درك كرده و زمينه‌هاي لازم براي افزايش مشاركت به صورت تدريجي را فراهم سازند. علي ربيعي از جمله تحليلگراني بود كه به اين موضوع واكنش نشان داد و نوشت: «پيام كساني كه مشاركت نكردند، واضح، روشن و قابل دريافت است. بايد از خودمان بپرسيم بر سر ايران و آرمان اصلي انقلاب يعني «حق تعيين سرنوشت شهروندان به شيوه انتخابات» چه آمده است؟!» يكي از نكات قابل توجه در اين انتخابات ريزش شديد آراي اصولگرايان بود. اصولگرايان كه در انتخابات سال 1400 مجموعا بيش از 22 ميليون راي را به خود اختصاص داده بودند در انتخابات 1403 با نزول چشمگيري در آراي خود مواجه شده و كمي بيش از 12 ميليون راي كسب كردند. سقوطي كه اصولگرايان پيش از اين در جريان رقابت‌هاي انتخاباتي مجلس دهم هم نشانه‌هاي آن را دريافت كرده بودند اما حاضر به پذيرش آن نشدند. اما بزرگ‌ترين بازنده انتخابات محمدباقر قاليبافي بود كه به‌رغم تذكار برخي كارشناسان براي چهارمين بار براي حضور در پاستور دورخيز كرد اما به نتيجه مورد نظر نرسيد. قاليباف با مشخص شدن آراي نامزدها، طي پيامي از فعالان ستاد خود درخواست كرد براي پيروزي جليلي و جبهه انقلاب در دور دوم تلاش كنند! درخواستي كه استقبال چنداني در ميان اعضاي ستاد او پيدا نكرد و برخي از ليدرهاي ستاد او اعلام كردند حاضر به حمايت از جليلي نيستند. به نظر مي‌رسد انشقاقي كه در جريان راست كشور ايجاد شده، همچنان ادامه دارد و بدنه اين جريان را نيز گرفتار كرده است. موضوع مهم بعدي كه در شبكه‌هاي اجتماعي مورد توجه قرار گرفت، رويارويي موافقان و مخالفان برجام و مذاكره در اين انتخابات بود. اين دوگانه در كنار ساير دوگانه‌هايي چون راديكال‌ها - رفورميست‌ها، توسعه‌گرايان - مخالفان توسعه؛ موافقان و مخالفان تنش‌زدايي و... توجه افكار عمومي را به خود جلب كرد.

9 دور اعلام نتايج و استرس نامزدها

اما در شرايطي كه بسياري از ايرانيان منتظر آگاهي از وضعيت نامزدهاي مورد نظر خود بودند، نخستين آمارها در خصوص آراي انتخاباتي از ساعت 3 و30 دقيقه بامداد شنبه 9 تيرماه منتشر شدند. در اين ساعت محسن اسلامي، سخنگوي ستاد انتخابات اعلام آمار را آغاز كرد و در اولين آمار رسمي ستاد انتخابات از نتايج شمارش آرای انتخابات رياست‌جمهوري كه مسعود پزشكيان در صدر قرار داشت. پس از اين مرحله، طي مراحل چهارم و پنجم جاي پزشكيان و جليلي تغيير كرد و جليلي براي دقايقي به صدر آمد. اما با فاصله اندك. طي مراحل ششم و هفتم پزشكيان بار ديگر به صدر آمد و تا آخرين مراحل در صدر ماند. در هشتمين مرحله از اعلام نتايج و بعد از شمارش ۱۹ ميليون رأي فاصله دو كانديدا بيشتر شد و پزشكيان با ۱.۱۱۲.۸۲۱ رأي بيشتر در صدر باقي ماند. نهمين و آخرين دور از اعلام نتايج نيز نشان داد در نهايت پزشكيان و جليلي نتوانستند نصف +۱ رأي را كسب كنند و راهي مرحله دوم شدند.

پيام پزشكيان بعد از اعلام نتايج انتخابات

دقايقي پس از مشخص شدن نتايج انتخابات، كانديداي چهاردهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري گفت: اميدوارم حضور مردم پاي صندوق‌هاي راي، فرياد جديدي براي تغيير در نگاه، رفتار، گفت‌وگو و تقسيم و تخصيص منابع باشد. مسعود پزشكيان بعد از اعلام نتايج انتخابات رياست‌جمهوري با انتشار ويديویي خطاب به مردم گفت: از اعماق وجودم به زنان، مردان، دختران، پسران و فرزندان ايران عزيزم درود مي‌فرستم؛ از اينكه نتوانستم در مدت كوتاه فرصت تبليغات و گفت‌وگوها خدمت مردم در تمام استان‌ها برسم، شرمنده‌ام. وي با بيان اينكه از طريق اين پيام ويديويي چند كلامي با مردم صحبت مي‌كنم، گفت: اقبال لاهوري شعر زيبايي دارد كه مي‌گويد: «مانند صبا خيز و وزيدن دگر آموز/ دامان گل و لاله كشيدن دگر آموز/ اندر دلك غنچه خزيدن دگر آموز/ موئينه به بر كردي و بي ذوق تپيدي/ آن گونه تپيدي كه به جايي نرسيدي/ در انجمن شوق تپيدن دگر آموز...» اين كانديداي انتخابات رياست‌جمهوري افزود: ما بايد يك بار ديگر برخيزيم و طرحي نو دراندازيم؛ با كمك مردم و همه عزيزان در اين كشور از همه قوميت‌ها، زبان‌ها و لهجه‌ها، با هم دست به دست هم داده و براي ايران‌مان و نجات كشورمان از فقر، دروغ، تبعيض و بي‌عدالتي تلاش كنيم تا آن را نابود كرده و از بين ببريم. پزشكيان بيان كرد: اميدوارم حضور مردم پاي صندوق‌هاي راي، فرياد جديدي براي تغيير در نگاه، رفتار، گفت‌وگو و تقسيم و تخصيص منابع باشد. وي مجددا گفت: مردم من را به خاطر آنكه نتوانستم خدمت آنها در تمام استان‌ها برسم، ببخشند؛ ان‌شاءالله با حضور مردم بتوانيم با قدرت بالا بيايیم و همراه مردم براي نجات ايران تلاش خواهم كرد.