مهاجرتها و رویای زندگی بهتر
محمود فاضلی
موضوع مهاجرتهای غیر قانونی و قاچاق انسان همچنان یکی از معضلات جهانی است که بسیاری از کشورهای جهان بهویژه قاره اروپا با آن روبه‌رو هستند. گروه‌های حقوقبشری می‌گویند که هزاران نفر از افراد متقاضی پناهندگی در اروپا به‌طور غیرقانونی از یونان به ترکیه بازگردانده می‌شوند، اما از حق درخواست پناهندگی محروم شده‌اند؛ این در حالی است که حق درخواست پناهندگی در قوانین بین‌المللی و اتحادیه اروپا ذکر شده است. یونان همیشه اتهام به عقب راندن اجباری مهاجران را رد کرده است.
تحقیقات تازه یک رسانه انگلیسی نشان می‌دهد که گارد ساحلی یونان باعث کشته شدن ده‌ها نفر در دریای مدیترانه در یک دوره ۳ ساله شده است. براساس این گزارش، دست‌کم ۹ نفر به‌طور عمدی از سوی نیرو‌های گارد ساحلی یونان به دریا پرتاب شدند. این ۹ نفر از جمله بیش از ۴۰ نفری هستند که گفته می‌شود در نتیجه به عقب راندن اجباری از آب‌های سرزمینی یونان یا پس از رسیدن به جزایر یونان به دریا بازگردانده شدند. این حوادث در حالی رخ داده که قوانین یونان در ظاهر به همه مهاجرانی که بهدنبال پناهندگی هستند این امکان را می‌دهد که درخواست خود را در چندین جزیره در مراکز ویژه ثبت کنند.
یونان راه ورود به اروپا برای بسیاری از مهاجران است. بیش از ۲۶۳ هزار ورود دریایی به اروپا در سال گذشته انجام شد که از این تعداد بیش از ۴۱ هزار نفر (۱۶ درصد) وارد یونان شدند. گارد ساحلی یونان پیش‌تر نیز بهدلیل نقش در بزرگ‌ترین حادثه غرق شدن کشتی مهاجران در دریای مدیترانه مورد انتقاد قرار گرفته بود.
در میان گزارش‌های متعدد از خشونت و شرایط اسفناک در مراکز بازداشت مهاجران در یونان، تحقیقات گسترده‌ای انجام شده است. گزارش تیم تحقیقاتی دانشگاه آکسفورد نشان می‌دهد مهاجران خشونت وحشیانه را پس از دوره‌های طولانی بازداشت خودسرانه در شرایط زندگی ضعیف، مانند سلول‌های آلوده به حشرات و دسترسی محدود به آب گرم، غذای کافی و مراقبت‌های پزشکی (حتی در شرایط اضطراری) گزارش کرده‌اند. مشکلات مهاجران در سراسر کشور در کمپ‌های بسته و بازداشتگاه‌های پیش از انتقال به‌طور یکسان بهصورت بومی وجود دارند. خشونت از سوی ۷۰ درصد از پاسخ‌دهندگان در ۲۱ بازداشتگاه در یونان از جمله مراکز پیش از انتقال، کمپ‌های بسته، ایستگاه‌های پلیس و ایستگاه‌های نگهبانی مرزی گزارش شده است.
«میدل ایست‌آی» در گزارشی نوشت که فراتر از درک است که همان افرادی که وظیفه نجات جان‌ها را برعهده دارند مرتکب چنین اعمالی می‌شوند. اقدام‌های گارد ساحلی یونان بهصورت مجزا اتفاق نیفتاد؛ این اقدام‌ها ناشی از سال‌ها سیاست و لفاظی‌ها ضد مهاجران هستند. در سراسر اروپا، ما شاهد افزایش مداوم زبان نفرت نسبت به کسانی هستیم که بهدنبال امنیت و زندگی بهتر هستند.
سیاستمداران ملی در سراسر این قاره بارها به این موضوع اشاره کرده‌اند که قلعه اروپا برای هر کسی که رویای زندگی بهتری را در سر می‌پروراند یک پیام جدی ارسال می‌کند که «به اینجا نیایید وگرنه ممکن است با مرگ روبه‌رو شوید.»
سازمان پلیس بین‌المللی مستقر در لیون فرانسه اخیرا اعلام کرده که حداقل 219 نفر در یک عملیات بین‌المللی گسترده علیه قاچاق انسان در 39 کشور دستگیر شدند که منجر به نابودی شبکه‌های پرخطر درگیر در استثمار جنسی، جنایت و تکدی‌گری اجباری شد. در این عملیات موسوم به «زنجیره جهانی»، 1374 قربانی بالقوه شناسایی شدند که 153 کودک از جمله آنها هستند. این عملیات که بین 3 و 9 ژوئن انجام شد، توسط اتریش رهبری و با هماهنگی رومانی، یوروپل، فرونتکس Frontex و اینترپل انجام شد. اینترپل اعلام کرد که در پی این عملیات، 276 تحقیقات جدید آغاز و 362 مظنون شناسایی شدند.
خانم «آمی پوپ»، مدیر کل سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) در سفر اخیر خود به یونان مدعی شد یونان یک از اعضای موسس این سازمان است و نقش مهمی در مدیریت مهاجرت ایفا می‌کند. مشارکتی که با یونان داریم الگویی برای کل جهان است. امضای توافقنامه کشور میزبان، بهمعنای بهرسمیت شناختن تکامل یافتن مشارکت‌مان، جایگاه سازمان مان بهعنوان یک سازمان بین‌المللی مرتبط با سازمان ملل و اهمیت رسیدگی راهبردی و جامع به مساله مهاجرت است.
در دیدار آقای یراپتریتیس، وزیر خارجه یونان با مدیر کل سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) توافقنامه کشور میزبان بین طرفین به امضا رسید. وزیر خارجه یونان که مهاجرت را چالشی بزرگ برای سالهای آینده توصیف می‌کند، اعتقاد دارد: «در سراسر جهان با چالشهای مرتبط با محرومیت انسان‌ها از دسترسی به کالاهای اساسی، قربانیان جنگی و بیکاری مواجه هستیم و این بسیار مهم است که سازمانی قوی در اختیار داشته باشیم که بتوانیم نه تنها به جریانهای مهاجرتی رسیدگی کرده، بلکه مسیرهای مهاجرت غیرقانونی را به مهاجرت قانونی تبدیل کنیم.»