تينا جلالي
در پنجمين ماه فصل گرم تابستان هستيم اگر سري به ويترين سينماها بزنيم مي‌بينيم كه فيلم‌هاي زيادي با بازيگران چهره بر پرده سينماها اكران است، از «ساعت 6 صبح» به كارگرداني مهران مديري تا «روزي روزگاري آبادان» به كارگرداني حميدرضا آذرنگ و «پول و پارتي» به كارگرداني سعيد سهيلي و «ملاقات با جادوگر» به كارگرداني حميد بهراميان و... به غير از فيلم‌ها، بازيگران چهره زيادي هم در اين فيلم‌ها بازي دارند، ازنقش‌آفريني سحردولت‌شاهي و الناز شاكردوست تا ماني حقيقي و امير مهدي ژوله و... تا به اين لحظه تعداد تماشاگران فيلم‌هاي اكران شده سينماها به بيش از ۱۳ميليون نفر رسيده و 746 ميليارد تومان فروش فيلم‌ها بوده است. با اين توصيف در ظاهر به نظر مي‌رسد كه بايد گفت: به به، چه سينماي طراز و پويايي... سينماي ايران چه اوضاع اكران خوبي دارد و عجب فيلم‌هاي شاخصي و عجب بازيگران چهره‌اي.... اما واقعيت اين است كه وقتي از درون اوضاع را مرور كنيم ماجرا بسيار تلخ است، به رغم اين صحنه‌پردازي عالي اما فروش فيلم‌ها بيشتر در سيطره فيلم‌هاي كمدي است، فيلم‌هاي ديگر اكران يا كيفيت ندارند يا صاحبان فيلم‌ها فرصت تبليغات براي آثارشان نمي‌توانند فراهم كنند. نكته قابل اهميت اينكه بيشتر فيلم‌هاي كمدي هم كيفيت قابل قبولي ندارند، فيلم‌هايي هستند كه انگار ساخته شدند تا لحظاتي مخاطبان را شاد كنند. همين ... ما درباره اين موضوع با سعيد‌خاني و سيد جمال ساداتيان دو تهيه‌كننده سينما و سينمادار گفت‌وگويي انجام داديم كه پيش روي شماست:
فروش فيلم‌ها خوب است اما....
سيد جمال ساداتيان تهيه‌كننده، سينمادار و مديرعامل «بشرا فيلم»، درباره ارزيابي‌اش از گيشه سينماي ايران در سال 1403 گفت: در حالي به 13 ميليون مخاطب رسيديم كه ممكن است تا پايان سال به 25 ميليون مخاطب برسيم كه اين ميزان مخاطب را پيش از اين و در سال 98 و قبل از كرونا تجربه كرده بوديم كه سينماها 27 قطعه بليت فروخته بودند؛ پس دراين مدت تغيير آنچناني در تعداد فروش بليت حاصل نشده.
او افزود: در ابتداي بحث بايد ببينيم فروش فيلم‌ها در سال 1403 را مي‌خواهيم با يك شرايط مطلوب ارزيابي كنيم يا اينكه مي‌خواهيم گيشه فيلم‌ها را نسبت به سال گذشته تحليل كنيم؟
او گفت: اگر مي‌خواهيم به فروش استاندارد در گيشه برسيم همانطور كه بارها در صحبت‌هايم گفتم بايد مبنا را 80 ميليون مخاطب ايراني در نظر بگيريم كه در اين ارزيابي ما، مردم سالي يك بار به سينما بروند توقعي كه مي‌توانيم داشته باشيم اين است كه اگر هر ايراني سالي يك‌بار به سينما برود پس ما بايد هشتاد ميليون قطعه بليت فروش داشته باشيم كه معادل آن مي‌شود پنج يا شش هزار ميليارد تومان در سال در سينما گيشه داشته باشيم.
اين تهيه‌كننده سينما افزود: اما امسال در خوشبيانه‌ترين حالت و در بهترين شرايط با اين آمار فروش كه منتشر مي‌شود به گيشه‌اي مثل پارسال مي‌رسيم كه با ايده‌آل و آنچه در نظر داريم فاصله نسبتا زياد دارد.
ساداتيان با اشاره به اين نكته كه اما بياييد اين سوال را بپرسيم كه چرا گيشه سينما به شرايط ايده‌آل و آنچه در نظر داريم نمي‌رسد توضيح داد: اين موضوع دلايل مختلفي دارد كه به نظر من اولين مورد چيدمان اكران است، اينكه در هر برهه‌اي از ز‌مان چه فيلم‌هايي روي پرده قرار بگيرد بسيار مهم است .
او به صحبت‌هايش افزود: از سوي ديگر متاسفانه حوادث غير‌مترقبه در كشور زياد داريم، همين امسال از حادثه‌اي كه براي آقاي رييسي روي داد تا گرما و انتخابات و... باعث شد تعطيلي‌هاي پي‌در‌پي كشور را شاهد باشيم كه اين تاثير زيادي روي افت مخاطب سينما دارد.
1000 شهر در ايران سينما ندارد
به گفته ساداتيان نكته ديگري كه نبايد از نظر دور داشت سالن‌هاي نمايش در كل كشور فراگير نيست حدود 1000 شهر ايران هنوز سالن سينما ندارد و با اين احتساب مي‌توانيم بگوييم همه مردم در شهرهاي پرجمعيت كشور به سينماها دسترسي مطلوب ندارند، به نظر من هر كدام از اين عوامل تاثير بالايي در افت مخاطب سينماها دارد و باعث مي‌شود نتوانيم به خواسته اوليه خود برسيم كه همان سالي يك بار رفتن مخاطب ايراني به سينما است.
او به صحبت‌هايش افزود: به نظرم فروش امسال فيلم‌ها تا پايان سال اگر به همين منوال پيش برود چندان تفاوتي با سال گذشته نخواهد داشت، اما نكته بسيار مهم اين است كه بار فروش فيلم هاهمچنان برعده فيلم‌هاي طنز است و مهم‌ترين عاملي كه باعث مي‌شود مردم به سينما بروند فيلم‌هاي طنز است.
من مخالف اينكه چرا فيلم‌هاي طنز مورد توجه مخاطب است يا فيلم‌هاي طنز بيشتر مي‌فروشد و استقبال هم مي‌كنند نيستم، به هر حال ما در كشور 90 ميليون جمعيتي 90 ميليون طرز تفكر داريم، و رونق گيشه اين فيلم‌هاي كمدي يعني بخشي از مردم به اين نوع فيلم‌ها تمايل دارند، چرا كه اگر دوست نداشتند كه سينما نمي‌رفتند اما نظر من اين است كه پس بقيه سلايق چه مي‌شود؟ جامعه ايران به همان ميزان كه مخاطب فيلم‌هاي كمدي دارد مخاطب فيلم‌هاي اجتماعي، كودك، حادثه‌اي و... دارد چرا نبايد اين فرصت فراهم شود كه ما بتوانيم همه سلايق را به سينماها دعوت كنيم؟
هزينه تبليغات بسيار گران است
مديرعامل «بشرا فيلم» با بيان اينكه سينماي ايران نياز به فيلم خوب دارد در پاسخ به اين پرسش كه چرا فضاي تبليغات براي بعضي فيلم‌ها فراهم نيست و معرفي فيلم‌ها منحصر به كمدي شده گفت:
هزينه تبليغات بسيار گران است و تهيه‌كنندگان از پس هزينه تبليغات بعضي فيلم‌ها در ماهواره‌ها بر نمي‌آيند، فيلم‌هاي اجتماعي در حال حاضر به مرور و آرام آرام مخاطبان خود را به سالن دعوت مي‌كنند.
اين تهيه‌كننده درباره اينكه چرا براي تابستان فيلم كودك در چرخه اكران قرار نگرفته توضيح داد: اين كاستي وجود دارد و مهم‌ترين دليلش اين است كه فيلم كودك خوب نداريم وگرنه فصل تابستان است و همه مي‌دانيم اوقات فراغت بچه‌ها زياد و بايد مسوولان براي كودكان در اين فصل فيلم خوب اكران مي‌كردند.
فروش امسال سينماها از پارسال بهتر است
در همين رابطه سعيد خاني تهيه‌كننده، سينمادار و مديرپخش «خانه فيلم » به اعتماد گفت: به نظرم امسال فروش سينماها به مراتب از سال گذشته بهتر است و شاهد گيشه بهتري از فيلم‌ها هستيم.
او درباره چرايي دليل اين صحبتش افزود: سال گذشته فروش سينماها بين دو فيلم تقسيم شده بود اما امسال اين وضعيت فرق كرده و فروش بين فيلم‌هاي زيادي تقسيم شده و اين باعث شده هم سينماها مخاطب بيشتري داشته باشند و هم فروش فيلم‌هاي بيشتري را شاهد باشيم. البته همچنان فيلم‌هاي كمدي با مخاطب بيشتري همراه است و گيشه متعلق به فيلم‌هاي كمدي است.
خاني درباره ضعف گيشه فيلم‌هاي اجتماعي و چرايي آن توضيح داد: متاسفانه تا وقتي شرايط ساخت فيلم‌هاي اجتماعي متناسب با روز جامعه فراهم نشود فيلم‌هاي اجتماعي در گيشه با اقبال مواجه نمي‌شوند البته دراين ميان فيلم‌هايي مثل «مست عشق» هم كه تاريخي است با اقبال مخاطب همراه بوده، اميدواريم در دولت جديد فرصت بيشتري براي ساخت سوژه‌هاي جديد به فيلم‌سازان اجتماعي داده شود تا شاهد رونق سينماي اجتماعي باشيم.
در همين رابطه ايسنا نوشت: تعداد تماشاگران فيلم‌هاي اكران شده سينماها در حالي به بيش از ۱۳ ميليون نفر رسيده كه صرفا فيلم‌هاي كمدي، فروش بيشتري داشته و چهره‌ها چندان موفقيتي در جذب مخاطب نداشتند.
تابستان از نيمه گذشته و فروش سينما در پنجمين ماه سال به ۷۴۶ ميليارد تومان رسيده است. در صدر گيشه فروش سينما، مدتي است كه «تگزاس ۳» جاي «تمساح خوني» را گرفته تا اين دو فيلم در كنار «مست عشق» سه فيلم پرفروش سال تاكنون باشند.
در هفته‌هاي اخير چند فيلم جديد كمدي و غيركمدي شامل «ساعت ۶ صبح»، «روزي روزگاري آبادان»، «پول و پارتي»، «يادگار جنوب»، «در آغوش درخت» و «ملاقات با جادوگر» به چرخه اكران اضافه شده‌اند ولي به جز «پول و پارتي» بقيه آنها فروش خاصي در روزهاي ابتدايي اكران خود نداشتند.
براساس اطلاعات درج شده در سامانه مديريت و فروش اكران (سمفا) تا شنبه آمار فروش فيلم‌هاي درحال اكران به شرح زير است:
«تگزاس ۳» به كارگرداني مسعود اطيابي: ۳ ميليون و ۳۰۶ هزار نفر تماشاگر و ۱۸۷ ميليارد تومان فروش
«تمساح خوني» به كارگرداني جواد عزتي: ۲ ميليون و ۷۸۰ هزار نفر تماشاگر و ۱۶۷ ميليارد تومان فروش
«مست عشق» به كارگرداني حسن فتحي: ۲ ميليون و ۴۷ هزار نفر تماشاگر و ۱۱۸ ميليارد تومان فروش
«خجالت نكش ۲» به كارگرداني رضا مقصودي: ۱ ميليون و ۲۳۶ هزار نفر تماشاگر و ۶۸ ميليارد تومان فروش
«سال گربه» به كارگرداني مصطفي تقي‌زاده: يك ميليون و ۱۷۴ هزار نفر تماشاگر و ۶۴ ميليارد تومان فروش
«پول و پارتي» به كارگرداني سعيد سهيلي: ۵۷۳ هزار نفر تماشاگر و ۳۲ ميليارد تومان فروش
«يادگار جنوب» به كارگرداني پدرام پوراميري و حسين دوماري: ۱۴۳ هزار نفر تماشاگر و ۸ ميليارد و ۹۹۶ ميليون تومان فروش
«ايليا جست‌وجوي قهرمان» به كارگرداني علي موسوي نژاد: ۲۰۸ هزار نفر تماشاگر و ۸ ميليارد و ۶۰ ميليون تومان فروش
«عطرآلود» به كارگرداني هادي مقدم دوست: ۱۱۷ هزار نفر تماشاگر و ۸ ميليارد و ۷۲۵ ميليون تومان فروش
«ساعت ۶ صبح» به كارگرداني مهران مديري: ۸۰ هزار نفر تماشاگر و ۵ ميليارد تومان فروش
«ملاقات با جادوگر» به كارگرداني بهرام بهراميان: ۲ هزار نفر تماشاگر و ۱ ميليارد و ۷۲۵ ميليون تومان فروش
«شور عاشقي» به كارگرداني داريوش ياري: ۳۶ هزار نفر تماشاگر و ۱ ميليارد و ۲۸۲ ميليون تومان فروش
«روزي روزگاري آبادان» به كارگرداني حميدرضا آذرنگ: ۱۵ هزار نفر تماشاگر و ۹۹۴ ميليون تومان فروش
«آبي روشن» به كارگرداني بابك خواجه‌پاشا: ۱۵ هزار نفر تماشاگر و ۹۶۲ ميليون تومان فروش
«روايت ناتمام سيما» به كارگرداني عليرضا صمدي: ۱۲ هزار نفر تماشاگر و ۸۰۴ ميليون تومان فروش
«در آغوش درخت» به كارگرداني بابك خواجه‌پاشا: هفت هزار نفر تماشاگر و ۴۸۶ ميليون تومان فروش
«كوچه ژاپني‌ها» به كارگرداني اميرحسين ثقفي: ۲۵۰۰ نفر تماشاگر و ۱۴۶ ميليون تومان فروش
«اين جمعيت قابل كنترل» به كارگرداني متين اوجاني: ۲۵۰۰ نفر تماشاگر و ۱۳۸ ميليون تومان فروش
«مصائب شيرين ۲» به كارگرداني عليرضا داودنژاد: ۲۴۰۰ نفر تماشاگر و ۱۳۲ ميليون تومان فروش
آمار فروش اين فيلم‌ها به همراه آثاري كه در فصل بهار روي پرده سينماها رفتند، به حدود ۷۵۰ ميليارد تومان رسيده و پيش‌بيني مي‌شود با فيلم‌هايي همچون «قيف»، «شهر گربه‌ها» و «صبحانه با زرافه‌ها» كه در هفته‌هاي آينده اكران خواهند شد، خيلي زودتر از پايان سال به هزار ميليارد تومان برسد.