عاشقانههاي بيرمق
اسدالله امرايي
«عاشقانههاي بيرمق» نوشته فيرات جِوِري با ترجمه پئريكا گلياري و پدرام رمضاني در نشر ثالث منتشر شده. فيرات جوري روزنامهنگار و نويسنده و مترجم را يكي از نمادهاي ادبيات كرد ميدانند. نويسندهاي كه دولت تركيه او را تحت فشار قرار داد، سانسور كرد و در نهايت به سوئد پناهنده شد. آثارش به بسياري از زبانهاي جهان ترجمه شده است. جِوِري را ميتوان داراي ذهني درخشان دانست كه توانسته راوي بسياري از تبعيديها و تك افتادگانِ جهان امروز باشد. فيرات جوري متولد ۱۹۵۹ است، نويسنده، مترجم و روزنامهنگار كرد است. او در شهر دريك در نزديكي ماردين در جنوب شرقي تركيه به دنيا آمد. در دهه ۱۹۸۰ به سوئد مهاجرت كرد و اكنون در آنجا زندگي ميكند. بيش از ده كتاب به زبان كردي نوشته و آثار ادبي جان استاينبك، چخوف، داستايوفسكي، آستريد ليندگرن، ياشار كمال و هنينگ مانكل را به كردي ترجمه كرده است. «عاشقانههاي بيرمق» مجموعه داستانهاي كوتاه اين نويسنده هستند كه در هركدام آنها تكهاي از اين زيست روايت شده است. از تجربه حبس و تبعيد تا هراسهاي زني كه فالگيري به او گفته روزي يك هيولا خواهد زاييد، از يك سرباز زخمي كه ناگهان در استراحت ميبيندحشرهاي او را زير نظر گرفته است تا يك مهاجر كه براي ديدن خانوادهاش به تركيه باز ميگردد و ميخواهد به شهر اجدادياش برود، چون ميگويند همه جا آباد شده است. فيرات جِوِري تا حدود زيادي از كافكا تاثير پذيرفته. داستانهايش عمدتا در دوگانه فضاي سوئد و خاورميانه قرار دارد سعي كرده خواننده را غافلگير و حيرتزده كند. او كه سالها تجربه روزنامهنگاري و برخورد با هزاران تبعيدي را داشته انگار در اين داستانها روايتي از تبعيديها و آوارگاني مينويسد كه يك لحظه زندگيشان در جايي متوقف شده است. در عمق تاريخِ منطقهاي كه هنوز خواب و بيداري فاصله چنداني ندارد. گرايش اغلب نويسندگان در سالهاي اخير به ادبيات اقليتهاي قومي، تبعيديها و فراريها و پناهندگان سياسي بوده،زيرا در اين سال آنها سعي كردند داستانها، ديدگاهها و تجربيات خود را به نمايش گذارند و كليشهها، پيشداوريها و نابرابريهاي جامعه و فرهنگ را به چالش بكشند. نوشتههاي اين نويسندگان نيز به خاطر دانش، تخيل و همدلياي كه براي خوانندگان فراهم كرده بودند، تنوع و غناي بيشتري را براي ادبيات داستاني ارايه دادند و به تغييرات اجتماعي و دگرگوني فرهنگي كمك كردند. البته در اغلب موارد به خصوص در كشورهاي اروپايي نهادهاي مدني و دانشگاهي با حمايت از اين آثار و اعطاي بورسهاي تحصيلي و فرصتهاي مطالعاتي در اقامتگاههاي فرهنگي به انتشار و ديده شدن اين آثار كمك ميكنند.