اتحاديه اروپا عليه محور تهران - مسكو با امريكا هم‌صدا شد
موشك بالستيك
اسم رمز جدال پرحاشيه اروپا با ايران
ايران بار ديگر ادعاي همكاري موشكي با روسيه را قويا تكذيب كرد
احسان پناه‌بر
به ادعاي خبرگزاري رويترز، وزارت خارجه اوكراين روز دوشنبه اعلام كرد كه كاردار سفارت ايران را احضار كرده تا درباره آنچه اين نهاد «عواقب ويرانگر و جبران‌ناپذير» براي روابط دوجانبه مدعي آن است، هشدار بدهد. اوكراين مدعي است در صورت تاييد گزارش‌ها مبني بر اينكه تهران موشك‌هاي بالستيك به روسيه داده است، روابط ايران و اوكراين به شكلي منفي تحت تاثير قرار خواهد گرفت. در همين رابطه، به گزارش ايرنا، سرتيپ فضل‌الله نوذري، يكي از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران، اوايل روز دوشنبه گزارش‌ها در باب ارسال موشك به روسيه را تكذيب كرد و آنها را «جنگ رواني» توصيف كرد. نوذري افزود، ايران از هيچ يك از طرف‌هاي درگيري اوكراين و روسيه حمايت نمي‌كند. وزارت خارجه ايران نيز اين ادعاها را رد كرده و تاكيد كرده تهران از زمان آغاز جنگ اوكراين هرگز در درگيري‌هاي نظامي شركت نكرده است. ناصر كنعاني، سخنگوي وزارت امور خارجه ايران نيز گفت: همان‌طور كه بارها تاكيد شده، جمهوري اسلامي ايران با جنگ مخالف است و از راه‌حل سياسي براي حل اختلافات روسيه و اوكراين و پايان دادن به درگيري‌هاي نظامي حمايت مي‌كند. اين درحالي است كه لوموند به نقل از پيتر استانو، سخنگوي اتحاديه اروپا مدعي شد اطلاعات ارسال محموله موشك‌هاي ايران به روسيه «موثق» است. همزمان نشريه فايننشال تايمز با انتشار گزارشي به نقل از فرماندهي ستاد مشترك ارتش اوكراين مدعي شد كه ايران چهارشنبه گذشته ٢٠٠ موشك بالستيكي «فتح۳٦٠» را از طريق درياي خزر به روسيه تحويل داده است. به ادعاي اولكساندر سيرسكي، رييس ستاد مشترك ارتش اوكراين، از آغاز حمله روسيه به اين كشور، دولت مسكو دست كم 10 هزار موشك و 14 هزار پهپاد رزمي به سمت اوكراين پرتاب كرده كه در نتيجه آن شمار بالايي از غيرنظاميان اين كشور كشته و زيرساخت‌هاي آن ويران شده‌اند.
پيش‌تر سي‌ان‌ان و وال استريت ژورنال به نقل از منابعي ناشناس مدعي شدند كه ايران موشك‌هاي بالستيك كوتاه‌برد را به روسيه منتقل كرده است، ادعايي كه به سرعت و قويا توسط مقام‌هاي رسمي كشورمان تكذيب شد. با اين همه مقامات غربي و اوكرايني در گذشته نيز در باب همكاري‌هاي نظامي ايران و روسيه ادعاهايي را مطرح كرده و با استناد به شواهد ادعايي مي‌گويند كه تهران تجهيزاتي چون موشك و پهپاد را دراختيار روس‌ها قرار داده است. پيتر استانو، سخنگوي روابط خارجي اتحاديه اروپا در ايميلي به خبرگزاري‌ها با طرح ادعايي گفت: ما از اطلاعات موثق ارائه شده از سوي متحدان در مورد تحويل موشك‌هاي بالستيك ايران به روسيه مطلع هستيم.
استانو همچنين مدعي شد كه در صورت تاييد اين گزارش‌ها، اين امر نشان‌دهنده افزايش حمايت ايران از جنگ روسيه عليه اوكراين خواهد بود. استانو افزود، رهبران اتحاديه اروپا قبلا تصريح كرده‌اند به سرعت و در هماهنگي با شركاي بين‌المللي، اقدامات محدودكننده جديد و قابل توجه عليه ايران تعريف كرده و بدين طريق به تهران پاسخ خواهند داد. يكي ديگر از مقامات اروپايي كه نخواست نامش فاش شود در گفت‌وگو با لوموند مدعي شد كه ايالات‌متحده اطلاعات مربوط به انتقال ادعايي موشك‌هاي گزارش شده را با متحدان به اشتراك گذاشته و احتمالا به‌زودي آن را علني خواهد كرد. اما، جان كربي، سخنگوي كاخ سفيد در واشنگتن گفت: من نمي‌توانم گزارش‌ها مبني بر انتقال موشك‌ها را تاييد كنم. او مدعي شد كه چنين سناريويي اثرات مخربي بر اوكراين و خاورميانه خواهد داشت.
از سوي ديگر، كرملين روز دوشنبه گزارش‌هاي رسانه‌ها مبني بر اينكه ايران موشك‌هاي بالستيك كوتاه‌برد به روسيه ارسال كرده است را تكذيب كرد. روزنامه وال استريت ژورنال روز جمعه با استناد به ادعاهاي مقامات امريكايي و اروپايي كه نام‌شان فاش نشد، مدعي شد كه ايرانبه‌رغم هشدارهاي غرب مبني بر عدم ارايه چنين تسليحاتي به مسكو، موشك‌هاي بالستيك كوتاه‌برد به اين كشور تحويل داده است. سي‌ان‌ان نيز گزارش مشابهي را در همان روز منتشر كرد كه در آن شان ساوت، سخنگوي شوراي امنيت ملي به كانال خبري مستقر در امريكا گفت كه هرگونه انتقال موشك‌هاي بالستيك ايران به روسيه نشان‌دهنده افزايش حمايت ايران از روسيه در درگيري در اوكراين خواهد بود. دميتري پسكوف، سخنگوي كرملين در يك كنفرانس مطبوعاتي در مسكو به خبرنگاران گفت روسيه به دقت اين گزارش‌ها را بررسي كرده است. اما چنين اطلاعاتي درست نيست. پسكوف با توصيف ايران در مقام شريكي مهم براي روسيه، افزود: همكاري و گفت‌وگو بين دو كشور در همه زمينه‌ها از جمله «حساس‌ترين» موضوعات در حال پيشرفت در روابط تهران و مسكو است. سخنگوي كرملين در ادامه افزود: ايران و روسيه متحدان نزديكي هستند كه در سال‌هاي اخير در بحبوحه تنش‌هاي فزاينده با ايالات‌متحده، روابط دوجانبه را تقويت كرده‌اند.
اوكراين هفته گذشته مدعي شد تعميق همكاري نظامي تهران و مسكو تهديدي براي اوكراين، اروپا و خاورميانه است و از جامعه جهاني خواست تا فشار بر ايران و روسيه را افزايش بدهد. لحن تهديد و هشدار اوكراين روز دوشنبه از سوي فرح دخل‌الله، سخنگوي ناتو تكرار شد. او مدعي شد ائتلاف نظامي غربي از گزارش‌هاي رسانه‌ها آگاه است، اما درباره دقيق بودن آنها فعلا هيچ اظهارنظري نخواهد كرد. ويدانت باتيل، سخنگوي وزارت خارجه امريكا نيز مدعي شد: همان‌طور كه شركاي ما قبلا اعلام كرده‌اند، هرگونه انتقال موشك‌هاي بالستيك و فناوري مرتبط از سوي ايران به روسيه به منزله تشديد تنش‌ها به شكلي بي‌سابقه است. باتيل در ادامه ادعاهاي خود افزود: صراحتاً اعلام كرده بوديم ما براي پيامد‌هاي بزرگ همكاري تهران و مسكو آماده‌ايم. ايالات‌متحده پيش‌تر ادعا كرد بود به فرآيند تحويل تسليحات به مسكو از جانب ايران، پاسخي «شديد» خواهد داد. مقامات امريكايي در راستاي ادعاي خود هشدار داده‌اند روابط تهران و مسكو در درگيري اوكراين، به تلاش‌هاي تهران براي بهبود روابط با غرب پس از انتخاب مسعود پزشكيان به عنوان رييس‌جمهور آسيب مي‌رساند. مقامات غربي مدعي‌اند مسكو براي رويارويي با تحريم‌هاي غرب، براي تداركات تسليحات به ايران و كره‌شمالي روي آورده است تا بتواند به جنگ در اوكراين ادامه دهد. اوكراين و مقامات غربي نيز بارها مدعي شده‌اند «اهدافي در اوكراين تقريبا هر روز توسط روسيه هدف حمله قرار مي‌گيرد. مقامات اوكرايني نيز اخيرا مدعي شده‌اند قطعاتي از موشك‌هاي كره‌شمالي را در خاك خود پيدا كرده‌اند. تهران بارها تحويل تسليحات به روسيه براي به‌كار‌گيري در جنگ اوكراين را تكذيب كرده و آنها را ادعاهايي بي‌پايه و اساس مي‌خواند. گزارش‌هاي ادعايي تحويل موشك‌هاي بالستيك ايران به روسيه در حالي رسانه‌اي شده كه درگيري در منطقه رو به افزايش است و ناظران معتقدند كرملين بار ديگر حمله به زيرساخت‌هاي كليدي اوكراين را در آستانه زمستان افزايش داده است.
اين اظهارات درحالي مطرح مي‌شود كه شركاي غربي كي‌يف و در راس آنها ايالات‌متحده در ماه‌هاي اخير كمك‌هاي تسليحاتي و مالي بي‌سابقه‌اي را دراختيار اوكراين قرار داده‌اند. مسكو متحدان كي‌يف را به بنزين ريختن بر آتش جنگ در اوكراين به واسطه ارايه سلاح به اين بازيگر متهم و تهديد كرده است كه به فعل و انفعال آنها پاسخ خواهد داد. برخي ناظران انتظار دارند جنگ با آغاز پاييز از سوي مسكو تشديد شود و به تصرف مناطق بيشتري در خاك اوكراين بينجامد.