وال استريت ژورنال:
سايه تنش ميان تهران و تلآويو بر بازار انرژي
روزنامه وال استريت ژورنال در گزارشي اختصاصي به تاثير پاسخ موشكي اخير ايران عليه اسراييل بر بازارهاي انرژي پرداخته است. اين روزنامه مدعي است افزايش قيمت نفت در روز پنجشنبه پس از آن رخ داد كه جو بايدن، رييسجمهور امريكا مدعي شد مقامات امريكايي در حال بررسي حمايت از حمله ادعايي اسراييل به تاسيسات نفتي ايران هستند. اين اقدام ادعايي ميتواند قيمت بنزين را تنها چند هفته قبل از انتخابات رياستجمهوري افزايش دهد. قيمت نفت خام امريكا 5/1 درصد جهش كرد و به 73/71 دلار رسيد كه مهمترين افزايش يك روزه آن از زمان آغاز جنگ اسراييل عليه حماس در سال گذشته است. به ادعاي وال استريت ژورنال، پاسخ نظامي ايران عليه اسراييل و اظهارات جو بايدن، شاخصهاي سهام ايالاتمتحده را نيز متاثر كرد و سرمايهگذاران را در تلاش براي درك پيامدهاي احتمالي جنگ گستردهتري در منطقه قرار داد. بايدن در پاسخ به اين پرسش كه آيا از حمله اسراييل به تاسيسات نفتي ايران حمايت ميكند، به شكل مبهمي پاسخ داد: ما در حال بحث در مورد آن هستيم. بايدن ادعا كرد كه ايالاتمتحده به اسراييل در مورد عمليات نظامي مشاوره ميدهد، اما چيزي را به آنها ديكته نميكند. بازار نفت از روز سهشنبه و پس از پاسخ موشكي بالستيك ايران به اسراييل و متعاقبا نگرانيها از گسترش جنگ در منطقه، ملتهب شده است.
اسراييل كه در هفتههاي اخير حملات گستردهاي را عليه لبنان به راه انداخته و همزمان درصدد است تا عليه ايران دست به ماجراجويي بزند. به ادعاي وال استريت ژونال، سران رژيم اسراييل هنوز در مورد حمله احتمالي ادعايي خود تصميم نگرفته، اما ناظران انرژي هشدار ميدهند در صورت هرگونه ماجراجويي اسراييل عليه منافع و تاسيسات نفتي ايران، بحران انرژي ميتواند همه گير شود. در همين رابطه، معاملهگران نفت در واكنش به اين موضوع، عرضه خود را افزايش دادند و قيمتهايي را كه در هفتههاي اخير نزديك به پايينترين سطح خود از سال 2021 تاكنون كاهش يافته بود، افزايش دادند. كاهش قيمت بنزين در تابستان امسال به كاهش تورم ايالاتمتحده كمك كرد و احتمالا ديدگاه امريكاييها را نسبت به اين موضوع در قبال دولت بايدن تقويت كرد. اقتصاد بهطور بالقوه عامل مهمي در جلب نظر رايدهندگان رقابت رياستجمهوري امريكاست. طبق دادههاي فدرال، امريكاييها هفته گذشته به طور متوسط 3/18 دلار براي يك گالن بنزين معمولي پرداخت كردند كه از آوريل حدود 13درصد كاهش را نشان ميدهد. از زمان حمله روسيه به اوكراين كه بازارهاي جهاني انرژي را به التهاب كشاند، قيمت گازوييل كاميونداران تا اين حد ارزان نبوده است، اما اكنون به نظر ميرسد شرايط رو به تغيير است.
اكنون، بسته به اقدام ادعايي اسراييل، تحليلگران ميگويند خطر جنگ گستردهتري در خاورميانه ميتواند هزينههاي انرژي را به تهديدي جدي تبديل كرده درحالي كه نامزدهاي انتخابات رياستجمهوري در امريكا به دنبال جلب نظر رايدهندگان خسته از تورم در اين كشور هستند. وضعيت ملتهب در منطقه، نوسانات بازار نفت را به طرز چشمگيري متزلزل كرده است. با وجود ادامه درگيريها در خاورميانه، از جمله دو بار رويارويي ايران و اسراييل، يكي در بهار و ديگري در اوايل پاييز امسال، اختلالات معدود كمي در عرضه فيزيكي نفت رخ داده است. تحليلگران هشدار ميدهند كه بسته به اقدام ادعايي بعدي اسراييل ممكن است شرايط به سرعت تغيير كند. رابرت مك نالي، رييس شركت مشاورهاي راپيدان انرژي مستقر در واشنگتن به وال استريت ژورنال گفت: نميتوان در شرايط فعلي از اشباع ذخاير انرژي در جهان گفت و احتمالا با ادامه درگيريها ممكن است عرضه انرژي كمتر و قيمت آن افزايش يابد. برخي معاملهگران انرژي به دنبال سوءاستفاده از اين تصور بودند و ظاهرا روي قيمت نفت تا 100 دلار در هر بشكه قيمتگذاري خود را تعيين كرده بودند. براساس دادههاي Cboe Global Markets، معاملات اختيار خريد مرتبط با صندوق نفتي 1/4 ميليارد دلاري امريكا در اين هفته به بالاترين سطح در بيش از دو سال گذشته رسيد. چنين معاملاتي حق خريد سهام را با قيمتي خاص در تاريخ مشخص شده به سهامدار ميدهد. محبوبترين معاملات جلسات اخير با جهش صندوق به 80 يا 85 دلار گره خورده است. مك نالي واكنش خاموش بازار نفت تا امروز را با «وضعيتي مبهم و آتش زير خاكستر» ميداند. براساس گزارش اداره اطلاعات انرژي امريكا، ايران در سه ماهه دوم سال جاري حدود 3/3 ميليون بشكه در روز نفت توليد كرده است. شركتها و بازرگانان رديابي كشتيها ميگويند ايران اغلب نيمي يا بيشتر از اين محصول را، بهرغم تحريمهاي امريكا، صادر ميكند. هر گونه اختلال در اين تداركات در حال حاضر نشاندهنده گسترش درگيري خواهد بود و ميتواند به تنشهاي ديپلماتيك بين اسراييل و ايالاتمتحده پس از مبارزه چند ساله واشنگتن با تورم بينجامد. با اين حال، تحليلگران مدعياند كه طيف وسيعي از اهداف بالقوه در ميان زيرساختهاي انرژي ايران وجود دارد كه ميتواند تاثيرات سرريز بر اقتصاد جهاني داشته باشند. گريگوري برو، تحليلگر ارشد گروه اوراسيا كه بر نفت و ايران تمركز دارد در گفتوگو با وال استريت ژورنال مدعي شد بسياري از آنچه ايران در زمينه نفت توليد ميكند، در داخل مصرف ميشود. اين امر به دليل زيرساختهاي داخلي است كه بر اثر تحريمها جايگزين نشدهاند. بنابراين (به ادعاي اين تحليلگر) حملات ادعايي اسراييل به اين تاسيسات ميتواند تاثير قابلتوجهي بر اقتصاد ايران داشته باشد،
حتي اگر بر ميزان صادرات نفت خام ايران تاثيري نداشته باشد. بخش بزرگي از محمولههاي جمهوري اسلامي ايران به خارج از كشور از طريق پايانهاي عظيم در جزيره خارگ در خليجفارس انجام ميشود. شركت تحقيقاتي ClearView Energy Partners تخمين زده است كه حمله احتمالي ادعايي اسراييل به آن تاسيسات ميتواند بيش از 12 دلار در هر بشكه به قيمت نفت اضافه كند. نگراني بزرگتر اين است كه پاسخ ايران به چنين حملاتي ميتواند شامل تلاش براي بستن تنگه هرمز باشد كه گلوگاه اصلي صادرات نفت پالايش شده از ديگر كشورهاي خليجفارس است. ClearView Energy Partners تخمين زده است كه وقفه هفت روزه در حمل و نقل ميتواند به معناي جهش قيمت هر بشكه نفت تا 28 دلار يا حدود 67 سنت در هر گالن باشد. اين عدم قطعيت متغير غيرقابل پيشبيني بر مبارزات انتخاباتي رياستجمهوري امريكا نيز تاثير خواهد گذاشت. دونالد ترامپ، رييسجمهور پيشين امريكا و نامزد جمهوريخواهان، نظارت بايدن بر اقتصاد را زير سوال برده و وعده داده در صورت پيروزي در انتخابات، هزينههاي بنزين امريكاييها را كاهش دهد. دادههاي فدرال امريكا نشان ميدهد كه ميانگين قيمت ملي بنزين معمولي در هفته گذشته ارزانتر از مدت مشابه در سه سال از چهار سال دولت ترامپ بوده است. كارولا بايندر، استاد اقتصاد در دانشگاه تگزاس كه تاثير قيمت بنزين بر چشمانداز امريكاييها را مطالعه كرده، به وال استريت ژورنال گفت كه كاهش يا افزايش قيمتها بر نظرات مصرفكننده و رايدهندگان امريكايي تاثير خواهد گذاشت.