تجارت آزاد، رويكرد جديد ايران براي رونق صادرات
حسن ارگي
با تحولات سريع و پيچيده‌اي كه امروزه اقتصاد جهاني را در بر گرفته، كشورهايي كه بر تسهيل تجارت و بهبود توان رقابتي محصولات خود تمركز كرده‌اند، به موفقيت‌هاي بيشتري دست يافته‌اند. اين نگاه در ايران هم جايگاه ويژه‌اي پيدا كرده است. رييس جديد سازمان توسعه تجارت ايران، با رويكردي نو و شفاف وارد ميدان شده و بر رفع موانع و تسهيل تجارت خارجي تأكيد دارد. او به‌وضوح نشان مي‌دهد كه ايران در آستانه يك تغيير اساسي در مديريت صادرات و واردات خود قرار دارد.
تسهيل تجارت به عنوان كليد رونق توليد
دهقان دهنوي در جلسات مختلف، ازجمله در اتاق بازرگاني تهران، به اهميت تسهيلگري در روند تجارت خارجي اشاره كرده است. او معتقد است كه براي رونق توليد داخلي، بايد فرآيندهاي تجاري ساده‌تر و روان‌تر شوند. بدون فراهم كردن بسترهاي مناسب، نمي‌توان انتظار داشت كه صادرات و واردات به شكلي پايدار رشد كنند. او تأكيد مي‌كند كه توليدات ايران بايد بتوانند با نيازهاي بازارهاي بين‌المللي هماهنگ شوند و اين نيازمند گام برداشتن به سوي تجارت آزاد است. يكي از نمونه‌هاي موفق در اين زمينه، توافقنامه تجارت آزاد ايران با اتحاديه اقتصادي اوراسيا است. دهقان دهنوي اين توافق را الگويي موفق مي‌داند و آمار نشان مي‌دهد كه پس از اجراي اين موافقتنامه، حجم تجارت ايران با كشورهاي عضو اين اتحاديه 2.5 برابر شده است. اين افزايش نشان مي‌دهد كه كاهش تعرفه‌ها و حذف محدوديت‌هاي تجاري، نه تنها بر كالاهاي مشمول تعرفه تأثير داشته، بلكه ساير كالاها نيز به شكل گسترده‌تري صادر شده‌اند.
رفع موانع و محدوديت‌هاي تجاري
يكي از نكات محوري در ديدگاه دهقان دهنوي، لزوم حذف موانع و محدوديت‌هاي اضافي در تجارت است. او مخالف تعيين سقف براي صادرات و واردات بوده و معتقد است كه اين گونه محدوديت‌ها جلوي ورود بازرگانان به بازارهاي جديد را مي‌گيرد و شرايط را براي انحصار فراهم مي‌كند.
از نگاه او، اين سياست‌ها به ضرر تجارت ايران است و مانع رقابت‌پذيري بازرگانان ايراني در سطح جهاني مي‌شود. رقابت آزاد و بدون محدوديت، از ديد دهقان‌دهنوي، مي‌تواند بازرگانان را ترغيب كند تا بازارهاي جديدي را كشف كنند و دامنه تجارت خارجي را گسترش بدهند. او همچنين به ضرورت حل مشكلات اداري و بروكراسي دست و پاگير اشاره مي‌كند. به باور دهقان دهنوي، تا زماني كه سيستم‌هاي اداري با موانع غيرضروري مانع كار صادركنندگان باشند، دستيابي به توسعه واقعي صادرات ممكن نيست. او بر اصلاح اين سيستم‌ها تأكيد دارد و به دنبال ايجاد ساختاري است كه با شرايط امروزي تجارت جهاني سازگار باشد.
اهميت توليد رقابتي
علاوه بر تسهيل تجارت، دهقان دهنوي بر ضرورت توليد رقابتي به عنوان پايه اصلي توسعه تجارت تأكيد مي‌كند. از ديدگاه او، ايران نمي‌تواند در بازارهاي جهاني موفق باشد مگر اينكه توليدات خود را با نيازهاي بازارهاي هدف به‌روز كند و رقابتي‌تر سازد. اين به معناي سرمايه‌گذاري بيشتر در بهبود كيفيت محصولات، كاهش هزينه‌هاي توليد و به‌كارگيري فناوري‌هاي جديد است. او معتقد است كه بدون ارتقاي كيفيت و كاهش قيمت تمام شده، حتي اگر تجارت تسهيل شود، ايران در بازارهاي بين‌المللي نمي‌تواند به‌طور جدي رقابت كند.
جمع‌بندي: مسير جديد تجارت خارجي ايران
رويكرد رييس جديد سازمان توسعه تجارت، نشانه‌اي از يك تغيير اساسي در سياست‌هاي تجاري ايران است. او با تأكيد بر تسهيل تجارت و افزايش رقابت‌پذيري، تلاش دارد تا زيرساخت‌هايي را ايجاد كند كه هم به توسعه تجارت خارجي و هم به رونق توليد داخلي كمك كنند. رفع موانع اداري، حركت به سوي تجارت آزاد و تمركز بر توليد رقابتي ازجمله محورهاي اصلي استراتژي اوست. اين تغييرات، در صورت همكاري بخش خصوصي و اصلاحات در سياست‌هاي اقتصادي، مي‌تواند باعث افزايش سهم ايران در بازارهاي جهاني شود. حال بايد ديد كه اين سياست‌ها چگونه در سايه وفاق و همدلي به اجرا درمي‌آيند و چه تأثيري بر آينده اقتصادي كشور خواهند داشت.
رايزن بازرگاني جمهوري اسلامي ايران در مجارستان