سايه تحريم‌ها بر «ناوگان ارواح» ايران

به نظر مي‌رسد دور تازه‌اي از اختلافات ميان تهران و غرب و به‌ طور مشخص واشنگتن آغاز شده است. در شرايطي كه ايالات‌متحده از دور تازه تحريم‌ها عليه ايران خبر داد، اتحاديه اروپا نيز قرار است تحريم‌هايي را عليه برنامه حمل و نقل زميني ايران، به ويژه كاميون‌هاي ايراني، اعمال كند. به واسطه تحريم‌هاي ادعايي، بارگيري ۱۸۲ كالاي اروپايي در كاميون‌هاي ايراني ممنوع اعلام شده است. پس از پاسخ موشكي ايران به اسراييل در اول اكتبر، به همين بهانه، ايالات‌متحده براي حمايت از رژيم اسراييل، تحريم‌هاي تازه‌اي را عليه ايران اعمال كرده است و انتظار مي‌رود اروپا نيز تحريم‌هاي خود را عليه ايران افزايش دهد. دولت بايدن روز جمعه در بيانيه‌اي اعلام كرد در واكنش به پاسخ موشكي بالستيك گسترده تهران به اسراييل در اوايل ماه جاري، تحريم‌هاي ايالات‌متحده عليه ايران را تشديد مي‌كند. اين اقدام در‌حالي صورت مي‌گيرد كه كاخ سفيد در تلاش است اسراييل را متقاعد كند تا برنامه احتمالي‌اش درباره حمله به سايت‌هاي هسته‌اي و زيرساخت‌هاي نفتي ايران را متوقف كند. مقامات امريكايي نگرانند ماجراجويي اسراييل بتواند جرقه درگيري گسترده‌تري در منطقه را زده و بهاي نفت را بالا ببرد. جيك ساليوان، مشاور امنيت ملي روز جمعه مدعي شد گام‌هاي تازه‌اي، شامل تدابيري عليه آنچه او «ناوگان ارواح» خواند، تدارك ديده است. ناوگان ارواح، به ادعاي امريكا، شامل شركت‌هاي كشتيراني وابسته به ايران براي دور زدن تحريم‌هاي نفتي در سراسر جهان است. ساليوان در بيانيه‌اي مدعي شد اين تحريم‌ها به محروميت بيشتر ايران از منابع مالي مورد استفاده براي حمايت از برنامه‌هاي موشكي و ارايه كمك به گروه‌هاي مقاومت در منطقه كمك خواهد كرد كه تهديدي جدي براي ايالات متحده و متحدان و شركاي منطقه‌اي اين كشور است.  به گزارش وال استريت ژورنال، حدود 90 درصد صادرات ايران به چين مي‌رود. ناظران انرژي مدعي‌اند برخي از بازرگانان، براي دور ماندن از تحريم‌هاي موجود، نفت ايران را با استفاده از شركت‌هاي مستقر در مالزي، چين، هند و امارات متحده عربي به چين و ساير مقاصد حمل مي‌كنند. روز جمعه، ايالات متحده اعلام كرد 23 كشتي را شناسايي كرده است كه به حمل و نقل نفت خام ايران كمك كرده‌اند و در حال انجام اقداماتي عليه آنها است. حدود 15 درصد از واردات نفت چين از ايران انجام مي‌شود. تصميم براي اعمال دور تازه تحريم‌ها در همان روزي رسانه‌اي شد كه دولت بايدن بيش از يك ميليارد دلار فروش تسليحات جديد براي عربستان‌سعودي و امارات متحده عربي، دو بازيگر از نزديك‌ترين متحدان خود در خليج‌فارس را تصويب كرد. به ادعاي وزارت خارجه امريكا، بسته‌هاي تسليحاتي شامل دو نوع موشك زمين به زمين براي سامانه‌هاي موشكي تاكتيكي ارتش امارات متحده عربي يا ATACMS و سامانه‌هاي موشكي چندگانه هدايت‌شونده يا GMLRS و همچنين پشتيباني لجستيكي به ارزش بيش از 4/1ميليارد دلار است. ايالات متحده همچنين از ارسال موشك‌هاي AIM-9X Block II Sidewinder به ارزش 252 ميليون دلار، موشك‌هاي هوا به هوا با برد كوتاه‌تر و مهمات 139 ميليون دلاري به عربستان‌سعودي خبر داد. قانونگذاران امريكايي از هر دو حزب در ماه‌هاي اخير كاخ سفيد را براي تشديد تحريم‌ها عليه صادرات نفت ايران تحت فشار قرار داده‌اند و مدعي‌اند كه ايران از طريق دور زدن تحريم‌هاي نفتي، درآمد بالايي كسب كرده است. اين قانونگذاران مدعي‌اند تحريم‌هاي موجود بايد به‌طور موثرتر اجرا شوند تا به سرعت به توانايي ايران براي دور زدن اين محدوديت‌هاي تجاري پايان داده شود. در غير اين صورت، ايران به استفاده از درآمدهاي نفتي خود براي حمايت مادي از متحدين منطقه‌اي‌اش ادامه خواهد داد. دن ساليوان، سناتور جمهوري‌خواه از ايالت آلاسكا، روز جمعه اين ادعا را مطرح كرد كه تحريم‌هاي جديد در قياس با محدوديت‌هاي تعريف شده در دوران رياست ترامپ عليه ايران محدودتر و كم هزينه‌تر است. او ادعا كرد جمهوري‌خواهان بايدن و تيمش را براي اعمال مجدد تحريم‌هاي دوران ترامپ، سياست موسوم به فشار حداكثري، تحت فشار قرار داده است. اين سناتور در اطلاعيه خود مدعي شد هنوز بنادر، خريداران و پالايشگاه‌هاي چين كه حدود 90درصد صادرات نفت ايران را خريداري مي‌كنند، هدف تحريم‌ها قرار نگرفته‌اند. بر اساس ادعاي اداره اطلاعات انرژي امريكا، ايران در سه ماهه دوم سال جاري حدود 3/3 ميليون بشكه در روز نفت توليد كرده است. شركت‌ها و بازرگانان رديابي كشتي‌ها نيز مدعي‌اند ايران اغلب نيمي يا بيشتر از اين توليدات نفتي را، به‌رغم تحريم‌هاي امريكا، صادر مي‌كند. بسياري از محموله‌هاي جمهوري اسلامي ايران به خارج از كشور از طريق پايانه‌اي عظيم در جزيره خارك در خليج‌فارس انجام مي‌شود.  طبق گزارش مركز داده‌هاي فدرال، امريكايي‌ها هفته گذشته به ‌طور متوسط 18/3 دلار براي هر گالن بنزين معمولي پرداخت كردند كه نسبت به آوريل حدود 13درصد كاهش داشت. از زمان حمله روسيه به اوكراين كه بازارهاي جهاني انرژي را تحت تاثير قرار داد، حمل و نقل از طريق كاميون‌هاي ديزلي كه براي حمل كالاهاي بين‌المللي و كشاورزان براي تامين برق ماشين‌آلات استفاده مي‌شوند، گران شده است. كاخ سفيد در اوايل ماه جاري پس از حمله ايران به بسته تحريمي اعمالي عليه تهران اشاره كرد. اين امر مي‌تواند به گسترش تنش با ايران منجر شود. ساليوان در نشست مطبوعاتي در كاخ سفيد بلافاصله پس از حمله آوريل مدعي شد: ما به صراحت اعلام كرده‌ايم كه اين حمله عواقب و پيامدهاي شديدي خواهد داشت و براي تحقق آن با اسراييل همكاري خواهيم كرد.