اوراسيا ريويو مطرح كرد
خيز تهران و مسكو براي تعريف نظم جديد
پيوندهاي ميان تهران و مسكو در سال‌هاي اخير در ابعاد و سطوح گوناگون دستخوش تغييرات و تحولاتي بوده است. برخي اين پيوندها را تاكتيكي و كوتاه‌مدت مي‌دانند، برخي ديگر آن را راهبردي و بلندمدت ارزيابي مي‌كنند. اما آن‌طور كه روساي جمهور اين دو بازيگر مهم اروسيا معتقدند، اين رابطه عميق و راهبردي است. به عقيده ناظران، آنچه پيوند تهران و مسكو را در سال‌هاي اخير عميق‌تر كرده، يكي خروج ايالات‌متحده از برجام و در نتيجه نگاه هر چه عميق‌تر ايران به شرق -و ديگري جنگ در اوكراين- و وابستگي روسيه به متحدان بيشتر براي مقابله با غرب است. در همين راستا، وبگاه خبري و تحليلي اوراسيا ريويو در يادداشتي به تحكيم روابط ميان مسكو و تهران پرداخته است. اوراسيا ريويو مي‌نويسد ولاديمير پوتين روسيه روز جمعه (11 اكتبر) در تركمنستان با مسعود پزشكيان، رييس‌جمهور ايران گفت‌وگو كرد. در اين ديدار، رهبران دو كشور از روابط اقتصادي رو به رشد و ديدگاه‌هاي مشابه در امور جهاني با كشورهاي‌شان استقبال كردند.
روسيه در تضاد با واشنگتن و اتحاديه اروپا بر سر جنگ با اوكراين، رخدادي كه اين بازيگر آن را بخشي از مبارزه وجودي گسترده‌تر عليه غرب استكباري و جاه طلب مطرح مي‌كند، پوتين مايل است روابط خود را با آنچه كه شرق جهاني و جنوب جهاني مي‌نامد، عميق‌تر كند. به گزارش خبرگزاري دولتي روسيه، تاس، پوتين كه كشورش ميزبان نشست سران كشورهاي بريكس در 22 تا 24 اكتبر در كازان است، از پزشكيان دعوت كرد تا براي سفري رسمي به روسيه برود؛ پيشنهادي كه رييس‌جمهور ايران با آن موافقت كرد. به نظر مي‌رسد در ماه‌هاي اخير، از لحاظ اقتصادي و فرهنگي، ارتباطات ميان مسكو و تهران هر روز بيشتر تقويت شده است. در اين ديدار، پزشكيان نيز گفت: روند رو به رشد همكاري‌هاي ايران و روسيه باتوجه به اراده مقامات عاليرتبه دو كشور بايد براي تقويت روابط تسريع شود. خبرگزاري تاس روسيه نيز در گزارشي نوشت دو طرف براي تقويت همكاري‌ها در تعدادي از زمينه‌ها توافق كرده‌اند.
پس از اين ديدار، پزشكيان در گفت‌وگو با خبرگزاري تاس گفت: گفت‌وگوهاي ما با رييس‌جمهور روسيه حدود يك ساعت به طول انجاميد و دوباره در قبال توافقاتي كه منعقد كرده‌ايم، صحبت كرديم. پزشكيان افزود: ما با روسيه تعامل سازنده‌اي داريم و توافق كرديم كه تكميل پروژه‌ها در بخش‌هاي گاز، راه‌سازي و راه‌آهن، نمك‌زدايي نفت خام و ساير پروژه‌هاي مرتبط با انرژي، پتروشيمي و برق را تسريع كنيم. پزشكيان ماه گذشته كشورش را متعهد به روابط عميق‌تر با روسيه براي مقابله با تحريم‌هاي غرب كرد. دو كشور معتقدند به امضاي يك توافقنامه مشاركت راهبردي نزديك هستند، رخدادي كه پزشكيان روز جمعه به آن اشاره كرد و اميدوار بود بتواند در نشست بريكس در اواخر ماه جاري در روسيه، آن را نهايي كند. ايالات متحده روابط رو به رشد مسكو با تهران را با نگراني رصد مي‌كند. اين كشور مدعي است كه ايران موشك‌هاي بالستيك خود را دراختيار روس‌ها قرار داده، ادعا و اتهامي كه تهران آن را رد كرده است.
روسيه مي‌گويد: همكاري با ايران در همه زمينه‌ها در حال گسترش است. پوتين در حاشيه نشست اخير در عشق‌آباد، پايتخت تركمنستان به پزشكيان گفت: ما به طور فعال در عرصه بين‌المللي با هم كار مي‌كنيم و ارزيابي‌هاي ما از رويدادهاي جاري در جهان اغلب بسيار نزديك است. به گزارش ايرنا، پزشكيان خاطرنشان كرد: ايران و روسيه ظرفيت‌هاي مكمل قابل‌توجهي دارند و مي‌توانند به يكديگر كمك كنند. رييس‌جمهور ايران به همتاي روسش گفت كه مواضع مسكو و تهران در قبال تحولات جهان بسيار نزديك‌تر از ديدگاه‌هاي ديگران است. پزشكيان پيش‌تر گفته بود كه اسراييل بايد كشتار مردم بي‌گناه را متوقف كند و روند آتش‌بس و سپس صلح در منطقه تسريع شود. روسيه همچنين از اسراييل به دليل بمباران مناطق غيرنظامي انتقاد كرده است. تاس همچنين گزارش داد، پوتين به پزشكيان گفته است كه روابط اقتصادي بين مسكو و تهران رو به افزايش است و مسكو خواهان گسترش اين همكاري و تعميم آن به ساير عرصه‌هاست.
در اظهاراتي كه كرملين اوايل روز جمعه منتشر كرد، پوتين در نشست كشورهاي آسياي مركزي گفت كه نظم جهاني نويني در حال شكل‌گيري است و مراكز جديدي از رشد اقتصادي و نفوذ مالي و سياسي در حال ظهور است. پوتين افزود روسيه از «گسترده‌ترين بحث بين‌المللي ممكن» در مورد جهان چندقطبي در حال ظهور حمايت مي‌كند و آماده مذاكره در مورد آن در مجامع مختلف از جمله كشورهاي مشترك المنافع، اتحاديه اقتصادي اوراسيا، سازمان همكاري شانگهاي و بريكس است. از سوي ديگر، راهبردي‌تر شدن پيوندها ميان تهران و مسكو نيز مي‌تواند به تسهيل نظم نوين جهاني كمك كند.
اخيرا، ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه پيشنهاد وزارت خارجه اين كشور در هماهنگي با ارگان‌ها و سازمان‌هاي دولتي فدرال ذي‌نفع براي امضاي قرارداد مشاركت راهبردي جامع بين فدراسيون روسيه و جمهوري اسلامي ايران را پذيرفت. پيش از ديدار مسعود پزشكيان، رييس‌جمهور ايران با پوتين، سرگئي شويگو، دبير شوراي امنيت فدراسيون روسيه در تهران با رييس‌جمهور ايران ديدار و گفت‌وگو كرده بود و مقدمات امضاي نهايي اين پيمان راهبردي همكاري را فراهم كرده بود.
در آن ديدار، رييس‌جمهور ايران تصريح كرد كه دولت چهاردهم با جديت پيگير همكاري‌ها و اقدامات جاري براي بهبود روابط دو كشور خواهد بود. پزشكيان افزود: تعميق و تقويت روابط و همكاري‌هاي ايران و روسيه از اثربخشي تحريم‌ها و اقدامات ناعادلانه عليه دو كشور مي‌كاهد. هفته پس از آن، ولاديمير پوتين رييس‌جمهور روسيه در ديدار با علي اكبر احمديان، دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران كه براي شركت در اجلاس كشورهاي عضو بريكس به سن پترزبورگ سفر كرده بود، بر پيوند راهبردي ايران با روسيه تاكيد كرد. پوتين همچنين روابط دوجانبه تهران و مسكو را راهبردي توصيف كرد و گفت: ويژگي اين روابط نشان‌دهنده اتحاد دو كشور است. رييس‌جمهور روسيه همچنين تصريح كرد مسكو و تهران كار روي توافقنامه همكاري جامع را خيلي زود تكميل خواهند كرد. وزير خارجه روسيه در ديدار با اساتيد و دانشجويان يكي از دانشگاه‌هاي وابسته به وزارت امور خارجه روسيه در ماه جاري نيز با بيان اينكه امضاي اين پيمان يك گام نمادين در روابط روسيه با دولت جديد ايران خواهد بود، اذعان كرد: اين توافق كه تنها جزييات فني آن باقي مانده، همه جوانب مشاركت بين دو كشور را در بر مي‌گيرد.