گمانه‌زني‌ها درباره اهداف حمله احتمالي اسراييل افزايش يافت
بازي با آتش
واشنگتن مدعي است سايت‌هاي هسته‌اي و سكوهاي نفتي ايران
جزو اهداف تل‌آويو نيست، ناظران ترديد دارند
احسان پناه‌بر
گمانه‌زني‌ها در قبال اقدام تلافي‌جويانه و خصمانه احتمالي اسراييل عليه ايران ادامه دارد. از طرفي، مجاري مختلف در تلاش براي كاهش تنش در منطقه هستند. اين در حالي است كه روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشي به نقل از مقامات امريكايي ادعا كرده كه بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل به كاخ سفيد اطمينان داده در حمله تلافي‌جويانه ادعايي عليه ايران در نظر دارد تنها سايت‌هاي نظامي را هدف قرار دهد. واشنگتن‌پست مدعي شده كه اين تضمين موجب «آسودگي خاطر واشنگتن » شده است. كاخ سفيد به اين ادعاي واشنگتن‌پست پاسخي نداده، اما دفتر بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير رژيم اسراييل مدعي شده كه اسراييل «نظرات» ايالات متحده را در نظر خواهد گرفت، اما در نهايت بر اساس «منافع داخلي» خود عليه ايران اقدام خواهد كرد. تهران در اول اكتبر حدود 200 موشك به سمت اهدافي اسراييلي در سرزمين‌هاي اشغالي شليك كرد؛ حمله‌اي كه پاسخ به ترور شهيد اسماعيل هنيه، رهبر سياسي حماس، شهيد سيد حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله و شهيد سردار عباس نيل‌فروشان، يكي از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامي بود.
در طول يك سال گذشته، رژيم اسراييل با تكيه بر حمايت ايالات متحده، مدام بر سطح تنش‌ها افزوده است. ناظران هشدار مي‌دهند اكنون منطقه در آستانه جنگي بزرگ قرار دارد و به نظر مي‌رسد اسراييل در فكر گشودن جبهه‌هاي جديد باشد. از سوي ديگر، امريكا نگران است رويارويي ايران و اسراييل در نهايت ايالات متحده را به جنگ منطقه‌اي ناخواسته سوق دهد. در همين رابطه، بايدن مدعي شده از حمله به سايت‌هاي هسته‌اي ايران كه مي‌تواند باعث تشديد بيشتر تنش شود و ايالات متحده را وارد درگيري كند، حمايت نخواهد كرد. اين در حالي است كه در اقدامي تحريك‌آميز، پنتاگون اخيرا اعلام كرد كه ايالات متحده سيستم ضد موشكي پيشرفته به نام پايانه دفاع منطقه‌اي در ارتفاع بالا (THAAD) به اسراييل فرستاده زيرا «دولت بايدن به حمايت «آهنين» از يكي از متحدان اصلي خود در بحبوحه تنش‌ها با ايران ادامه مي‌دهد». لفاظي‌هاي سران اسراييل نيز در راستاي همين حمايت‌هاي آهنين امريكا قابل تبيين است. اسراييل تهديد مي‌كند كه پاسخ موشكي ايران را تلافي خواهد كرد و گالانت، وزير جنگ اين رژيم نيز مدعي شده حمله به ايران «دقيق و غافلگيركننده» خواهد بود.
در همين حال، بازارهاي نفت به دليل چشم‌انداز حمله اسراييل به ميادين نفتي ايران تنش‌هايي را تجربه كرده‌اند، زيرا چنين حمله‌اي مي‌تواند قيمت جهاني انرژي را افزايش دهد. در پي ديپلماسي اخير ايران در منطقه، بازيگران حاشيه خليج‌فارس با امريكا رايزني داشتند تا اسراييل را از حمله به سايت‌هاي نفتي ايران باز دارد، زيرا نگرانند تاسيسات نفتي آنها در صورت تشديد درگيري، زير آتش جنگ خاكستر شود.
در همين حال نشريه نيويورك‌تايمز با انتشار گزارشي مدعي شد فارغ از هشدارها، حمله ادعايي اسراييل همچنان مي‌تواند در مقياس وسيع باشد و احتمالا ايران را وادار به پاسخ كند. مقامات ايران، از جمله عباس عراقچي، وزير امور خارجه ايران نيز در روزهاي اخير بارها هشدار داده‌اند كه هر اقدام خصمانه‌اي از سوي اسراييل با واكنش فوري و تند ايران مواجه خواهد شد. مقامات امريكايي همچنين مدعي شدند تضمين‌هاي اسراييل تنها مربوط به حمله احتمالي قريب‌الوقوع است؛ اين امر به اين معني است كه همچنان ممكن است اسراييل در دور ديگري از تنش‌ها، به دنبال ماجراجويي‌هاي خطرناك خود باشد. دهه‌هاست ايران در كنار گروه‌هاي مقاومت در لبنان و فلسطين عليه اشغال‌گري اسراييل قرار داشته و از آنها حمايت كرده است، اما رويارويي مستقيم ميان تهران و تل‌آويو تنها در ماه‌هاي اخير رخ داده است. پيش از اين، ناظران رويارويي ايران و اسراييل را نوعي «رويارويي پنهان» قلمداد مي‌كردند. در ماه‌هاي اخير تا حدودي به دليل جنگ اسراييل با حماس و حزب‌الله، متحد ايران، اين رويارويي عريان شده است.
دور تازه تنش در منطقه در حالي رخ مي‌دهد كه عباس عراقچي، وزير امور خارجه ايران در سفر اخيرش به بغداد گفت تهران تلاش‌هاي زيادي براي جلوگيري از يك جنگ همه‌جانبه در منطقه انجام داده است. او افزود: ما هيچ خط قرمزي براي دفاع از منافع خود نداريم. همانطور كه بارها اعلام كرده‌ايم، براي هر موقعيت و سناريويي آمادگي كامل داريم. عراقچي درباره اسراييل گفت: هيچكس خواهان جنگ در منطقه نيست جز رژيم صهيونيستي. اين اظهارات وزير امور خارجه نشان مي‌دهد ايران در مقابل رويكردهاي خصمانه اسراييل در ماه‌هاي اخير، رويكرد خود را تغيير داده و با دو عمليات موشكي در آوريل و اكتبر، به‌طور مستقيم بازدارندگي‌اش را احيا و تثبيت كرده است.
همزمان مقامات امريكايي مدعي‌اند كه اگر اسراييل به دنبال حساس‌ترين سايت‌هاي ايران برود، نتيجه مي‌تواند گسترش كنترل نشده درگيري‌ها باشد. بايدن و بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل هفته گذشته در اين باره گفت‌وگو كردند. دفتر نتانياهو روز سه‌شنبه در بيانيه‌اي اعلام كرد: ما به نظرات ايالات متحده گوش مي‌دهيم، اما تصميمات نهايي خود را بر اساس منافع ملي خود خواهيم گرفت. ناظران بر آنند حتي اگر اسراييل از حمله ادعايي به سايت‌هاي هسته‌اي و سايت‌هاي نفتي ايران اجتناب كند، مي‌تواند طي ماجراجويي پرهزينه اهداف نظامي را هدف قرار دهد. نيويورك تايمز به نقل از دو مقام اسراييلي كه در جريان روند برنامه‌ريزي براي حمله احتمالي به ايران قرار دارند، مدعي شد اين اهداف شامل پرتابگرهاي موشك و پهپاد، سايت‌هاي ذخيره موشك و پهپاد، كارخانه‌هاي موشك و پهپاد، و همچنين پايگاه‌هاي نظامي و ساختمان‌هاي دولتي مهم هستند. اين دو مقام همچنين مدعي شدند كه اسراييل حتي اگر از سايت‌هاي غني‌سازي اتمي زيرزميني ايران اجتناب كند، ممكن است به آزمايشگاه‌هاي تحقيقات هسته‌اي حمله كند. نتانياهو روز يكشنبه با روساي امنيتي در يك پايگاه اطلاعاتي براي گفت‌وگو درباره اين طرح ديدار كرد و اين دو مقام اسراييلي مدعي شدند كه كابينه هنوز بر سر رويكرد خاصي به توافق نرسيده است.
اين مقامات اسراييلي افزودند كه برخي از سران اسراييل خواهان كاهش تنش با ايران براي رسيدن به آتش بس در لبنان هستند. اما همين مقامات به نيويورك تايمز گفتند برخي ديگر از سران اسراييل احساس مي‌كنند فرصت نادري براي حمله ادعايي به تأسيسات هسته‌اي ايران در اين مقطع ايجاد شده است.