14 هزار مسموميت و 800 مرگ بر اثر مونوكسيد كربن در كشور در سال 1402

 گروه اجتماعي| با گسترش موج سرما در سراسر كشور، مسوولان ايمني و اورژانس درباره خطر گازگرفتگي و مسموميت با مونوكسيد كربن نشت داده از وسايل گرمايشي غيراستاندارد و ناايمن يا احتراق ناقص اين وسايل هشدار دادند . اين مسوولان اعلام كردند كه با وجود هشدارهاي هر ساله ولي همچنان آمار مسموميت و جان باختن هموطنان بر اثر استنشاق گاز مونوكسيد كربن و همچنين به دليل رعايت نكردن نكات ايمني مرتبط با نحوه فعاليت وسايل گازسوز و نفت‌سوز قابل توجه است . روز شنبه سخنگوي سازمان اورژانس كشور با تكرار هشدار درباره ضرورت جدي رعايت نكات ايمني در هنگام استفاده از وسايل گرمايشي در ايام سرد سال گفت كه از ابتداي پاييز تا روز 23 آبان امسال ۶۶۳ نفر دچار گازگرفتگي شده‌اند كه تعداد مسموم شده‌ها نسبت به سال گذشته۲۰ درصد افزايش يافته است. بابك يكتاپرست آمار جانباختگان بر اثر گازگرفتگي در همين بازه زماني را هم 22 نفر اعلام كرد و گفت كه تعداد جانباختگان در همين 53 روز ابتداي پاييز نسبت به مدت مشابه پارسال 14 درصد كاهش داشته و البته 51 درصد از مسموم شده‌ها، مرد و سه درصد نيز كودكان كمتر از 5 سال بوده‌اند در حالي كه ۸۶ درصد گازگرفتگي‌ها در منازل مسكوني رخ داده و 97 درصد موارد گازگرفتگي در منازل، به دليل نقص لوله‌كشي بخاري‌ها و آبگرمكن‌ها بوده است .  يكتاپرست كه با خبرگزاري تسنيم صحبت مي‌كرد، گفت كه در اين بازه زماني بيشترين آمار گازگرفتگي در كشور مربوط به استان‌هاي سمنان (93 نفر)، خراسان رضوي (62 نفر)، مركزي (55 نفر) و بيشترين آمار فوتي‌هاي ناشي از گازگرفتگي هم مربوط به استان‌هاي مركزي، كردستان، تهران و آذربايجان غربي بوده است. طبق هشداري كه مسوولان سازمان آتش‌نشاني طي روزهاي اخير مطرح كرده‌اند، يكي از مهم‌ترين دلايل گازگرفتگي و مسموميت با مونوكسيد كربن در زمان فعاليت وسايل گرمايشي نفت‌سوز و گازسوز، تهويه نامناسب در فضاي بسته و نداشتن دودكش براي خروج گاز آلاينده و سمي است و اين كارشناسان هشدار مي‌دهند كه حتي روشن گذاشتن شعله اجاق گاز يا سوزاندن زغال و چوب به منظور گرم كردن فضاي خانه يا محل كار و چادر مسافرتي هم مي‌تواند خطر مسموميت به دنبال داشته باشد، چون همين شعله‌هاي روشن هم مونوكسيد كربن توليد مي‌كنند و اگر روزنه‌اي براي تهويه هوا در محل اسكان افراد نباشد، گاز انتشار يافته از همين شعله‌هاي كوچك هم مي‌تواند به مسموميت منجر شود .  كارشناسان سازمان آتش‌نشاني همچنين در هشدارهاي خود مي‌گويند كه خطر گازگرفتگي و مسموميت در ايام سرد سال از اين جهت بيشتر است، چون مونوكسيد كربن، يك گاز بدون بو و رنگ است و به همين دليل، نشت اين گاز در فضاي بسته، هيچ علامتي ندارد جز اينكه در لحظات اول باعث دشواري تنفس و سردرد و سرگيجه و حالت تهوع مي‌شود . با توجه به اينكه در ايام سرد سال، اغلب افراد ممكن است حسي از سرماخوردگي و ضعف و بي‌حالي ناشي از سرماخوردگي خفيف داشته باشند، در صورت نشت مونوكسيد كربن در يك فضاي بسته بدون روزنه و تهويه مناسب، ضعف و بي‌حالي ناشي از مسموميت را به سرماخوردگي ربط مي‌دهند و چون امكاني هم براي سنجش گاز ندارند، هيچ روزنه و پنجره‌اي هم باز نمي‌كنند تا به اين شيوه، از ورود هواي سرد به داخل فضاي بسته جلوگيري كنند در حالي كه تداوم اين شرايط مي‌تواند به تشديد مسموميت و بيهوشي و در نهايت، مرگ افراد منجر شود .  كارشناسان آتش‌نشاني در اين روزها تاكيد دارند كه هموطنان به هيچ‌وجه براي گرم كردن فضاي بسته مسكوني يا شغلي، چوب و زغال نسوزانند يا از بخاري‌هاي نفتي و گازي بدون دودكش استفاده نكنند و به خصوص، پيش از نصب و راه‌اندازي وسايل گرمايشي نفت‌سوز يا گازسوز، از سالم بودن وسايل و استاندارد بودن آنها اطمينان حاصل كنند .  سيد جلال ملكي؛ سخنگوي سازمان آتش‌نشاني و خدمات ايمني شهر تهران در روزهاي اخير در يك توضيح جدي به تمام هموطنان گفت: «دودكش وسيله گرمايشي و شعله‌دار، هميشه بايد داغ باشد و لوله‌هاي دودكش اين وسايل حتما از جنس گالوانيزه باشند. نصب دودكش‌ها بايد به صورت ۹۰ درجه باشد، چون در صورت وجود هرگونه زاويه و انحراف، آلاينده‌ها به راحتي از دودكش به خارج از فضا منتقل نخواهد شد . راه‌هاي دودكش نيز بايد بررسي شوند كه راه آن باز باشد؛ در صورت نصب دودكش در پشت‌بام هم، انتهاي دودكش‌ها در پشت‌بام بايد حداقل يك متر از زمين فاصله داشته باشد و روي آن كلاهك اچ مانند قرار داده شود.» 
نيمه آبان امسال، جلسه‌اي با عنوان «مانور سراسري پيشگيري از مخاطرات مونوكسيد كربن» با حضور مديرعامل، سخنگو و معاون پيشگيري و حفاظت از حريق سازمان آتش‌نشاني تهران برگزار شد . مناسبت برگزاري اين جلسه، نامگذاري هفته پاياني آبان به نام «هفته فرهنگ‌سازي، پيشگيري و كاهش مخاطرات گاز مونوكسيد كربن» بود . در همين جلسه، رضا غلام‌نيا، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي اعلام كرد كه «ميزان مسموميت با گاز مونوكسيد كربن در ايران، حدود سه برابر ميانگين جهاني است.»  جواد نوفرستي، مديرعامل انجمن جامعه ايمن كشور هم در اين جلسه بر ضرورت تشكيل يك كمپين ملي با هدف كاهش حوادث ناشي از مسموميت با مونوكسيد كربن تاكيد كرد و در توجيه ايجاد اين كمپين گفت: «پارسال ۱۷ درصد فوتي‌هاي مونوكسيد كربن در شهر تهران رخ داده و در نيمه اول امسال ۴۰ نفر بر اثر مسموميت مونوكسيد كربن فوت كرده‌اند در حالي كه حدود ۸۰ درصد حوادث مسموميت و مرگ ناشي از عملكرد ناقص دودكشي وسيله گرمايشي بوده است.»  طي روزهاي اخير، مديرعامل سازمان آتش‌نشاني و خدمات ايمني شهر تهران هم گفت كه پارسال حدود 14 هزار نفر در سراسر كشور بر اثر انتشار مونوكسيد كربن مسموم شده و 800 نفر فوت كرده‌اند و 130 نفر از فوتي‌ها مربوط به پايتخت بوده است .  رييس سازمان اورژانس كشور هم طي روزهاي اخير گفت كه فقط در مهرماه امسال ۱۵۳ مورد مسموميت با مونوكسيد كربن در كشور رخ داده كه البته نسبت به ماه مشابه پارسال، كاهش 46 درصدي داشته چنانكه مهر ماه پارسال شمار مسموم شده‌ها با مونوكسيد كربن 285 نفر بوده است . به گفته جعفر ميعادفر، مهر امسال دو نفر بر اثر مسموميت مونوكسيد كربن فوت كرده‌اند كه اين عدد هم نسبت به ماه مشابه پارسال كاهش 81 درصدي داشته چنانكه شمار فوتي‌هاي مسموميت مونوكسيد كربن در مهر ماه پارسال 11 نفر بوده است .  طبق اخبار رسمي منتشر شده در خبرگزاري‌ها از ابتداي سال جاري در استان‌هاي خراسان رضوي، مركزي، اردبيل، قزوين، كرمانشاه، كهگيلويه و بويراحمد، خوزستان، فارس، زنجان، گيلان، خراسان شمالي، اصفهان، مازندران، تهران، چهارمحال و بختياري، آذربايجان غربي، كردستان، همدان و ايلام گزارش‌هايي درباره مسموميت و فوت ناشي از نشت گاز مونوكسيد كربن و بر اثر استفاده از وسايل گرمايشي غيراستاندارد و بدون دودكش، سوزاندن چوب و زغال، روشن كردن گاز پيك‌نيكي در فضاي بسته شده در حالي كه بيشترين گزارش‌ها مربوط به فروردين و آبان و دو ماه سرد سال بوده است . طبق اين اخبار رسمي شهرهاي مياندوآب، ملاير، همدان، تهران، كرمانشاه، جورقان، شازند، طرقبه، مشكين‌شهر، مشهد، قزوين، اردبيل، ياسوج، اهواز، فيروزآباد، زنجان، لنگرود، دهدز، آشخانه، ساري، پيشوا، بروجن، فراهان، چمستان، تالش، تربت‌حيدريه، نجف آباد گزارش‌هايي درباره مسموميت و فوت هموطنان به دليل نشت گاز مونوكسيد كربن در محل اقامت و اسكان‌شان داشته‌اند كه در موارد متعددي، عوامل اورژانس و نيروهاي امدادي با ورود به موقع به محل حادثه، موفق به نجات جان مسموم شده‌ها شده‌اند، اما در مواردي هم به دليل گذشت ساعات طولاني از نشت مونوكسيد كربن، اجساد متوفيان به خارج از محل حادثه منتقل شده است .