كمبود نيروي انساني موجب وابستگي به نيروي كار مهاجر شده است
محمد اصابتي، مشاور كميسيون ماليات، كار و تامين اجتماعي اتاق ايران از كمبود نيروي كار در كارخانه‌ها به عنوان يك چالش اساسي در اقتصاد ايران گفت. كمبود نيروي كار تاثيرات عميقي بر صنعت و توسعه اقتصادي كشور دارد و موجب كاهش بيش از پيش بهره‌وري در كارخانه‌ها و صنايع كشور مي‌شود.
وي در نشستي با موضوع «بررسي پديده همزماني كمبود و مازاد نيروي انساني در اقتصاد ايران» گفت: در بازار كار كشور با سه پديده «رويگرداني كار كارگري در كارخانه‌ها»، «مهاجرت كارگران با مهارت متوسط و بيشتر به خارج از كشور» و «اجبار به جايگزيني كارگران خارجي با مهارت پايين» مواجه هستيم.
در ادامه عنوان شد: هرم سني جمعيت كشور در وضعيت فرورفتگي است؛ كمبود نيروي كار در حال گسترش است. اتفاق خاصي كه در منابع انساني كشور در حال رخ دادن است، باعث وابستگي كامل صنايع در نيروي كار ساده به نيروي كار مهاجر شده و از آن طرف نيروي كار متخصص هم در حال مهاجرت است. بنابراين مي‌توان ادعا كرد «كار هست، اما نيروي كار نيست.»
همچنين درباره مهم‌ترين علت كمبود نيروي كار در صنايع عنوان شد: مشكلات فراگير اقتصادي، عدم ثبات اقتصادي و مشكلاتي چون تورم فزاينده، نوسانات ارزي و سياست‌هاي مالي و پولي ناكارآمد، باعث ايجاد نگراني در ميان افراد جامعه و قشر حقوق‌بگير شده است كه برخي از آنان را از ورود به صنعت منصرف و به سمت مشاغل غيرمولد سوق مي‌دهد.
اصابتي خاطرنشان كرد: بي‌انگيزگي مفرط نيروي كار كشور، عدم تمايل افراد داراي تحصيلات عالي به انجام كار كارگري، نبود تطابق ميان تحصيلات و مهارت‌ها با نيازهاي بازار كار، عدم تطابق رشد حقوق با افزايش تورم، هزينه بالاي مسكن براي كارگران غيربومي، نداشتن برنامه مشخص براي مهاجرپذيري و استفاده درست از مهاجران، مشاغل اينترنتي، رشد كارآفريني و شغل‌هاي خودكارآمد و تمايل روزافزون نيروي انساني به سمت مشاغل غيرمولد است.
او افزود: نيروهاي مهاجر بخش مهمي از نيروي كاري در ايران است. بايد پژوهشي در حوزه نيروي كار افغانستاني انجام شود اينكه مهاجران با چه مهارتي در چه بازار كاري حضور دارند؟
آرمان خالقي، نايب‌رييس كميسيون ماليات، كار و تامين اجتماعي اتاق ايران نيز در اين نشست گفت: با توجه به تغيير فضاي كار در آينده با هوش مصنوعي و اتوماسيون، بخشي از مشاغل از بين خواهد رفت. آينده را نبايد با روند گذشته ديد؛ بايد به روندهاي آينده‌پژوهي توجه كرد.
خالقي گفت: نيروي مهاجر بايد ساماندهي كرد. بايد نيروي كار مهاجر رده‌بندي و از اين بي‌نظمي خارج شود. عدم تعادل و توازن در نيروي كار آسيب‌رسان است. مثلا در برخي استان‌ها به نيروي مهاجر دسترسي نيست و در برخي استان‌ها نيروي كار زياد است. اگر نيروي كار سامان داده نشود بحران ايجاد مي‌شود. بايد مشكلات حوزه كار بررسي شود؛ مثلا تفاوت دستمزد باعث مي‌شود نيروي كار كارآمد كشور خارج شود. محمود تولايي، رييس كميسيون ماليات، كار و تامين اجتماعي اتاق ايران نيز از خلأ قانون كار در حوزه نيروي كار اتباع خارجي در ايران گفت. مهارت‌آموزي بايد خيلي جدي گرفته شود. فني و حرفه‌اي بايد به سمت نيروي انساني ماهر برود.