در نشست دوره‌اي شوراي امنيت چه گذشت؟
فصل تازه زورآزمايي!
خبرگزاري رويترز با انتشار گزارشي از دور تازه تنش‌ها ميان ايران و تروييكاي اروپايي درباره برنامه هسته‌اي ايران خبر داد؛ اين خبر درحالي رسانه‌اي شد كه چندي پيش تهران با بازرسي بيشتر نهاد پادماني از برخي سايت‌هايش موافقت كرده بود. با اين همه آن‌گونه كه اين خبرگزاري نوشته، اخيرا، تروييكاي اروپايي يعني بريتانيا، فرانسه و آلمان روز سه‌شنبه با انتشار بيانيه‌اي مشترك مدعي شدند كه جمهوري اسلامي ايران، بدون آنكه «هيچ توجيه غيرنظامي معتبري» وجود داشته باشد، ذخاير اورانيوم غني شده خود را به «سطوحي بي‌سابقه» افزايش داده است. به ادعاي اين خبرگزاري، تروييكاي اروپايي در ادامه اين بيانيه (ادعايي) تصريح كرده‌اند كه اين سطح از اورانيوم غني شده، توانايي توليد سريع مواد (ادعايي) شكافت‌پذير كافي براي عبور از آستانه گريز هسته‌اي را در اختيار تهران قرار مي‌دهد. همچنين سه قدرت اروپايي ادعا كردند: «ايران نصب سانتريفيوژهاي پيشرفته خود را افزايش داده است كه اين يك گام مخرب ديگر در راستاي تلاش‌هاي ايران براي تضعيف توافق هسته‌اي است كه ادعا مي‌كند همچنان از آن حمايت مي‌كند.» به نوشته رويترز، تروييكاي اروپايي از ايران خواسته‌اند تا در اسرع وقت سرعت پيشرفت برنامه هسته‌اي‌اش را متوقف كند. اين ادعاها درحالي رسانه‌اي شد كه آژانس بين‌المللي انرژي اتمي نيز در تازه‌ترين گزارش خود مدعي است كه ايران توليد اورانيوم غني‌شده خود را افزايش داده و به تنها كشور غيرهسته‌اي جهان بدل شده كه داراي اورانيوم غني‌شده با خلوص بالاست. برلين، لندن و پاريس هفته گذشته مدعي شدند كه براي فعال‌سازي مكانيسم ماشه كه در توافق هسته‌اي سال ۲۰۱۵ پيش‌بيني شده، آمادگي دارند؛ مكانيسمي كه مي‌تواند تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران را فورا احيا كند. در اين ميان نشست دوره‌اي شوراي امنيت سازمان ملل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ اين شورا درخصوص ايران و با موضوع توافق هسته‌اي (برجام) در نيويورك برگزار شد. به نوشته خبرگزاري رويترز، در اين نشست ابتدا «رزماري دي كارلو» معاون دبيركل سازمان ملل متحد در امور سياسي و صلح، هجدهمين گزارش «آنتونيو گوترش» دبيركل سازمان ملل را قرائت كرد كه در اين گزارش آمده است: امريكا همچنين معافيت‌ها را در رابطه با تجارت نفت جمهوري اسلامي ايران تمديد نكرده است. او در ادامه ضمن اشاره به تحولات خاورميانه در باب برنامه هسته‌اي ايران به رويكرد ايالات متحده اشاره كرد و گفت واشنگتن از توافق موسوم به برجام خارج شد و تحريم‌هايي را عليه ايران اعمال كرد. اين كشور نه به توافق بازگشته و نه تحريم‌هاي تعريف شده را تعليق و لغو كرده است. همزمان نماينده اتحاديه اروپا در شوراي امنيت سازمان ملل متحد ضمن اشاره به پيامدهاي خروج امريكا از برجام، اعلام كرد كه تحريم‌هاي هسته‌اي امريكا نه تنها نتوانسته‌اند برنامه هسته‌اي ايران را متوقف كنند، بلكه به گسترش آن نيز دامن زده‌اند. در مقابل واسيلي نبنزيا، نماينده روسيه در شوراي امنيت سازمان ملل، با انتقاد از رويكرد امريكا و كشورهاي اروپايي در قبال برجام، وضعيت كنوني را نتيجه سياست‌هاي غلط و تصميمات غيرمنطقي غرب دانست. او تاكيد كرد كه تهديد به فعال‌سازي مكانيسم ماشه محكوم به شكست است و اظهارات نماينده اتحاديه اروپا در مورد توافق هسته‌اي ايران، فاقد منطق و واقع‌گرايي است. فو تسونگ، نماينده چين در شوراي امنيت سازمان ملل نيز درباره قطعنامه 2231 درخصوص ايران گفت كه اين كشور از تمامي طرف‌ها مي‌خواهد به گفت‌وگو بازگردند. او مقصر اصلي شرايط فعلي را امريكا دانست و گفت كه امريكا بايد با دوري از اقدامات خصمانه خود، ديگر هرگز «سياست فشار حداكثري» عليه ايران را اعمال نكند. نماينده چين تاكيد كرد كه مكانيسم ماشه نبايد ابزار باج‌گيري شود. همزمان امير سعيد ايرواني سفير و نماينده دايم جمهوري اسلامي ايران نزد سازمان ملل متحد در نشست شوراي امنيت سازمان ملل متحد درباره «اجراي قطعنامه 2231» تاكيد كرد: برنامه هسته‌اي ايران همواره كاملا صلح‌آميز بوده و تحت دقيق‌ترين نظام نظارتي تاريخ آژانس بين‌المللي انرژي اتمي فعاليت كرده است. ادعاهاي مربوط به تلاش ايران براي دستيابي به سلاح هسته‌اي بي‌اساس و تحريك‌آميز هستند. او در بخش ديگري از سخنان خود گفت: علت اصلي وضعيت كنوني انكارناپذير است؛ خروج يك‌جانبه ايالات‌متحده از توافق، ترك تعهدات خود و بازگرداندن تمامي تحريم‌هاي لغو شده، درحالي كه سه كشور اروپايي (تروييكاي اروپايي) نيز در عمل به تعهدات خود كوتاهي كردند. ناظران با اشاره به رويكرد غرب در ارتباط با برنامه هسته‌اي ايران در باب چرايي تنش‌هاي حاكم تحليل‌هاي متفاوتي را مطرح كرده و مدعي‌اند كه بخشي از تنش‌هاي فوق به همكاري نظامي ادعايي تهران و مسكو مرتبط است و بخشي ديگر به بازگشت دونالد ترامپ به كاخ سفيد مرتبط است. از منظر برخي تحليلگران، تروييكاي اروپايي درصدد است تا هم بستر را براي هم‌صدايي با امريكا عليه ايران هموار سازد و هم با سنگين‌تر كردن فضا و اعمال فشارهاي لفظي، امتياز بيشتري از تهران كسب كند. در اين ميان بيش از رويكرد اروپا، استراتژي ترامپ در ارتباط با برنامه هسته‌اي ايران مبهم باقي مانده است. بالاخص بعد از آنكه نشريه وال استريت ژورنال به نقل از منابعي وابسته به كابينه ترامپ مدعي شد كه گزينه نظامي نيز روي ميز رييس‌جمهوري تازه نفس امريكا قرار دارد. اين منابع مدعي شدند كه اين احتمال وجود دارد كه ترامپ اجراي كمپين فشار حداكثري را در اولويت قرار داده و همزمان به گزينه نظامي ادعايي متوسل گردد. در اين ميان هستند گروهي كه با استناد به روحيه معامله‌گر ترامپ اين ادعا را طرح كردند كه ميهمان تازه كاخ سفيد ممكن است با اعمال فشارهاي حداكثري تلاش كند تا امتيازهاي بيشتري را به دست بياورد بدون آنكه بخواهد با توسل به گزينه ادعايي نظامي هزينه بيشتري را متحمل گردد. اين گروه در پاسخ به نقش ادعايي اسراييل نيز مدعي‌اند، تل‌آويو صرفا خواهان توقف برنامه هسته‌اي ايران است و در صورتي كه اين گزاره محقق شود، بعيد است بتواند از متحدش ترامپ چيز بيشتري را طلب كند. به ادعاي نيويورك تايمز، تمامي سناريوهاي فوق فعلا در حد فرضيه است و از آنجايي كه معادلات امنيتي خاورميانه روز به روز پيچيده‌تر مي‌شود، تحليل و تبيين راهبرد ادعايي ترامپ در ارتباط با برنامه هسته‌اي ايران مي‌بايست در قاب اين پيچيدگي‌ها تبيين شود.