واكنش استادان دانشگاهي و نخبگان به اعلام جرم عليه محسن رناني
برخورد با نخبگان راه را براي تندروهاي منفعتطلب باز ميكند
گروه سياسي| هشتگ #محسن_رناني ديروز يكي از هشتگهاي پرمخاطب توييتر فارسي بود. كمتر از 24 ساعت پس از اعلام جرم عليه مقالات و شخص محسن رناني دامنه وسيعي از شخصيتهاي علمي، نخبگان و برخي مقامات دولتي نسبت به اين رخداد واكنش نشان دادند. بسياري از كاربران با طرح اين پرسش كه مگر رناني جز انتشار مطالب علمي و تحقيقاتي با محور توسعه، فعاليت ديگري داشت كه چنين برخوردهاي تندي با او ميشود؟ نسبت به موضوع واكنش نشان دادند. چهرههايي چون محمدجواد ظريف، آذر منصوري، محمد فاضلي، مينو خالقي، محمد توسلي و... با انتشار پستهايي نسبت به رفتارهاي اخير با محسن رناني اعتراض كرده و خواستار تجديدنظر جدي در اين زمينه شدند.
يكشنبه 16 دي ماه بود كه سايت رسمي محسن رناني، پژوهشگر اقتصاد و استاد دانشگاه اصفهان خبر داد مرجع قضايي برخي مطالب او را مجرمانه تلقي كردهاند و بر همين اساس و تا پايان مراحل رسيدگي قضايي فعاليت سايت و كانال تلگرامي محسن رناني تعليق ميشود.
محسن رناني، اقتصاددان در يادداشتي با عنوان «مجاهدان جمعه» در كانال تلگرامي خود نوشت: «من با خودم پيمان بستهام كه وارد دولت نشوم. اما نيز پيمان بستهام كه دستكم تا زماني كه در پزشكيان صداقت هست و به توسعهخواهي او اميدي هست، دولت را رها نكنم؛ يعني مثل رگ گردن به دولت نزديك باشم. بنابراين تصميم گرفتم فعلا موقتا پُست شريف «موي دماغ دولت» را براي خودم انتخاب كنم و منتظر حكم رييسجمهور نمانم و از همين روز اول، كارم را شروع كنم.» در صفحه اول اين سايت آمده است: «برخي مطالب بارگذاري شده در اين سايت اينترنتي (www.renani.net) و كانال تلگرامي مرتبط با آن (@Renani_Mohsen) از نظر مرجع قضايي مجرمانه تلقي شده و پرونده نويسنده آنها (دكتر محسن رناني) در حال رسيدگي است و بنابر دستور قضايي از سايت حذف شده است. همچنين فعاليت اين دو درگاه مجازي تا پايان مراحل رسيدگي قضايي به اتهامات مطروحه عليه نويسنده، تعليق ميشود.» نزديك به پانصد يادداشت، مصاحبه و مقاله در دو درگاه مجازي اين استاد اقتصاد قرار دارد كه براي نزديك به بيست مورد آنها اعلام جرم شده است.
ابراز تاسف استادان دانشگاهي و نخبگان از برخوردهاي سلبي
يكي از چهرههايي كه نسبت به تعليق سايت و كانال تلگرامي محسن رناني واكنش سريعي نشان داد، محمدجواد ظريف بود. محمدجواد ظريف در حساب كاربري خود در شبكه اجتماعي ايكس نوشت: «استاد دكتر محسن رناني يكي از آگاهترين و دلسوزترين انديشمندان اين مرز و بوم است كه با شجاعت و صراحت به منظور پيشگيري و درمان پيش از وقوع فاجعه، به صورت خصوصي و هرگاه ضرورت باشد به شكل عمومي، هشدار ميدهد. انذارهايش برخاسته از دغدغهمندي است و نه براي تشويش اذهان. حضور راهگشا و سازنده ايشان در شوراي راهبري يكي از نمونههاي مشاركت مشفقانه ايشان است. بسيار متاسفم كه در هفتهاي كه بناست گفتوگوي وفاق ملي با حضور رييسجمهور و انديشمندان برگزار شود، اخبار ناخوشايندي پيرامون فعاليتهاي روشنگرانه اين دانشمند بينظير و برخي ديگر از دلسوزان ملك و ملت شنيده ميشود. آنچه از تجربه اندك نيم قرن گذشتهام در بررسي روندهاي اجتماعي ايران و جهان دريافت كردهام، اين است كه برخورد با اظهارنظر و نقد انديشمندان مشفق راه را براي تشويش افكار عمومي توسط تندروهاي منفعتطلب باز ميكند. از اين رو، اميدوارم با درايت رياست محترم قوه قضاييه و دستگاههاي امنيتي استاد دكتر محسن رناني فعاليتهاي نيكانديشانه خود را ادامه دهد.»
پس از ظريف، آذر منصوري، دبيركل جبهه اصلاحات نيز نوشت: «از تعليق كانال تلگرامي و اقدام قضايي عليه دكتر محسن رناني بسيار متاسفم. به راستي در زمانهاي كه صحبت از ضرورت وفاق، انسجام ملي و خلق اميد و اعتماد ميشود، اعمال محدوديت براي انديشمند منتقد، مصلح و خيرخواهي مانند ايشان چه توجيهي دارد؟ بر سر شاخ نشسته بن ميبريد!»
خيرخواهي براي ايران و ايراني
محمد فاضلي، عضو هيات علمي دانشگاه شهيد بهشتي نيز يكي از چهرههايي بود كه به موضوع واكنش نشان داد و نوشت: «سراسر وجود برادر بزرگوارم دكتر محسن رناني خيرخواهي براي ايران و ايرانيان است. ايراندوستي او را بايد قدر شناخت و صداقت و شجاعتش را ستود، آزادي بيان حق شهروندي او است. تعقيب قضايي براي مقالاتش و بستن سايت و كانال او نقض حقوق شهروندي، خلاف مصالح جمعي و ضدسرمايه اجتماعي است.»
مينو خالقي، حقوقدان و تحليلگر نيز با اشاره به تبعات چنين برخوردهايي اعلام كرد: «استادم دكتر محسن رناني، تئوريپردازي واقعنگر در اقتصاد و عارفي مستغرق در انسانشناسي و فلسفه است. او ايراندوستي شجاع در بيان حقايق اجتماعي است و بيان نخبگاني چون او التيام آلام فروخورده جامعه است. مزيد امتنان است اين وفاق ملي جز شعار و سمينار به كاري هم بيايد.»
محمد توسلي، دبيركل سابق نهضت آزادي ايران هم با انتشار توييتي اينطور واكنش نشان داد: «تشكيل پرونده قضايي براي دكتر محسن رناني، استاد دانشگاه، كنشگر اجتماعي، به خاطر نقد مشفقانه حاكميت، جاي تاسف و تامل دارد. آيا ايجاد محدوديت براي چنين شخصيتهايي كه راه را براي حضور نيروهاي افراطي و ناكارآمد فراهم ميسازد،
در راستاي منافع ملي است؟»