مدارس دولتي؛ ستون عدالت در آموزش و تضمين آيندهاي برابر
بابك كاظمي
يكي از واژههاي پركاربرد و جذاب در حكمرانيهاي مطلوب، واژه عدالت آموزشي است. عدالت آموزشي به معناي ايجاد فرصتهاي برابر براي همه افراد جامعه در دسترسي به آموزش باكيفيت، بدون تبعيض بر اساس عوامل اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي، جغرافيايي، جنسيتي يا هر عامل ديگري است. مدارس دولتي از ديرباز نقش ستون اصلي نظام آموزشي كشور را ايفا كردهاند و همچنان بستري مهم براي تحقق عدالت اجتماعي و آموزشي به شمار ميروند. اين مدارس، بهويژه در مناطق كمبرخوردار، تنها فرصت براي دسترسي برابر كودكان به آموزش باكيفيت هستند. عدالت آموزشي، مفهومي است كه بدون توجه به كيفيت و دسترسي مدارس دولتي معناي واقعي پيدا نميكند. اگر هدف ما ساختن جامعهاي عادلانه و توسعهيافته است، بايد مدارس دولتي را به جايگاه شايسته خود بازگردانيم و آنان را از حاشيه به متن سياستگذاريهاي آموزشي كشور برگردانيم. رهبر معظم انقلاب بارها بر اهميت عدالت آموزشي و نقش حياتي مدارس دولتي تاكيد كردهاند و اين مدارس را بستري براي تربيت نيروي انساني متعهد و متخصص دانستهاند. رييسجمهور نيز با رويكرد عدالتمحور خود، تقويت مدارس دولتي را از اولويتهاي اصلي دولت اعلام كرده است. او بر اين باور است كه آموزش براي همه كودكان، صرفنظر از موقعيت جغرافيايي يا وضعيت اقتصادي، بايد باكيفيت و برابر باشد. در همين راستا، دولت برنامهاي جامع براي بهبود زيرساختها، ارتقاي جايگاه معلمان و تامين منابع مالي پايدار تدوين كرده است تا مدارس دولتي بتوانند رسالت خود را به بهترين شكل ممكن انجام دهند.
چالشهاي امروز مدارس دولتي شامل فرسودگي فضاهاي آموزشي، كمبود تجهيزات مدرن و فاصله كيفيت آموزشي ميان مناطق شهري و روستايي، نيازمند يك نگاه تحولگرا و سرمايهگذاري بلندمدت است. نوسازي مدارس، تامين امكانات بهروز و حمايت از معلمان از طريق افزايش حقوق و دورههاي آموزشي مستمر، گامهايي ضروري براي بازسازي اعتماد عمومي به مدارس دولتي است. اين اقدامات بايد در كنار برنامههاي مشاركتي، با همكاري نهادهاي مردمي و بخش خصوصي به اجرا درآيند تا نتايج ملموس و پايداري به دست آيد. مدارس دولتي نهتنها محل آموزش، بلكه بستري براي پرورش ارزشهاي انساني و اجتماعي هستند. در اين مدارس، كودكان از اقشار و فرهنگهاي مختلف گرد هم ميآيند و نخستين گامهاي خود را به سمت زندگي اجتماعي و مسووليتپذيري برميدارند. تقويت مدارس دولتي به معناي تقويت پايههاي همبستگي اجتماعي و كاهش فاصلههاي طبقاتي در جامعه است. براي تضمين آيندهاي برابر، بايد مدارس دولتي را نهتنها يك وظيفه دولتي، بلكه يك اولويت ملي بدانيم. هر قدمي در جهت بهبود كيفيت اين مدارس، سرمايهگذاري در آيندهاي روشنتر براي همه كودكان و ساختن جامعهاي عادلانهتر و توانمندتر است. مدارس دولتي ستون عدالت در آموزش هستند و با تقويت اين ستون ميتوان جامعهاي مبتني بر عدالت، آگاهي و پيشرفت بنا كرد.
دانشآموخته دكتري سياستگذاري عمومي