جنگ تجاري چين و امريكا را در مسير تغيير موازنه قدرت قرار داده است
چین‌دراندیشه کاهش قدرت امریکا است
يان سان
در ماه‌هاي پس از پيروزي دونالد ترامپ در انتخابات رياست‌جمهوري ايالات‌متحده در نوامبر 2024، تاكنون سياست‌گذاران چيني با نگراني روابط پكن و واشنگتن را رصد كرده‌اند، به گونه‌اي كه به ادعاي ناظران پيشبيني مي‌شود طبق آنچه كه پيش از بازگشت مجدد ترامپ به كاخ انتظار مي‌رفت، دولت دوم رييس جمهوري امريكا سياست‌هاي سخت‌گيرانه‌اي را در قبال چين اتخاذ كرد؛ اقداماتي كه به احتمال بسيار زياد مي‌تواند به تشديد جنگ تجاري، رقابت‌هاي فناوري و نيز تنش‌هاي مربوط به تايوان منجر شود. در اين راستا اما باور عمومي در چين اين است كه اين كشور بايد براي مواجهه با توفان‌هاي پيش رو در تعاملات خود با ايالات‌متحده به طور جدي آماده شود.
به اين بهانه نشريه فارن افرز با انتشار يادداشتي به بررسي و واكاوي تعاملات پكن و واشنگتن در دولت دوم ترامپ پرداخته و در اين باره نوشته است: مدت كوتاهي پس از مراسم تحليف رييس‌جمهور جديد امريكا بود كه اعمال تعرفه‌هاي ده درصدي روي تمامي كالاهاي چيني توسط دونالد ترامپ به نگرانيهاي اخير مقامات چيني در باب تعاملات احتمالا سخت پكن با واشنگتن دامن زد. اين در حالي است كه چين اما به سرعت واكنش نشان داد و اعلام كرد در مقابل تعرفه‌هايي نيز روي برخي كالاهاي امريكايي اعمال خواهد شد. همزمان پكن محدوديت‌هايي را بر صادرات مواد معدني حياتي وضع كرد و همچنين تحقيقاتي بر ضد قوانين انحصارگرايانه شركت گوگل مستقر در ايالات‌متحده را آغاز نمود.
در ادامه گزارش اين نشريه آمده است كه با اين حال، علي‌‌رغم دراختيار داشتن چنين ابزارهايي، به نظر ميرسد توانايي چين براي برتري بر واشنگتن آن‌هم در يك مبادله متقابل به دليل قدرت نسبي ايالات‌متحده و كسري تجاري بزرگ پكن، محدود خواهد بود. سياست‌گذاران در پكن كه از اين چالش آگاه هستند، بيشتر از تاكتيك‌هاي جنگ تجاري، به دنبال راهكارهاي بلندمدت‌‌تر هستند، به گونه‌اي كه به ادعاي برخي منابع آگاه آنها تلاش كردند رويكردهاي خود را نسبت به ايالات‌متحده در قياس با دولت اول دونالد ترامپ، با استراتژي ميزبان كاخ سفيد تطبيق دهند. ذيل اين رويكرد محتاطانه پكن، اين بازيگر سعي كرده در سه ماه گذشته استراتژي كلان خود را براي پيشبيني، مقابله و به حداقل رساندن آسيب‌‌هاي ناشي از سياست‌گذاري ناپايدار ترامپ بازتعريف كند.
ذيل پيشبرد اين استراتژي تلاش‌هاي گسترده‌اي براي تقويت اقتصاد داخلي و بهبود روابط خارجي چين در فرآيندي تدريجي در حال انجام است. در عين حال اما به باور گروهي از ناظران برنامه پكن براي مقابله با دوران احتمالا پرچالش رياست‌جمهوري دونالد ترامپ تمركز روي مقاوم‌تر كردن اقتصاد داخلي، آشتي با همسايگان كليدي و تعميق روابط با بخش جنوبي جهان خواهد بود.
همزمان نيويورك تايمز با انتشار يادداشتي در باب تحليل اقدامات جنجالي دونالد ترامپ بالاخص درقبال چين آورده است: اگرچه ترامپ ممكن است بتواند پيروزي‌‌هاي كوتاه‌مدتي را به واسطه تصميمات چالش‌برانگيرش به دست بياورد، اما به نظر ميرسد برنامه‌هاي پكن فراتر از چهار سال دوره رياست ترامپ و نيز براي چالش‌هاي بزرگ‌تر از چالش كنوني پيش روي اين كشور تعريف شده باشد، چراكه به ادعاي اين نشريه رهبران چيني به سرنوشت تاريخي كشورشان براي ظهور و جايگزيني ايالات‌متحده به عنوان قدرت پيشروي جهان باور دارند. آنها همچنين بر اين باورند كه سياست‌هاي ترامپ قدرت ايالات‌متحده را تضعيف كرده و جايگاه جهاني اين كشور را در درازمدت كاهش مي‌دهد، به همين دليل، چين قصد دارد در زمان وقوع اين تغييرات، آماده باشد تا از اين موقعيت نهايت بهرهبرداري را داشته باشد. حال براي پيروزي در چنين رقابت تنگاتنگي، تقويت جبهه داخلي يكي از عناصر كليدي استراتژي كلان پكن است. بدان معنا كه چين با پيشبيني نوساناتي در زمينه تجارت، تحريم‌ها و كنترلهاي صادراتي در دوران رياست‌جمهوري ترامپ، اقدام به معرفي تدابيري محرك براي تقويت اقتصاد واقعي و تقويت نظام اقتصادي داخلي خود خواهد كرد.
در بخشي از گزارش فارن افرز آمده است كه برآوردهاي صندوق بين‌المللي پول نشان مي‌دهد كه بدهي‌هاي دولت‌هاي محلي چين به حدود 9 تريليون دلار ميرسد؛ بنابراين، رسيدگي به اين مشكل نمايانگر تلاش عمده دولت مركزي براي تثبيت اقتصاد و ايجاد اعتماد بيشتر در بازار چين است. يك ماه بعد از انتشار اين گزارش، يعني در تاريخ 9 دسامبر، پكن وعده داد كه سياست‌هاي مالي و پولي فعال‌تر و نسبتا تسهيل شده‌تري را كه به واقع به معناي افزايش هزينه‌هاي دولتي و نيز گسترش بودجه و همچنين كاهش نرخ بودجه است را اجرايي خواهد كرد.
به باور ناظران اين تغيير عميق به سمت سياست‌هاي محرك اقتصادي، نشان‌دهنده يك تغيير بزرگ در سياست‌هاي سخت‌گيرانه‌اي است كه از سال 2010 در اين كشور در حال اجرا بوده‌اند.
واشنگتن‌پست اما با انتشار گزارشي ضمن اشاره به تدابير جديد تعريف شده در حوزه اقتصادي پكن آورده است؛ اين بازيگر فارغ از تقابل با فردي چون ترامپ، دلايلي كافي براي تعريف رويكرد تجاري جديد خود دارد، چراكه تضعيف اقتصاد در سال‌هاي اخير و همچنين نتايج ضعيف تلاش‌هاي دولت براي تحريك اقتصاد، اكنون نياز به مداخله‌اي بيشتر و معنادارتر را توجيه مي‌كند. با اين حال، نگراني‌ها درباره افزايش تنش‌ها با ايالات‌متحده بدون شك سياست‌گذاران چيني را تحت‌تاثير قرار داده است. گفتني است در اين شرايط كنفرانس كار اقتصادي مركزي پكن در اعلاميه دسامبر خود، به تاثير منفي عميق ناشي از تغيير محيط خارجي به عنوان انگيزه‌اي براي تقويت سياست‌هاي مالي به‌روز شده چين اشاره كرد.
به نظر ميرسد مهم‌ترين تغيير در محيط خارجي چين، نتايج انتخابات ايالات‌متحده است كه به عنوان يك عامل كليدي در شكل‌‌دهي به استراتژيهاي اقتصادي و مالي پكن تلقي مي‌شود. حال اما با اعمال تعرفه‌هاي ترامپ به وضوح نشان مي‌دهد كه نگرانيهاي چين كاملا توجيه‌پذير بوده و پكن نيز در تلاش است تا همزمان به حل مشكلات اقتصادي داخلي و همچنين ايجاد فرصتهاي جديد در تجارت بين‌الملل بپردازد.
به گزارش فارن افرز پس از انتخابات نوامبر، نمايندگان چيني در گفت‌وگوهايي با سياست‌گذاران ايالات‌متحده، علاقه خود را به اجراي فاز اول توافق تجاري كه در ژانويه 2020 بين پكن و واشنگتن امضا شده بود، ابراز كردند. گفتني است اين توافق شامل خريد 200 ميليارد دلار محصولات امريكايي توسط چين است. اين درحالي است كه مقامات چيني در طول اين جلسات به امكان آغاز مذاكرات فاز دوم نيز اشاره كردند كه البته روي اصلاحات ساختاري در درون اين كشور متمركز خواهد بود، گزاره‌اي كه به رابطه بين دولت چين و شركتهاي دولتي مي‌پردازد. حال اما با توجه به حساسيت پكن در مورد چنين موضوعاتي، احتمال پيشرفت در اين رايزني‌ها ممكن است براي مدتي طولاني دور از دسترس به نظر برسد. اين درحالي است كه با مشكلات اقتصادي در درون چين و همزمان تشديد جنگ تجاري با ايالات‌متحده، پكن اكنون نيز متحمل فشارهاي بيشتري شده و ممكن است به دنبال راه‌هايي براي بهبود وضعيت اقتصادي و تجاري خود باشد. اين شرايط مي‌تواند به افزايش همكاري‌ها و مذاكرات بين دو كشور منجر شود، به ويژه در زمينه‌هايي كه به نفع هر دو طرف باشد.
به باور گروهي از تحليلگران به نظر ميرسد چين همزمان به دنبال تنوع بخشيدن به گزينه‌هاي تجاري خود در جهان خارج است، به گونه‌اي كه در چند ماه گذشته، بيانيه‌هاي وزارتخانه‌هاي خارجه و بازرگاني چين به‌طور مكرر به تلاش اين كشور براي پيوستن به توافق جامع و پيشرفته مشاركت ترانس پاسيفيك (CPTPP) اشاره كرده‌اند.
گفتني است اين توافق تجاري 12 عضوي، جانشين توافق ترانس پاسيفيك است كه در سال 2017 پس از خروج ايالات‌متحده متوقف شد. با اين همه اعضاي ترانس پاسيفيك بايد الزامات ورود سخت‌گيرانه به اين مشاركت را رعايت كنند كه به طور مشخص چين نياز به اصلاحات ساختاري جدي‌تري دارد تا بتواند ورود خود به اين جمع را تسهيل نمايد. اين درحالي است كه پكن به ارزش و منافع سازوكارهاي تجاري چندجانبه واقف است و پيوستن چين به سازمان تجارت جهاني (WTO) در سال 2001 را به عنوان يكي از بزرگ‌ترين عوامل در رشد اقتصادي خود مي‌‌داند. حال اما به واسطه بي‌علاقگي كشورها براي عضويت به سازمان تجارت جهاني و حركتشان به سوي ترتيبات جايگزيني مانند ترانس پاسيفيك، چين نيز قصد ندارد از اين قافله عقب بماند.
وال استريت ژورنال با انتشار يادداشتي با اشاره به ابعاد ديگري از آينده روابط چين و ايالات‌متحده نوشته: با قدرت گرفتن ترامپ و افزايش تنش‌ها در روابط تجاري اين بازيگر با ديگر كشورهاي هدف، ويژگي شموليت به مراتب اهميتي حياتي‌‌تر پيدا خواهد كرد. در اين راستا چين به دنبال جبران فرصت از دست رفته خود در بازارهاي ايالات‌متحده است و همزمان پيوستن به مشاركت ترانس پاسيفيك CPTPP مي‌تواند به اين كشور كمك كند تا روابط تجاري خود را با كشورهاي ديگر تقويت كرده و به تنوع بخشي به بازارهاي صادراتي خود بپردازد.
به باور تحليلگران با اين حال اما آمادگي‌‌هاي چين براي مواجهه با ترامپ شامل يك تلاش برنامه‌ريزي شده ديپلماتيك در سطحي وسيع است، به گونه‌اي كه با پيشبيني افزايش تنش‌ها در منطقه هند-پاسيفيك، پكن نيز سعي كرده است كه مسائل حل نشده را با هند و ژاپن، دو همسايه‌اي كه در سال‌هاي گذشته روابط پرتنشي را با آنها تجربه كرده است، ساماندهي كند.
به گزارش اين نشريه، بنابراين ثبات در همسايگي نزديك چين مي‌تواند بر تلاش‌هاي ايالات‌متحده جهت فشار بر چين و تضعيف اين كشور متمركز شود. در اين رابطه بهبود روابط با ژاپن و استراليا نيز به عنوان راهكاري براي چين محسوب مي‌شود تا خود را به رهبران مشاركت ترانس پاسيفيك CPTPP نزديك‌تر كند و در عين حال از فرصتهاي تجاري جديد بهرهبرداري كند. آب شدن يخ روابط چين و هند در سال‌هاي اخير نيز در راستاي عملي شدن اين استراتژي قابل توجيه است، به گونه‌اي كه در ماه اكتبر، چين و هند به طور ناگهاني به توافقي براي كاهش تنش و همچنين عقب‌نشيني نيروها در منطقه مرزي مورد مناقشه لاداخ دست يافتند، توافقي كه پس از چهار سال حاصل شد.
گفتني است پس از انتخاب مجدد ترامپ، چين نيز آجي دوال، مشاور امنيت ملي هند را به پكن دعوت كرد تا درباره مسائل مرزي گفت‌وگو كنند. اين اقدام به ويژه به دليل ديدار دوال با هان ژنگ، معاون رييس‌جمهور چين كه يك اقدام غيرمعمول و همچنين نشانه‌اي از حسن‌نيت بود، اتفاقي مهم تلقي مي‌شود. با اين حال به گزارش وال استريت ژورنال مهم‌تر از همه، چين طي اين ديدار با مقام هندي متعهد شد كه راه‌حلي عادلانه، منطقي براي مساله مرزي را دنبال كند، چراكه پكن مدت‌هاست كه توافقي كلي و جامع درباره مرزهاي خود با هند را به تعويق انداخته است.
گفتني است اين توافقي است كه همزمان هند نيز به‌شدت به دنبال دستيابي به آن بود. چين اما به اين دليل اين توافق را به تاخير انداخته كه معتقد است ادامه منازعه مرزي به او اهرم فشاري براي پيشبرد اهدافش درقبال دهلي‌نو مي‌دهد. با اين حال، اكنون به نظر ميرسد كه چين آماده است تا به اين توافق متعهد شود و ممكن است به دنبال حل و فصل اين منازعه باشد.
در بخشي از گزارش فارن افرز با اشاره به اقدامات جنجالي ترامپ مشخصا در قبال چين آن هم با هدف مهار اين بازيگر به عنوان استراتژي كلان ايالات‌متحده آمده است كه ترامپ ممكن است در بازه زماني كوتاه‌مدت پيروزي‌هايي را كسب كند، پكن اما رويكردي فراتر از خنثي‌سازي اقدامات تحريك‌آميز رييس‌جمهور امريكا را دنبال مي‌كند و در تلاش است تا روابط خود را با كشورهاي كليدي درشرق آسيا تقويت كند. در اين راستا چين در روابط خود با ژاپن پيشرفت‌هايي داشته و اميدوار است روابط خود را با مهم‌ترين متحد ايالات‌متحده در منطقه بهبود بخشد، به گونه‌اي كه در سپتامبر 2024، پكن اعلام كرد كه به تدريج ممنوعيت واردات غذاهاي دريايي ژاپني كه در آگوست 2023 اعمال كرده بود را لغو خواهد كرد. همچنين پس از ديدار شي جين پينگ رييس‌جمهور چين با شيگرو ايشيبا نخست‌‌وزير ژاپن در حاشيه نشست همكاري اقتصادي آسيا-پاسيفيك در پرو در ماه نوامبر 2024، اين كشور ورود بدون ويزا براي بازديدكنندگان ژاپني را از سر گرفت.
به گزارش اين نشريه فراتر از آن نيز تبادل‌هاي حزبي حاكم چين و ژاپن كه از سال 2004 آغاز شدو به مدت هفت سال متوقف شد، در ماه ژانويه از سر گرفته شد و چين نيز ميزبان يك هيات ژاپني در پكن بود.
گفتني است در طول اين ديدار، وانگ ئي، وزير خارجه چين به طور غيررسمي پيشنهاد داد كه ايشيبا در طول بازي‌هاي زمستاني آسيا در سال 2025 كه چين ميزبان آن خواهد بود، به پكن سفر كند. همزمان نيز چين به استراليا نزديك شده و در اواخر نوامبر، به طور يك‌‌جانبه سياست ورود بدون ويزا به مدت 30 روز براي شهروندان استراليايي كه به اين كشور سفر مي‌كنند را اعلام كرد.
به باور ناظران به نظر ميرسد با بازگشت ترامپ به كاخ سفيد بود كه پكن تمركز بر گسترش روابط با شركاي امريكا را آغاز كرد، به گونه‌اي كه حتي درحالي كه چين به تدريج ديپلماسي خصمانه خود، معروف به «گرگ جنگجوي» را پس از بازگشايي كشور در سال 2023 كاهش داد، روابط چين با هند و به ويژه ژاپن همچنان سرد باقي ماند. تنش‌هاي مرزي نيز با هند ادامه داشت و پكن به شدت از ژاپن به خاطر آزادسازي آب‌هاي راديواكتيو تصفيه شده به اقيانوس آرام انتقاد كرد. اما هنگامي كه چين با واقعيت آغاز دولت دوم ترامپ در ايالات‌متحده مواجه شد تصميم به بهبود روابط خود با هر دو كشور (هند و ژاپن) گرفت. آنچه كه از نگاه تحليلگران واضح به نظر ميرسد گسترش همكاري‌هاي چين با كشورهاي جنوب جهان در بازه زماني كنوني است كه پكن نيز همزمان مي‌تواند در ادامه توسعه مراودات خود، دسترسي‌اش به حياط خلوت‌هاي امريكا را فراهم كند.
در ادامه گزارش فارن افرز اما آمده است كه با افزايش تعرفه‌ها و اختلالات زنجيره تامين كه ارتباطات تجاري مستقيم بين ايالات‌متحده و چين را مختل مي‌كند، تجارت غيرمستقيم ميان دو كشور به طور فزاينده‌اي انجام مي‌شود. به عبارت ديگر، مواد و قطعات چيني در كالاهايي كه به ايالات‌متحده صادر مي‌شوند، استفاده مي‌شود، اما اكنون محصولات نهايي چيني در كشورهاي غير از چين توليد يا مونتاژ مي‌شوند، چراكه به نظر ميرسد پكن خود اين روش تجارت غيرمستقيم را پذيرفته است. در عين حال اما صادرات اين كشور همچنان در سطحي بالا انجام مي‌شود، به گونه‌اي كه مازاد تجاري اين كشور در سال 2024 در اوج آن تقريبا به يك تريليون دلار رسيد. همچنين سريع‌ترين بازارهاي صادراتي چين كشورهاي جهان جنوب هستند، بازيگراني چون برزيل، اندونزي، مالزي، تايلند و ويتنام. به عبارتي اين كشورها به عنوان واسطه عمل مي‌كنند و مواد چيني را پردازش كرده و كالاهاي نهايي را به ايالات‌متحده صادر مي‌كنند.
گفتني است در چند سال گذشته، چين به‌طور عمدي رشد در شبكه‌هاي تامين را از طريق سرمايه‌گذاري در آسيا و امريكاي لاتين تسهيل كرده است. به عنوان مثال، سرمايه‌گذاري چين در ويتنام در سال 2023 به ميزان 80 درصد افزايش يافت و به 4.5 ميليارد دلار رسيد. همچنين، تجارت دوجانبه چين و ويتنام به 260 ميليارد دلار رسيد كه البته اين ميزان بيشتر از تجارت اين كشور با روسيه است.
به گزارش نشريه فارن افرز، در مكزيك نيز، به گفته شو كيوان، اقتصاددان ارشد آكادمي علوم اجتماعي چين، سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي پكن در سال 2023 به 3 ميليارد دلار رسيد كه اين ميزان از آنچه داده‌هاي رسمي گزارش مي‌كنند، ده برابر بيشتر است. به باور ناظران در جايي كه كشورها مي‌توانند مسيرهايي به بازار ايالات‌متحده ارايه دهند، شركتهاي چيني تعمدا با اشتياق بيشتري به سرمايه‌گذاري پرداخته‌‌اند اگرچه كه چين همچنان ترجيح مي‌دهد به‌طور مستقيم با ايالات‌متحده تجارت كند، اما رهبري يك سيستم تجاري موازي با كشورهاي جنوب جهاني براي پكن به عنوان يك اهرم قابل توجه گزينه قابل قبولي است.
با اين همه اين احتمال نيز وجود دارد كه ترامپ تصميم بگيرد كشورهاي ثالث كه با چين همكاري دارند را به خاطر تعامل اقتصادي‌شان با پكن مجازات كند، همان‌گونه كه در مورد پاناما چنين تهديدي را صريحا ابراز كرده است.
ناظران نيز در اين باب مدعي‌اند اين قبيل اقدامات اگرچه ممكن است به روابط اقتصادي چين آسيب برساند، اما پكن نيز راه‌حل واضح و آساني براي تقابل با اين نوع اقدامات تهاجمي ترامپ ندارد. با اين حال گروهي ديگر از تحليلگران معتقدند اقدامات ترامپ لزوما به روابط اقتصادي چين آسيب نمي‌‌زند؛ چراكه براي كشورهايي كه ممكن است هدف خشم ترامپ قرار بگيرند احتمال دارد همچنان منافع اقتصادي‌شان اولويت داشته باشد. از طرفي به گزارش نيويورك تايمز چين نيز گزينه‌هاي متعددي براي پاسخ مستقيم به تعرفه‌هاي سنگين يا ديگر تدابير تجاري كه ترامپ ممكن است اعمال كند، دراختيار دارد. درحالي كه اين ابزارها مي‌تواند شامل كنترلهاي صادراتي، تحريم‌ها عليه شركتهاي امريكايي، كاهش ارزش ارز چين و تعرفه‌هاي تلافي‌جويانه بر صادرات ايالات‌متحده به چين باشند، اما انتخاب هر يك از اين تدابير و همچنين زمان به‌كارگيري آنها به تصميمات ترامپ بستگي خواهد داشت. با اين حال اما اكنون نيز به نظر ميرسد برخلاف رويكرد عمدتا واكنشي چين در دولت اول رياست‌جمهوري ترامپ، اين‌بار پكن نه تنها يك پاسخ تاكتيكي خواهد داشت بلكه يك استراتژي بزرگ‌تر را نيز اتخاذ خواهد كرد، چراكه چين اميدوار است از سياست‌هاي ترامپ به نفع خود استفاده كند و از يك جنگ تجاري كه توسط ايالات‌متحده آغاز شده، براي گردآوري گروه‌هاي مختلف ذي‌نفع داخلي در راستاي اصلاحات معنادار در داخل كشورش بهرهبرداري كند.
فارن افرز اما در بخش ديگري از گزارش خود نوشته برخلاف سال 2016، اين‌بار پكن مي‌‌داند كه از ترامپ بايد چه انتظاري داشته باشد، چراكه ترامپ در دولت اولش به پكن نشان داد كه همه چيز قابل مذاكره است و مدعي شد دولت او تابوها در مورد بحث در مورد حزب كمونيست چين و تايوان را شكست. اين تجربه همچنين به سياست‌گذاران چيني اين آگاهي را داده است كه بايد احتمال اقداماتي از سوي دولت ايالات‌متحده را جدي بگيرند، مانند اعمال تعرفه‌هاي بسيار بالا روي تمام كالاهاي چيني يا تقويت روابط ايالات‌متحده با تايوان. در هر صورت اكنون اما به نظر ميرسد چين در وضعيت بهتري براي پيشبيني و واكنش به تحولات منفي در روابط خود با ايالات‌متحده قرار دارد و اين موضوع به آنها كمك مي‌كند تا استراتژيهاي خود را به طور موثرتري تنظيم كنند.
به باور گروهي از ناظران به واقع اكنون ترامپ عنصر غافلگيري را از دست داده است و اين موضوع به چين اين امكان را مي‌دهد كه با برنامه‌ريزي بهتري به سياست‌هاي تهاجمي او پاسخ دهد.
به گزارش اين نشريه پس از هشت سال تجربه و آماده‌سازي براي كاهش پيامدهاي منفي سياست‌هاي ترامپ، پكن بر اين باور است كه از طريق سرمايه‌گذاري در داخل كشور و ايجاد شراكت با كشورهاي جنوب جهاني، مي‌تواند يك دوره پرتنش با امريكاي تحت رهبري ترامپ را مديريت كند. با اين حال، ممكن است برخي از تفكرات خوشبينانه بر استراتژي چين تاثير بگذارد، چراكه اقتصاد چين در وضعيت حساسي قرار دارد و مشكل مازاد ظرفيت اين كشور آن را مجبور به افزايش صادرات كرده و همچنين واكنش‌هايي را در سطح جهاني به همراه داشته است.
با اين حال، رهبران چيني همچنان مطمئن هستند كه حتي اگر اقتصاد كشورشان نيز آسيب ببيند، چهار سال رياست‌جمهوري دونالد ترامپ احتمالا نمي‌تواند آن را به يك بحران كامل بكشاند. آنها همچنين پيشبيني مي‌كنند كه اگر ترامپ به سياست‌هاي اعلام‌شده‌اش، مانند سياست‌هاي تجاري و گسترش قلمرو، عمل كند، مي‌تواند آسيب شديدي به اعتبار و رهبري جهاني ايالات‌متحده وارد كند. از اين رو، پكن دوره دوم ترامپ را به عنوان يك فرصت بالقوه براي گسترش نفوذ خود سريع‌تر و بيشتر مي‌‌بيند. گفتني است در اين ديدگاه، رقابت با ايالات‌متحده به خودي خود نيروي تحريك‌كننده تشديد اين استراتژي كلان چين نيست، بلكه يكي از اجزاي يك فرآيند بزرگ‌تر است: ظهور چين و جايگزيني آن به عنوان قدرت برتر جهاني، كه شي جين پينگ اغلب آن را به عنوان تغييرات ناديده در يك قرن توصيف مي‌كند، پكن نيز فرض مي‌كند كه سياست‌هاي خود واشنگتن، پايه‌هاي هژموني جهاني ايالات‌متحده را تضعيف خواهد كرد، حتي اگر اين امر براي ديگر كشورها در اين فرآيند بي‌‌ثباتي زيادي ايجاد كند.
در عين حال اما اكنون به نظر ميرسد اولويت اصلي چين تنها تحمل توفان است. به عبارت ديگر، پكن به دنبال مديريت چالش‌هاي ناشي از سياست‌هاي ايالات‌متحده و استفاده از اين وضعيت براي تامين حداكثري منافع خود است.
٭ عضو ارشد موسسه مطالعاتي استيمسون
و كارشناس ارشد شرق آسيا
ترجمه: حديث روشني