مراسم «بزرگداشت تاريخچه روابط فرهنگي و ديپلماتيك ايران و اتريش با نگاهي بر آثار ايران‌شناسان اتريشي» با حضور جمعي از سفرا و ديپلمات‌هاي خارجي مقيم ايران از كشورهاي: اتريش، دانمارك، جمهوري چك، تركيه و قزاقستان و همچنين اساتيد و پژوهشگران برجسته حوزه روابط بين‌الملل در دانشكده حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران برگزار شد. اين نشست كه به همت انديشكده ديپلماسي ملل و با همكاري سفارت اتريش در ايران و دانشگاه تهران برگزار شد، فرصتي براي بازخواني روابط ديرينه دو كشور و بررسي نقش پژوهشگران اتريشي در معرفي فرهنگ و تمدن ايران بود.
گزارشي از سخنراني ولف ديتريش هايم
سفير اتريش در ايران
در مراسمي با عنوان «بزرگداشت تاريخچه روابط فرهنگي و ديپلماتيك ايران و اتريش با نگاهي بر آثار ايران‌شناسان اتريشي»، ولف ديتريش هايم، سفير اتريش در ايران، به بررسي سابقه طولاني و غني روابط دو كشور در حوزه‌هاي فرهنگي، علمي و ديپلماتيك پرداخت. اين مراسم با حضور مقامات بلندپايه، ازجمله وزير امور خارجه و رييس دانشكده حقوق و علوم سياسي، برگزار شد. سفير اتريش در ابتداي سخنان خود با بيان خوشحالي از حضور در اين جمع، به قدمت روابط دو كشور اشاره كرد و گفت: «روابط ايران و اتريش به حدود پنج قرن پيش بازمي‌گردد و بيش از ۳۵۰ سال است كه اين روابط به صورت مستند ثبت شده است.» وي افزود: «امروز فرصت مناسبي است تا به بررسي بيشتر اين روابط بپردازيم و همكارانم نيز در ادامه جزييات بيشتري را ارايه خواهند داد.» هايم به آغاز رسمي روابط دو كشور در سال ۱۷۵۴، يعني ۲۷۰ سال پيش، در دوران ماريا ترزيا، امپراتريس اتريش، اشاره كرد و گفت: «در آن زمان، آكادمي تحقيقات شرق‌شناسي در حوزه‌هاي علمي، اقتصادي و فرهنگي تاسيس شد.» وي همچنين به نقش يوزف فون هامر-پورگشتال، شرق‌شناس و اولين مترجم حافظ به زبان آلماني، اشاره كرد كه آثارش در اروپا بسيار مورد توجه قرار گرفت.سفير اتريش به برقراري روابط سياسي بين ايران و اتريش در حدود ۲۰۰ سال پيش اشاره كرد و گفت: «در دوران صدارت مترنيخ، هيات‌هاي ايراني به اتريش اعزام شدند و اين روابط تقويت شد.» وي همچنين به سفر ناصرالدين شاه قاجار به اتريش با قطار از ايتاليا اشاره كرد و نقش مهندسان اتريشي و دانماركي را در ساخت راه‌آهن ايران، ازجمله احداث پل ورسك و انجام مطالعات زمين‌شناسي در مناطق صعب‌العبور، برجسته دانست. هايم به حضور مستمر ديپلمات‌هاي اتريشي در ايران از ۱۵۰ سال پيش اشاره كرد و گفت: «اتريش از آن زمان تاكنون نماينده دايمي در ايران داشته است.»
وي همچنين به انتقال دانش و فناوري ازسوي مدرسان اتريشي در ايران اشاره كرد و افزود: «با تاسيس مدرسه دارالفنون، استادان اتريشي سال‌ها در ايران فعاليت داشتند و در حوزه‌هايي مانند امور نظامي، ضرب سكه و علوم مختلف به آموزش و تبادل تجربه پرداختند.» سفير اتريش به تجربيات فني جمع‌آوري‌شده در ايران، مانند دفينه‌سازي، اشاره كرد كه در ساخت تونل‌ها در اتريش در اوايل قرن بيستم مورد استفاده قرار گرفت. او همچنين به فعاليت‌هاي اتريشي‌ها در حوزه گياه‌شناسي از ۶۰ سال پيش تاكنون اشاره كرد و گفت: «اين همكاري‌ها همچنان ادامه دارد و امروز شاهد حضور پروفسور اشوارتز از موسسه ايران‌شناسي اتريش هستيم كه در اين مراسم سخنراني خواهند كرد.» هايم به سياست‌هاي علمي و بورسيه‌هاي اتريش اشاره كرد كه نگاه ويژه‌اي به همكاري با كشورهاي عضو اتحاديه اروپا دارد.
وي گفت: «اتريش دانشمندان برجسته‌اي در حوزه ايران‌شناسي دارد و پروازهاي مستقيم بين ايران و اتريش نيز از ده سال پيش توسط هواپيمايي اتريش برقرار شده است.» سفير اتريش به تاسيس يك موسسه پيشتاز پزشكي هسته‌اي در كرج اشاره كرد كه چند سالي است به درمان بيماري سرطان مي‌پردازد و نقش مهمي در اين حوزه ايفا مي‌كند. او همچنين به حضور تعداد زيادي از دانشجويان ايراني در دانشگاه‌هاي اتريش، به ويژه دانشگاه فني وين، اشاره كرد و گفت: «هر ساله دانشجويان زيادي از ايران در دانشگاه‌هاي اتريش پذيرفته مي‌شوند.» ولف ديتريش هايم در پايان سخنان خود با تاكيد بر اهميت ادامه همكاري‌هاي فرهنگي و علمي بين ايران و اتريش، ابراز اميدواري كرد كه اين روابط در آينده نيز تقويت شود. اين مراسم فرصتي بود تا بار ديگر به عمق و غناي روابط دو كشور در طول تاريخ پرداخته شود و نقش ايران‌شناسان اتريشي در معرفي فرهنگ و تمدن ايران به جهانيان مورد تقدير قرار گيرد.
علي ربيعي: نهادهاي مدني و علمي
نقش كليدي در ديپلماسي پايدار دارند
علي ربيعي در سخنراني خود بر اهميت نهادهاي مدني و علمي در توسعه ديپلماسي پايدار تاكيد كرد و برگزاري نشست‌هاي علمي و فرهنگي را نشانه‌اي از ظرفيت بالاي اين نهادها در حل مسائل كشور و تقويت ديپلماسي مردمي دانست. ربيعي با اشاره به بحران‌هاي اخير جهان، از جمله جنگ غزه و اوكراين، بيان كرد كه نظام‌هاي بين‌المللي و سازمان‌هاي جهاني در حل اين بحران‌ها ناكارآمد بوده‌اند و رويكرد غيراخلاقي قدرت‌هاي بزرگ را مورد انتقاد قرار داد. او با انتقاد از گسترش ناسيوناليسم خودبين و سياست‌هاي يك‌جانبه‌گرايانه برخي قدرت‌ها، اظهار داشت كه اروپا مي‌تواند در شرايط فعلي جهان، نقشي مستقل‌تر و مبتني بر هنجارهاي بين‌المللي ايفا كند. ربيعي راهكار اصلي براي بهبود شرايط جهاني را توسعه ديپلماسي مردم‌محور از طريق نهادهاي مدني دانست و گفت اين نهادها مي‌توانند در شكل‌گيري افكار عمومي جهاني و آگاهي‌بخشي درباره مسائل مشترك نقش مهمي داشته باشند. وي بر لزوم بازشناسي متقابل ايران و اروپا تاكيد كرد و گفت اروپا با وجود چالش‌هاي تاريخي، برمبناي هنجارهاي مشترك متحد مانده است و ايران نيز بايد بيش از گذشته به ظرفيت‌هاي نهادهاي مدني خود توجه كند. ربيعي با انتقاد از نگاه سنتي به نهادهاي مدني در ايران، بيان كرد كه اين نهادها اغلب به اشتباه به عنوان پايگاهي براي دشمنان كشور تلقي مي‌شوند، درحالي كه مي‌توانند پايه‌گذار ديپلماسي مردمي و تعاملات پايدار باشند. او با اشاره به نقش ادبيات، هنر و موسيقي در ارتباط بين ملت‌ها، گفت كه فرهنگ و هنر مي‌توانند درك مشترك ميان جوامع مختلف ايجاد كنند و از نويسندگان و هنرمندان برجسته جهان به عنوان نمونه‌هايي از اين قدرت جهاني ياد كرد. ربيعي پيشنهاد كرد كه ايران و اتريش مي‌توانند پيشگام در ايجاد ارتباطات مدني و علمي ميان ملت‌هاي خود باشند و از شهر وين به عنوان مركزي فرهنگي و هنري با پيشينه‌اي غني در ميزباني گفت‌وگوهاي صلح ياد كرد. در پايان سخنراني، ربيعي اين نشست را فرصتي ارزشمند براي تقويت ديپلماسي مردمي دانست و از برگزاركنندگان آن تقدير و تاكيد كرد كه چنين رويدادهايي مي‌توانند به ايجاد صلح و عدالت جهاني كمك كنند.
مجيد تخت‌روانچي: اجراي موثر توافقات
روابط دانشگاهي و پژوهشي ايران و اتريش
را تقويت مي‌كند
تخت‌روانچي در سخنراني خود بر اهميت توسعه همكاري‌هاي علمي، فرهنگي و اقتصادي ميان ايران و اتريش تاكيد كرد و گفت اجراي موثر توافقات مي‌تواند به تقويت روابط دانشگاهي و پژوهشي، ازجمله تبادل استاد و دانشجو، برگزاري همايش‌هاي مشترك و اعطاي توصيه‌نامه‌هاي تحصيلي كمك كند. او با اشاره به ظرفيت‌هاي گردشگري دو كشور، ابراز تاسف كرد كه اين همكاري‌ها در سال‌هاي اخير كاهش يافته و خواستار تلاش براي معكوس كردن اين روند و احياي تعاملات گردشگري شد. معاون سياسي وزارت خارجه موسيقي سنتي ايران و موسيقي كلاسيك اتريش را دو ميراث فرهنگي جهاني دانست كه مي‌توانند به عنوان بستري براي گسترش تعاملات هنري و فرهنگي ميان دو كشور مورد استفاده قرار گيرند. او مهم‌ترين چالش در روابط دو كشور را تحريم‌هاي يك‌جانبه امريكا و اتحاديه اروپا دانست و گفت اين تحريم‌ها كه مردم ايران را هدف گرفته‌اند، مغاير با اصول حقوق بين‌الملل هستند و بايد رفع شوند تا زمينه همكاري بيشتر فراهم شود.تخت‌روانچي فقدان روابط قابل قبول ميان مردم دو كشور و عدم شناخت كافي از ظرفيت‌هاي يكديگر را يكي از مشكلات اساسي در روابط ايران و اتريش دانست و بر لزوم تلاش براي رفع اين موانع تاكيد كرد.
او همكاري‌هاي اقتصادي، علمي و پژوهشي و ديپلماسي فرهنگي را به عنوان سه محور اصلي براي گسترش روابط دو كشور معرفي كرد و گفت اين اهداف نيازمند تلاش موثر و همكاري ميان نهادهاي مرتبط هستند.
روانچي اعلام كرد كه وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران از گسترش هرچه بيشتر روابط دوستانه و همكاري‌هاي همه‌جانبه با اتريش استقبال مي‌كند و آمادگي خود را براي تلاش حداكثري در اين زمينه اعلام مي‌دارد.
معاون سياسي وزارت خارجه ايران برگزاري نمايشگاه‌هاي هنري، جشنواره‌هاي فيلم و برنامه‌هاي تبادل فرهنگي را ابزارهايي موثر براي شناخت بهتر مردم ايران و اتريش از يكديگر دانست و بر لزوم حمايت از اين فعاليت‌ها تاكيد كرد. او تبادل علمي و فناوري، اجراي پروژه‌هاي تحقيقاتي مشترك و استفاده از ظرفيت‌هاي علمي دو كشور را ازجمله راه‌هاي تقويت روابط ايران و اتريش در حوزه علم و پژوهش برشمرد.